Με τη χειρότερη επίδοση της δεκαετίας αποχαιρετά το 2018 ο DAX

Κέρδη την Παρασκευή στην Ευρώπη και «ωραιοποίηση» στο φινάλε του έτους που δεν σώζει όμως την παρτίδα: Ετήσιες απώλειες 18% στη Γερμανία - Θα ξεφύγει από τη bear market η Ευρώπη; - Και το χαρτί... ομίλει: Τι λένε τα ομόλογα - Τρενάκι του τρόμου η Wall Street με ρεκόρ μεταβλητότητας - Δυσοίωνες οι προβλέψεις για το 2019

Του Γιάννη Τσιρογιάννη

Κύκνειο άσμα; Ανοδική αναλαμπή στα πλαίσια διόρθωσης; Ή το πολυπόθητο σινιάλο «νίκης», πως ήρθε η ώρα για αγορές και ανάκαμψη από τη bear market;

Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600

έκλεισε την Παρασκευή με άνοδο 2,02% στις 336,23 μονάδες, ανακάμπτοντας από τα χαμηλά άνω των 2 ετών που «άγγιξε» χθες, με όλους τους κλάδους να βρίσκονται σε θετικό έδαφος. Στο +1,67% ο Euro Stoxx 50, που παραμένει σε bear market. Το ευρώ κέρδισε έδαφος στο 1,144 έναντι δολαρίου.

Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ωστόσο πως η σημερινή άνοδος στην Ευρώπη (για πολλές αγορές η τελευταία του έτους, με ημι-αργία τη Δευτέρα) αποτελεί απλώς «ωραιοποίηση» των τιμών στην εκπνοή του έτους, ως αποτέλεσμα του διήμερου ράλι της Wall Street, χάρη στο rebalancing (αναδιάρθρωση) χαρτοφυλακίων από τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Η σημερινή συνεδρίαση ήταν η τελευταία του 2018 για το γερμανικό χρηματιστήριο, με τον DAX να ολοκληρώνει το έτος με βαριές απώλειες άνω του 18%, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοση της τελευταίας 10ετίας, από τη «βουτιά» 43% του 2008. Με ετήσιες απώλειες 16% αποχαιρετά και η Ιταλία το πολυτάραχο 2018, εν μέσω κόντρας Ρώμης-Βρυξελλών.

Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, η Wall Street έκλεισε τελικά με ήπιες απώλειες, αλλά και τη μεταβλητότητα στα ύψη (ο S&P 500 άλλαξε 10 φορές πρόσημο ενδοσυνεδριακά!), αποχαιρετώντας την εβδομάδα ωστόσο με κέρδη, χάρη στο διήμερο ράλι της Τετάρτης. Αναλυτικότερα εδώ. Με κέρδη ολοκλήρωσαν την εβδομάδα οι αγορές της Ασίας, με εξαίρεση την Ιαπωνία.

Θα ξεφύγει από τη bear market η Ευρώπη;

Η αλήθεια είναι πως οι bear markets (πτωτική αγορά με καθοδική τάση) διαρκούν συνήθως τουλάχιστον 22 μήνες, σύμφωνα με τους αναλυτές. Κι εφόσον η bear market στην Ευρώπη έχει κρατήσει 14 μήνες (S&P και Nasdaq «μπαινοβγαίνουν» σε αυτήν εδώ και λίγες καιρό), δηλαδή σε διαδικασία διόρθωσης μεγαλύτερης από 20% από τα τελευταία ιστορικά υψηλά, οι προβλέψεις δεν είναι αισιόδοξες για το πόσο μπορεί να διαρκέσει.

Ταυτόχρονα μια γενικευμένη ύφεση «χτυπάει» ήδη την πόρτα, με πολλούς αναλυτές και επενδυτικούς οίκους να προειδοποιούν για ενδεχόμενο παγκόσμιας ύφεσης μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Η Ευρώπη εμφανίζει οικονομική επιβράδυνση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2019, ενώ απογοητευτικά είναι τα μακροοικονομικά στοιχεία από Κίνα, με τον ασιατικό γίγαντα να απειλεί με «ντόμινο» τις αγορές, καθώς ο «Αμερικάνος» συνεχίζει να πιέζει με τον εμπορικό πόλεμο.

Υπενθυμίζεται ότι το 2019 είναι η χρονιά που «κόβεται» το φθηνό χρήμα και σιγά-σιγά το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων, η περίφημη ποσοτική χαλάρωση (QE-Quantitive Easing) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που κράτησε «όρθια» την Ευρώπη μετά την παγκόσμια ύφεση το 2008.

Και το χαρτί... ομίλει - Τι λένε τα ομόλογα

Τον μεγαλύτερο κώδωνα του κινδύνου έκρουσαν πριν λίγο καιρό τα αμερικανικά ομόλογα, όταν οι αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων ομολόγων (2ετή-3ετή) ξεπέρασαν αυτές των μακροπρόθεσμων (5ετή-10ετή), γεγονός που μαρτυρά πως ουσιαστικά οι επενδυτές έχουν μειωμένη εμπιστοσύνη στην πορεία της οικονομίας για τα επόμενα τρία χρόνια.

Καθώς τα ομόλογα, και δη τα αμερικανικά -που μαζί με τα γερμανικά αποτελούν παγκόσμια «ασφαλή» καταφύγια- αποτελούν βασικό «καθρέφτη» μιας οικονομίας, πόσο μάλλον της ισχυρότερης του πλανήτη που μπορεί να παρασύρει όλες τις άλλες, η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, και εν μέσω συνεχών sell-off, εμπορικών εντάσεων κλπ πέρασε στα «ψιλά γράμματα».

Ωστόσο αυτή η λεγόμενη αντιστροφή καμπύλης αποδόσεων αποτελεί, ιστορικά πάντα, προοίμιο ύφεσης. Η «παγίδα» είναι όμως ότι η διαδικασία ξεκίνα αρκετούς μήνες μετά το σινιάλο των ομολόγων.

Επομένως οι όποιες ανοδικές αναλαμπές στα χρηματιστήρια, καλό θα ήταν να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα από τον επενδυτικό -και όχι μόνο- κόσμο, ειδικά εφόσον η Wall Street προέρχεται από τη μακροβιότερη και πιο ισχυρή bull market όλων τωνεποχών, με μια 10ετία συνεχών κερδών και αλλεπάλληλων ιστορικών υψηλών, και τις αποτιμήσεις πολλών μετοχών ομολογουμένως σε υπεραγορασμένα επίπεδα, παρά τα ισχυρά θεμελιώδη.

Τελικά «έπαθε» Bitcoin η Wall Street;

Ταυτόχρονα, η μεταβλητότητα που έχει «βαρέσει κόκκινο» (ακόμη και οι day-traders την... έχουν φοβηθεί), στέλνει εξίσου ανησυχητικά σινιάλα, με το «μετρητή φόβου» VIX να εκτοξεύεται σε επίπεδα υπερδιπλάσια του ιστορικού μέσου όρου. Τόσο μεγάλες καθημερινές διακυμάνσεις, εναλλαγές προσήμων και... συναισθημάτων και υψηλό volatility αποτελούν ιστορικά προοίμιο δυσάρεστου γεγονότος στην αγορά.

Εκτός κι αν πια η Wall Street έπαθε... Bitcoin, και η υψηλή μεταβλητότητα (που μέχρι τώρα τη συναντούσαμε κυρίως στην «τρελή» αγορά των κρυπτονομισμάτων) τείνει να γίνει η νέα νόρμα.

Άλλωστε οι καιροί έχουν αλλάξει, το ίδιο τα επενδυτικά εργαλεία (βλέπε αλγοριθμικά «botάκια» που εκτελούν αυτοματοποιημένες συναλλαγές) αλλά και η ίδια η ιδιοσυγκρασία του επενδυτή, που διψά για εύκολο κέρδος. Ότι ανεβαίνει απότομα όμως πέφτει ακόμη πιο βίαια...

Στα ταμπλό

Της σημερινής ανόδου «ηγήθηκαν» οι μετοχές τεχνολογίας και τραπεζών, με τον κάθε κλάδο να σημειώνει κέρδη 2,4%.

Στο ταμπλό πρωταγωνίστησε και ο ενεργειακός κλάδος, καθώς ανακάμπτουν οι τιμές του πετρελαίου. Ο ευρωπαϊκός δείκτης πετρελαίου και φυσικού αερίου σημείωσε άνοδο 2,2%, ενώ ο δείκτης πρώτων υλών ενισχύθηκε κατά 1,6%.

Ο DAX στη Φρανκφούρτη ενισχύθηκε κατά 1,71% κι έκλεισε στις 10.558,96 μονάδες. Ο γερμανικός δέικτης παραμένει επίσης σε περιοχή «bear market», καθώς καταγράφει απώλειες 20% από τα υψηλά 52 εβδομάδων.

Ο FTSE 100 στο Λονδίνο σημείωσε άλμα 2,27% στις 6.734,25 μονάδες, ενώ ο CAC 40 στο Παρίσι έκλεισε με κέρδη 1,74% στις 4.678,74 μονάδες.

O FTSE MIB στο Μιλάνο ενισχύθηκε κατά 1,44% κι έκλεισε στις 18.324,03 μονάδες.