Ο τετραγωνισμός του κύκλου

Το οικονομικό κυβερνητικό επιτελείο επιχειρεί μετά μανίας να μας πείσει για την αξία δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος. Άδικος κόπος διότι ουδείς σώφρων ενασχολούμενος με τα οικονομικά θα μπορούσε να αμφισβητήσει την αξία ύπαρξης πρωτογενούς πλεονάσματος σε μια οικονομία.

Σημασία έχει για την ελληνική οικονομία ο τρόπος επίτευξης του πλεονάσματος όχι για να αποδειχτούν οι «δημιουργικές λογιστικές» οι οποίες χρησιμοποιούνται αλλά κυρίως για να δειχτεί αν μπορεί να υπάρξει διατηρησιμότητα στα επόμενα έτη. Τούτο επειδή , σύμφωνα με το πρόγραμμα απομείωσης του δημοσίου χρέους ως ποσοστό

του ΑΕΠ , θα πρέπει το πρωτογενές πλεόνασμα να ευρίσκεται σε συγκεκριμένο ύψος ανά έτος : σε όρους προγράμματος τουλάχιστον 0 εκατ. Ευρώ (0,0% του ΑΕΠ) το 2013, 2.750 εκατ. Ευρώ (1,5% του ΑΕΠ) το 2014, 5.700 εκατ. Ευρώ (3,0% του ΑΕΠ) το 2015 και 8.975 εκατ. Ευρώ (4,5% του ΑΕΠ) το 2016. Αυτοί οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα συνεπάγονται ένα συνολικό έλλειμμα της Κυβέρνησης της τάξης του 4,1% του ΑΕΠ το 2013, 3,3% του ΑΕΠ το 2014, 2,1% του ΑΕΠ το 2015 και 0,8% του ΑΕΠ το 2016.

Σύμφωνα με όσα έχει συμφωνήσει το Υπουργείο οικονομικών με την τρόικα στην τελευταία της επίσκεψη, το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013 θα κυμανθεί μεταξύ 150 - 300 εκατ. ευρώ. Ο τρόπος επίτευξης τίθεται υπό την βάσανο της κριτικής κυρίως όσον αφορά στα μελλοντικά έτη δεδομένου ότι και πολύ υψηλότεροι είναι στόχοι και η επίτευξή τους θα βρίσκεται συνεχώς υπό την πίεση της μη πληρωμής των προηγούμενων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Θα κουβαλάει δηλαδή ένα σημαντικότατο βάρος.

Βεβαίως η κυβέρνηση επιχειρεί να κερδίσει χρόνο ελπίζοντας στην μεγέθυνση του ΑΕΠ και επομένως στην αύξηση των εσόδων. Όμως όλες οι εξελίξεις όπως γίνεται κατανοητό, περιβάλλονται από μεγάλη αβεβαιότητα η οποία δεν προδικάζει το αποτέλεσμα. Παράλληλα η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος γίνεται εις βάρος των αναπτυξιακών μέσων της ελληνικής οικονομίας. Η δραματική μείωση των δημοσίων επενδύσεων (από 7,527 δις ευρώ το 2007, σε 3,495 δις ευρώ το 2012 και περαιτέρω μείωση κατά 11,0% το πρώτο εξάμηνο του 2013) έχει συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του ΑΕΠ. Επίσης η μη καταβολή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου έχει συμβάλλει και αυτή στη μείωση του ΑΕΠ. Αυτό γίνεται ολοφάνερο από το ότι η μερική καταβολή (περίπου 4 δις το πρώτο οκτάμηνο) σύμφωνα με υπολογισμούς έχει συμβολή στη μικρή μείωση της ύφεσης σε σχέση με την προγραμματιζόμενη.

Η ανάγκη όλο και μεγαλύτερη πρωτογενούς πλεονάσματος, τουλάχιστον για το 2014 φαίνεται σύμφωνα με τα στοιχεία του σχεδίου προϋπολογισμού 2014 θα στηριχθεί και πάλι σε περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή δεδομένου ότι προβλέπονται νέα μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 3,1 δις ευρώ και νέα αύξηση φόρων κατά 1,4 δισ. ευρώ. Η μείωση των δημοσίων δαπανών είναι συγκεκριμένη και παρότι υποτίθεται ότι θα αφορά σε «διαρθρωτικές» αλλαγές δεν παύει να έχει αρνητική συμβολή στη μεγέθυνση του ΑΕΠ.

Μάλιστα επειδή αφορά κυρίως στη μείωση των δαπανών υγείας και τα συναφή περί αυτήν , γίνεται φανερό ότι πρόκειται για περικοπές οι οποίες μοναδικό στόχο έχουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Παράλληλα τα υπολογιζόμενα νέα έσοδα από τη φορολογία ακολουθούν την ίδια παράλογη λογική της υπερφορολόγησης η οποία έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα η οποία συμβάλλει αποφασιστικά στην αποδυνάμωση των επενδύσεων.

Όλα αυτά χωρίς την έγκριση της τρόικας η οποία για το 2014, δεν υιοθετεί τους υπολογισμούς της ελληνικής πλευράς ότι το δημοσιονομικό κενό είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η τρόικα από τη μια υπολογίζει ότι το κενό είναι μεγαλύτερο και εντοπίζεται κυρίως στα ασφαλιστικά ταμεία και στα φορολογικά έσοδα (το ΔΝΤ το υπολογίζει σε σχεδόν 3 δισ. ευρώ). Επιθυμεί η ελληνική κυβέρνηση να περιγράψει τα μέτρα που θα ληφθούν για να καλυφθεί το κενό. Συγκεκριμένα ζητά τα υποκατάστατα μέτρα της μη εφαρμογής της εισφοράς επί του τζίρου των επιχειρήσεων υπέρ του ΟΑΕΕ και της μη περικοπής των αποδοχών των ενστόλων . Μάλιστα ζητά τα μέτρα να έχουν μόνιμο χαρακτήρα.

Γι’ αυτό εξάλλου η κάλυψη του δημοσιονομικού κενού εντός του πολιτικού πλαισίου που έχουν θέσει ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης (όχι νέα μέτρα) μοιάζει με μια άσκηση τετραγωνισμού του κύκλου.

Blogger Κώστας Μελάς