Ο Αλέξης στη φωλιά του θηρίου

Στο ιδιόμορφο θεσμικό κατασκεύασμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ο Μάριο Ντράγκι είναι ένα από τα πιο ισχυρά πρόσωπα της Eυρωζώνης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει πλήρη ανεξαρτησία και δεν υπόκειται σε πολιτικό έλεγχο, παρά μόνο εμμέσως, διά της ψήφου των μελών της διοίκησης τα οποία διορίζονται από τις κυβερνήσεις.

Την ίδια στιγμή, διαθέτει τεράστια δύναμη οικονομικού πυρός, ενώ δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ απέτρεψε τη διάλυση

του ευρώ μόνο με μια δήλωση - ότι ήταν αποφασισμένος να κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να διασφαλίσει τη συνοχή του κοινού νομίσματος.

Εχει λοιπόν ιδιαίτερη σημασία το κλίμα που επικράτησε στη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Μάριο Ντράγκι, την περασμένη εβδομάδα, καθώς είναι μια ένδειξη για τη στάση που αρχίζει να διαμορφώνεται στις ευρωπαϊκές ελίτ απέναντι στη δυναμική εξουσίας που αποκτά ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έγινε δεκτός από τον πρόεδρο της ΕΚΤ σε κλίμα απολύτως συμβατό με το ευρωπαϊκό θεσμικό κεκτημένο, στο πλαίσιο μιας εποικοδομητικής συνεργασίας, χωρίς να υπάρχει καχυποψία ή επιφυλάξεις για αντιευρωπαϊσμό ή, ακόμη, φόβοι για το ευρώ σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την εξουσία.

Αντιθέτως, η συζήτηση έγινε επί της ουσίας για θέματα που κάλυψαν από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ την ανάγκη μεγάλης ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους και αναπτυξιακών μέτρων για την Ελλάδα και την Ευρώπη αλλά και τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Ακόμα και η αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ στην τοποθέτηση του Γιάννη Στουρνάρα ως επικεφαλής της Τραπέζης της Ελλάδος τέθηκε μεν στον κ. Ντράγκι αλλά όχι σε υψηλούς τόνους.

Η ανεξαρτησία της ΕΚΤ προεκτείνεται άλλωστε και στις κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών, οι οποίες στην ουσία αποτελούν παρακλάδι της. Η εθνική κυβέρνηση διορίζει κάθε φορά τον κεντρικό τραπεζίτη, αλλά στη συνέχεια δεν μπορεί τυπικά να τον αλλάξει.

Οταν στην Κύπρο τέθηκε θέμα αντικατάστασης, ο Μάριο Ντράγκι απέρριψε το ενδεχόμενο αυτό κάνοντας λόγο για παραβίαση των συνθηκών.

Τελικά, βέβαια, η αλλαγή έγινε, αλλά μόνο αφού πρώτα ο κεντρικός τραπεζίτης αναγκάστηκε να παραιτηθεί, έχοντας οδηγηθεί σε πλήρη αδυναμία συνεργασίας με την κυπριακή κυβέρνηση.

Ο ρόλος του κεντρικού τραπεζίτη, πάντως, οφείλει να είναι υπερκομματικός και μένει να δούμε τη στάση του Γιάννη Στουρνάρα στη συγκεκριμένη θέση που απαιτεί πιο σφαιρική προσέγγιση από οικονομική και πολιτική σκοπιά απ’ ό,τι εκείνη του υπουργού Οικονομικών στην οποία είχε την απόλυτη εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων. Θα δώσει στο εξής, άραγε, στίγμα συναινέσεων και υπερβάσεων του στενού ρόλου του κεντρικού τραπεζίτη προς όφελος της παραγωγικής ανασυγκρότησης που είναι απαραίτητη πλέον στη χώρα;

Είναι αλήθεια ότι το πανίσχυρο σύστημα εξουσίας της Ευρωζώνης, που έχει σαφώς συντηρητική κατεύθυνση αλλά και τη σφραγίδα της ηγεμονεύουσας Γερμανίας, υποστηρίζει τη σημερινή κυβέρνηση και δεν το κρύβει. Δεν μπορεί, όμως, να παραβλέψει ψυχρά τις δημοκρατικές διαδικασίες που φέρνουν τον ΣΥΡΙΖΑ όλο και πιο κοντά στην εξουσία κι έτσι προσαρμόζεται. Η υποδοχή του Αλέξη Τσίπρα από τον Μάριο Ντράγκι είναι ενδεικτική έστω κι αν υπάρχει απόσταση στις θέσεις των δύο ανδρών.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, από την πλευρά του δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι η άσκηση διακυβέρνησης στην Ελλάδα προϋποθέτει συνομιλία με το ευρωπαϊκό σύστημα εξουσίας.
Το βέβαιο είναι ότι σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ ασκήσει διακυβέρνηση θα δοκιμαστούν και οι δύο πλευρές.

Με ποιον τρόπο θα διαχειριστεί η Ευρωζώνη μια πιθανή νέα κυβέρνηση η οποία θα φτάσει στις Βρυξέλλες έχοντας στην πλάτη της τη βούληση του ελληνικού λαού για ριζικές αλλαγές και αποκατάσταση των καταστροφικών ζημιών στην οικονομία;

Και πώς θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το ασφυκτικό πλαίσιο της Ευρωζώνης που συνδυάζει την παντοδυναμία της ΕΚΤ με τις συντηρητικές πολιτικές που έχουν πλέον νομοθετηθεί στο σύμφωνο σταθερότητας και την οικονομική εποπτεία; Πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες μέσα στο κόμμα, αλλά και σε σχέση με την κοινωνία;
Αυτά είναι τα κρίσιμα ερωτήματα της επόμενης μέρας.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου