Οχι άλλη «κανονικότητα»!

Μια λέξη που χρησιμοποιείται συχνά στον δημόσιο λόγο, και απ’ ό,τι φαίνεται θα γίνει πολύ της μόδας μέχρι το καλοκαίρι που ολοκληρώνεται το τρίτο μνημόνιο, είναι η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην «κανονικότητα».

Η έκφραση χρησιμοποιείται συχνά για να υποδηλώσει ότι μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος χρηματοδότησης η Ελλάδα θα μπορεί να δανείζεται και

πάλι από τις αγορές εκδίδοντας νέα ομόλογα, οπότε δεν θα χρειάζεται πλέον στήριξη από τους δανειστές. Συνεπώς, σύμφωνα με το σκεπτικό αυτό, η Ελλάδα θα ξαναγίνει μια «κανονική» χώρα.

Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι η ελληνική κανονικότητα ήταν -ακόμα και προ κρίσης- και παραμένει μια ιδιαίτερα προβληματική κατάσταση, και αυτό δεν αφορά μόνο τα δημόσια οικονομικά και τα μεγάλα ελλείμματα στον προϋπολογισμό, τα οποία -κακήν κακώς- αντιμετωπίστηκαν με τα μνημόνια.

Η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται διαχρονικά από έλλειψη ανταγωνιστικότητας, ιδιαίτερα χαμηλές εισροές ξένων επενδύσεων, τεράστια εξάρτηση από τις εισαγωγές και μεγάλη υστέρηση των εξαγωγών. Με απλά λόγια, εισάγουμε πολύ περισσότερα απ’ όσα εξάγουμε και η βελτίωση στο εμπορικό ισοζύγιο τα τελευταία χρόνια οφείλεται περισσότερο στην κατάρρευση των εισαγωγών (λόγω μείωσης της κατανάλωσης) παρά στην -μικρή- αύξηση των εξαγωγών. Αλλωστε το βλέπουμε και στους δείκτες: μόλις ενισχύεται η ζήτηση αυξάνονται και οι εισαγωγές.

Η κατανάλωση συνεχίζει να υπερβαίνει το διαθέσιμο εισόδημα και συνολικά οι επενδύσεις βρίσκονται στο ναδίρ, ενώ οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα είναι στα χαμηλότερα ποσοστά ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, όπως συνέβαινε και προ κρίσης.

Τα διαδοχικά μνημόνια που εφαρμόστηκαν στη χώρα μπορεί να εξαφάνισαν το έλλειμμα στον Προϋπολογισμό και να ανέβασαν τον δείκτη ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τις αμοιβές λόγω των τεράστιων περικοπών στους μισθούς και τις συντάξεις, αλλά ουδέν άλλαξε σε ό,τι αφορά την οργάνωση της οικονομίας.

Αντιθέτως, σε πολλά πεδία η κατάσταση επιδεινώθηκε. Το ανθρώπινο κεφάλαιο μειώθηκε καθώς εκατοντάδες χιλιάδες επιστήμονες, επιχειρηματίες και απλοί εργαζόμενοι ξενιτεύτηκαν, ενώ μεγάλη ήταν και η ζημιά από την απαξίωση παραγωγικών δομών.

Με λίγα λόγια, το ουσιαστικό ζήτημα δεν είναι αν η Ελλάδα θα καταφέρει να αρχίσει πάλι να ανακυκλώνει τα δανεικά με νέες εκδόσεις ομολόγων, αλλά κατά πόσο θα ξεκινήσει μια ριζική αναδιάρθρωση της οικονομίας, έτσι ώστε η χώρα να αρχίσει να πουλάει στις διεθνείς αγορές και κάτι άλλο πέρα από το προϊόν «ήλιος, θάλασσα, αρχαία μνημεία», που προς το παρόν αποτελεί τον βασικό κινητήρα της ανάκαμψης.

Εξαγγέλλεται ότι η κυβέρνηση προτίθεται να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα «ολιστικής ανάπτυξης», το οποίο θα υποστηρίξει και η Ευρώπη, έτσι ώστε η χώρα μας να... αλλάξει επίπεδο και να κατακτήσει υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ.

Θα είναι όμως αυτό το πρόγραμμα μια ουσιαστική προσπάθεια ανάδειξης των παραγωγικών δυνατοτήτων που κρύβει η Ελλάδα ή πρόκειται για σχεδιασμούς επί χάρτου με στόχο να γίνει ένα καλό μάρκετινγκ στα νέα ελληνικά ομόλογα που πρόκειται να εκδοθούν;

Το γεγονός είναι ότι η χώρα μας ύστερα από σχεδόν 8 χρόνια μνημονίων δεν χρειάζεται επιστροφή σε μια προβληματική οικονομική «κανονικότητα», αλλά μια οικονομική επανάσταση που θα φέρει τα πάνω κάτω σε πολλούς τομείς, για να κατακτήσει νέο εισόδημα, απασχόληση και ευημερία.

Το πρώτο βήμα ήδη έγινε την εβδομάδα πριν από το Eurogroup με τον νόμο 4512/17-1-2018 και την υπουργική απόφαση Τσακαλώτου που καθιέρωσαν ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς παντού και με τιμή εκκίνησης πλειστηριασμού από το Δημόσιο σε τιμή κάτω από την αντικειμενική, ορίζοντας ότι στο εξής θα βγαίνουν σε δημοπρασία σε τιμή βάσει της εμπορικής αξίας τους.

Αυτό δεν φάνηκε όμως αρκετό στους δανειστές, οι οποίοι έθεσαν ως προαπαιτούμενο, και η κυβέρνηση αποδέχθηκε, πριν την επόμενη αξιολόγηση να αλλάξει ξανά ο νόμος για χρέη προς το Δημόσιο, ώστε εάν το ακίνητο που βγαίνει σε πλειστηριασμό δεν πιάσει ούτε την εμπορική τιμή στην οποία έχει αξιολογηθεί από εκτιμητή που θα ορίζει το Δημόσιο, να εκποιείται τελικά και σε τιμή κατώτερη και της εμπορικής -δηλαδή όσο πιάσει- για να εξασφαλιστεί πως δεν θα μείνει στα αζήτητα και, άρα, στα χέρια του ιδιοκτήτη!