Να μη γίνει και αυτή η διάσωση για εμάς χωρίς εμάς

Ενα γνώριμο σκηνικό αρχίζει να στήνεται για το επόμενο διάστημα. Την ώρα που ξεκινά προεκλογική περίοδος (σε όλη την Ευρώπη), έρχονται στο προσκήνιο θετικές προοπτικές, όπως οι διεργασίες για τη νέα ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Υπάρχει μια ομοιότητα με τις προηγούμενες εκλογές, όταν το κυρίαρχο ζήτημα ήταν η επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου, η οποία ξεχάστηκε την επομένη.

Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι αυτή τη φορά η ελάφρυνση του χρέους είναι πραγματική προοπτική. Εχει ήδη συμφωνηθεί από τον κ. Γιάννη Στουρνάρα στο Eurogroup του Νοεμβρίου 2012 και τώρα ήρθε η ώρα να προχωρήσει.
Το ζήτημα, όμως, είναι με ποιους όρους θα υλοποιηθεί, τι θα σημάνει για την πραγματική οικονομία και πώς θα «σταθεί» η χώρα μας ανάμεσα στις επιδιώξεις των ισχυρών.

Το ΔΝΤ έχει στόχο να απεμπλακεί σταδιακά από την ιστορία των ευρωδιασώσεων και να αναγκάσει, κατά το δυνατόν, την ευρωζώνη να αναλάβει τις ευθύνες της, επαναφέροντας σε «κατάσταση ηρεμίας» την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της περιφέρειας ώστε να σβήσουν οι εστίες αναταραχής.

Η ευρωζώνη, από την πλευρά της, κυρίως η Γερμανία, επιδιώκει να αντιμετωπίσει μεν το θέμα του χρέους, αλλά όχι ριζικά και μόνιμα. Στόχος της είναι να παραμείνει η Ελλάδα εξαρτημένη από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς αποφάσεων έτσι ώστε να υπάρχει ένας μοχλός ελέγχου.

Η «ευγενική» εξήγηση πίσω από αυτήν την επιδίωξη είναι ότι οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται το εγχώριο σύστημα εξουσίας, το οποίο άλλωστε έφερε τη χώρα στα σημερινά της χάλια. Μια άλλη, πιο «πεζή», είναι ότι οι ισχυρές χώρες όπως η Γερμανία θέλουν να δημιουργήσουν στην Ελλάδα μια κατάσταση η οποία θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της δικής τους χώρας και της δικής τους επιχειρηματικής τάξης. Το πιθανότερο είναι ότι και οι δύο αυτές εξηγήσεις έχουν κάποιον βαθμό αλήθειας.

Αν για άλλη μια φορά ακολουθήσουμε παθητικά τις επιταγές των ισχυρών, κινδυνεύουμε να βρεθούμε πάλι στη γωνία. Αλλωστε, όπως απέδειξε η σύντομη ιστορία των «πακέτων διάσωσης», τόσο η «βοήθεια» του 2010 όσο και το «κούρεμα» του 2012 μετέθεσαν το πρόβλημα του χρέους χωρίς να το λύνουν. Κύριος στόχος και των δύο παρεμβάσεων -όπως ομολογείται εκ των υστέρων- ήταν να αποκαταστήσουν πρωτίστως την ηρεμία στην ευρωζώνη, αγνοώντας τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της ελληνικής οικονομίας. Εν ολίγοις, η διάσωση ήταν για τους διασώστες και όχι για το θύμα.

Ποια είναι τα δεδομένα σήμερα, την ώρα που συζητείται η νέα ελάφρυνση του χρέους, με επιμήκυνση για τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα από το ταμείο διάσωσης (EFSF) και από τα κράτη της ευρωζώνης και τη μείωση επιτοκίου για τα τελευταία;

Η ελληνική πλευρά, όμως, τι επιδιώκει; Τι διεκδικεί στη διαπραγμάτευση που ήδη ξεκίνησε;
Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι βασική προϋπόθεση για να υλοποιηθεί η νέα ελάφρυνση είναι... να τη δεχθεί και η ελληνική πλευρά.

Βασική προϋπόθεση, λοιπόν, θα πρέπει να είναι η εγγύηση προϋποθέσεων που θα επιτρέψουν στην οικονομία να αναπτυχθεί. Εάν διατηρηθούν οι ασφυκτικοί περιορισμοί στο δημοσιονομικό πεδίο και οι απαιτήσεις για εξωφρενικά πρωτογενή πλεονάσματα, η οικονομία δεν πρόκειται να ξεκολλήσει για όσο κι αν αναβληθούν οι πληρωμές του χρέους.

Ευτυχώς, ο προβληματισμός αυτός έχει ήδη τεθεί ακόμα και από τεχνοκράτες του ΔΝΤ. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αξιοποιήσει τέτοιες επισημάνσεις και αντιθέσεις ακόμη κι αν επέλεξε να ταυτιστεί με την ευρωζώνη, η οποία απέρριψε τις αρχικές προτάσεις του ΔΝΤ για κούρεμα του χρέους.

Ενα άλλο σημείο που έχει σημασία είναι η απαίτηση για ευρωπαϊκούς πόρους για επενδύσεις. Στο κάτω-κάτω η χώρα μας το δικαιούται έστω και ως αποζημίωση για τα «λάθη» που έγιναν και τώρα ομολογούνται.

Τέλος, η κυβέρνηση θα πρέπει να δει με ανοιχτό μυαλό τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για ρήτρα ανάπτυξης στην αποπληρωμή του χρέους.

Αλλωστε οι αποφάσεις που θα ληφθούν για το χρέος αφορούν τη θέση της χώρας μας στην Ευρώπη για τα επόμενα 50 χρόνια. Δεν θα έβλαπτε να προέκυπταν ευρύτερες εθνικές συνεννοήσεις για ένα τόσο σημαντικό θέμα.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου