MWC17: Οι selfies ως μορφή Τέχνης

του Δημητρίου Πόγκα

ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ. Η φήμη του Mobile World Congress ως μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές εκθέσεις τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών στον κόσμο οφείλεται κατά βάση στο ότι πολλές από τις μεγαλύτερες κατασκευάστριες κινητών τηλεφώνων στον κόσμο - και κυρίως οι ασιατικές - επιλέγουν την Βαρκελώνη προκειμένου να παρουσιάσουν τις νέες κυκλοφορίες των βασικών τους προϊόντων.

Η Κυριακή,

μία ημέρα πριν την επίσημη έναρξη του συνεδρίου, επεφύλαξε αρκετά τέτοια λανσαρίσματα, ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον δημιούργησε η ανακοίνωση μίας διαφορετικής συνεργασίας μεταξύ Huawei και Saatchi Gallery του Λονδίνου. Η συνεργασία ανακοινώθηκε στο περιθώριο του λανσαρίσματος της νέας «ναυαρχίδας» στα smartphones της κινεζικής εταιρείας, P10 και P10 Plus.

Η συνεργασία μεταξύ της εταιρείας και της βρετανικής γκαλερί, η οποία από το 1985 φιλοξενεί έργα μοντέρνας τέχνης, αφορά αφενός στην προώθηση του smartphone ως του σύγχρονου εργαλείου φωτογράφησης και αφετέρου την εξερεύνηση της κουλτούρας των selfies στη διάρκεια των αιώνων. Στόχος της συνεργασίας είναι, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, «ο επανακαθορισμός της φωτογραφίας πορτραίτου».

Προς αυτή την κατεύθυνση ανακοινώθηκαν δύο δράσεις. Η πρώτη είναι μία έκθεση φωτογραφιών πορτραίτων που απαθανάτισαν με το νέο Huawei P10 επτά φωτογράφοι, η οποία θα μείνει ανοιχτή στην Βαρκελώνη στη διάρκεια του MWC. Επιλεγμένοι από την Saatchi Gallery, τους ζητήθηκε να χρησιμοποιήσουν την δημιουργική δύναμη της τεχνολογίας προκειμένου να ερμηνεύσουν με το δικό τους τρόπο τη φωτογραφία πορτραίτου. Στο «οπλοστάσιό» τους η νέα διπλή κάμερα που ανέπτυξαν για το νέο μοντέλο η Huawei και η Leica, η οποία χρησιμοποιώντας εξειδικευμένους αλγορίθμους και φίλτρα υπόσχεται καλλιτεχνικές ασπρόμαυρες ή έγχρωμες φωτογραφίες μέσα από το smartphone.

Η δεύτερη είναι η έκθεση «Από την Selfie στην Αυτοέκφραση» η οποία θα φιλοξενηθεί στην λονδρέζικη γκαλερί από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο. Ξεκινώντας από αυτοπροσωπογραφίες μεγάλων ζωγράφων του 16ου αιώνα μέχρι τις selfies της εποχής μας, η έκθεση θα παρουσιάσει τις δυνατότητες δημιουργικότητας που μπορεί να έχει αυτή η μορφή έκφρασης. Η έκθεση πλαισιώνεται και από έναν παγκόσμιο διαγωνισμό μέσω του οποίου οι 10 καλύτερες selfies που θα υποβληθούν θα εκτεθούν στην Saatchi Gallery.

Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης της νέας συνεργασίας είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον Διευθυντή της Saatchi Gallery, Νάιτζελ Χερστ, σχετικά με την επίδραση της τεχνολογίας στην φωτογραφία και τις τέχνες.

«Το σημαντικό για εμάς είναι ότι πλέον όλοι έχουν τη δυνατότητα να τραβήξουν φωτογραφίες με ποιότητα studio, με εργαλεία που βάζουν στις τσέπες μας εταιρείες όπως η Huawei και η Leica», μας ανέφερε εισαγωγικά ο Νάιτζελ Χερστ.

«Τον 16ο αιώνα, οι μεγάλοι καλλιτέχνες όπως ο Ρέμπραντ χρειάζονταν συγκεκριμένες δεξιότητες και εργαλεία για να δημιουργήσουν ένα εκπληκτικό πορτραίτο. Σήμερα, εκθέτουμε ποιοτικές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν με ένα Huawei P10 από καλλιτέχνες σε διαφορετικά σημεία του κόσμου, σε διαφορετικά περιβάλλοντα και υπό διαφορετικές συνθήκες. Ακόμη και αυτοί, βλέποντας τις φωτογραφίες τους στην έκθεση δεν μπορούν να πιστέψουν το αποτέλεσμα που δημιούργησαν. Πρόκειται για μία μαρτυρία τόσο των δεξιοτήτων τους όσο και των τεχνολογικών επιτευγμάτων των δύο εταιρειών».

Οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι κάμερες των smartphones έχουν αλλάξει τη σχέση μας με τη φωτογραφία. Με την αναλογική φωτογραφία και τον περιορισμένο αριθμό λήψεων που επέτρεπε ένα φιλμ, ο χρήστης έπρεπε να είναι είναι περισσότερο προσεκτικός στο στήσιμο του κάδρου και στην απόφαση για το τελικό «κλικ». Σήμερα, τα smartphones και οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές απελευθερώνουν τη δυνατότητα των χρηστών να τραβήξουν χιλιάδες φωτογραφίες μέσα σε λίγες ημέρες.

«Οι άνθρωποι νόμιζαν ότι έπρεπε να έχουν συγκεκριμένες δεξιότητες προκειμένου να τραβήξουν φωτογραφία. Σήμερα, έχουμε τη δυνατότητα να αντιληφθούμε ότι μέρος της χαράς της λήψης φωτογραφιών είναι να δοκιμάζεις και να αποτυγχάνεις να τραβήξεις μία καλή φωτογραφία», αναφέρει ο Χερστ.

Οι seflies δεν είναι κάτι καινούριο - σκεφθείτε τα προτραίτα αυτοπροσωπογραφιών που έχουν δημιουργήσει πολλοί μεγάλοι ζωγράφοι των προηγούμενων αιώνων - ωστόσο οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και κυρίως τα smartphones με τις μπροστινές κάμερες δημιούργησαν ένα νέο πολιτιστικό φαινόμενο.

«Τραβάμε selfies εδώ και πολλά χρόνια. Υπάρχουν στιγμές όπου μία κοντινή λήψη του εαυτού σου με το περιβάλλον γύρω σου είναι ο καλύτερος τρόπος για να απαθανατίσεις τι κάνεις», αναφέρει ο Χερστ.

«Με την πρόοδο στην τεχνολογία, δίδονται στους ανθρώπους τα δημιουργικά εργαλεία για να κοιτάξουν τον κόσμο γύρω τους και να δουν πώς τους προσλαμβάνει ο υπόλοιπος κόσμος. Μία selfie είναι στην πραγματικότητα ένα κατασκεύασμα του πώς θα θέλαμε να μας υποδέχεται ο άλλος. Υπάρχει ένας ενδιαφέρων διάλογος ανάμεσα στα αυτοπροσωπογραφικά πορτραίτα και την selfie. Δίδεται μία ελευθερία στους ανθρώπους να καταγράψουν όλα τα πράγματα στη ζωή τους για τα οποία αισθάνονται παθιασμένοι και το smartphone γίνεται ολοένα και περισσότερο το εργαλείο για να τα καταγράψουμε και να τα μοιραστούμε».

Μία από τις πιο σημαντικές θεματικές του Mobile World Congress είναι και φέτος η τεχνητή νοημοσύνη, τα (ro)bots και οι κάθε είδους μηχανές που προσομοιώνουν άνθρωπινες δραστηριότητες. Δεν θα μπορούσαμε να μην ρωτήσουμε τον Νάιτζελ Χέρστ την άποψή του σχετικά με την πιθανότητα κάποια στιγμή στο μέλλον μία μηχανή να είναι ικανή να δημιουργεί Τέχνη με τον τρόπο που το κάνουν για χιλιετίες οι άνθρωποι.

«Δεν έχω πολύ μεγάλη τεχνολογική εξειδίκευση, θα έπρεπε να ρωτήσετε τον Στήβεν Χώκινγκ καλύτερα», μας λέει γελώντας.

«Θα ερμήνευα την ερώτησή σας ως κατά πόσον η τεχνολογία και οι τέχνες συμπορεύονται. Πάντοτε το έκαναν. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι αβάν-γκαρντ θεωρείτο παλιά η Τέχνη, τώρα θεωρείται η Τεχνολογία. Η Τέχνη διατηρεί αποκρυσταλλωμένο τον κόσμο γύρω μας. Η Τεχνολογία μας πηγαίνει ένα βήμα παρακάτω και μας δίνει τη δυνατότητα να αναλογιστούμε σχετικά με τον κόσμο και τις ζωές μας».