Με σταυρωμένα τα χέρια

Iσως είναι το πρώτο καλοκαίρι που όσοι παραμένουν ή επιστρέφουν στην Αθήνα διαπιστώνουν κίνηση πρωτοφανή για τα δεδομένα που μέχρι τώρα γνωρίζαμε. Δεν ξέρω τι θα βγάλει η τελική σούμα του τουρισμού για φέτος, είναι όμως σαφές ότι οι πάσης φύσεως υποχρεώσεις έχουν αλλάξει τις συνήθειες των διακοπών.

Ο κόσμος διερωτάται πού θα πάει αυτή η ιστορία, δηλαδή η παρατεταμένη περίοδος ύφεσης που διαρκεί εδώ και 7 χρόνια. Απαντήσεις υπάρχουν μόνο φιλοσοφικές,

όμως οι ευκαιρίες είναι υπαρκτές και κάποιος πρέπει να τις αξιοποιήσει. Είμαστε πια σε μια περίοδο όπου η ελληνική κοινωνία στην πλειοψηφία της αποδέχτηκε τη μνημονιακή πορεία εντός ευρώ. Φέτος ούτε Grexit υπάρχει, ούτε αγωνία τέτοιου είδους. Υπάρχει όμως πανικός για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων, που είναι κάτι καινούριο.

Η δεύτερη αξιολόγηση που έρχεται θα έχει μερικά ακόμη θύματα και αλλαγές στα Εργασιακά που είναι αναπόφευκτες. Και μετά τι; Υποτίθεται ότι όλα αυτά γίνονται για να σταθεροποιηθούμε και να επανέλθουμε σε μια κανονικότητα. Θα γίνει όμως έτσι;

Μας λένε, για παράδειγμα, ότι οι τράπεζες είναι σε καλύτερη μοίρα μετά την πρώτη αξιολόγηση, απολαμβάνουν την προστασία του ευρωσυστήματος και δίνεται πλέον η ευκαιρία να επιστρέψουν τα λεφτά από τα σεντούκια. Την ίδια ώρα, όμως, οι τραπεζικές μετοχές πέφτουν, οι ξένοι αναλυτές λένε ότι χρειάζονται πάλι κεφάλαια, ενώ πλειστηριασμοί, κατασχέσεις και διαταγές πληρωμών πολλαπλασιάζονται.

Το πλέγμα της διαχείρισης των κόκκινων δανείων μπορεί να εξελιχθεί σε πολιτική μοναδικής καταστροφικής κατάληξης για όλους, καθώς όσο πιο πολύ πιεστούν δανειολήπτες, μικρομεσαίοι, αξίες, σπίτια και ενέχυρα τόσο πιο μεγάλη μπορεί να είναι η τελική ζημιά για τις τράπεζες. Ακούμε για τους κώδικες δεοντολογίας. Πόσο κοντά είναι άραγε όλα αυτά στην πραγματικότητα;
Αλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που η συνταγή των πιστωτών θα έχει επιζήμια αποτελέσματα στέλνοντας στο βάραθρο ένα άλλο τμήμα της κοινωνίας.

Η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιληφθεί όλες τις ιδιαιτερότητες που αυτή τη στιγμή χαρακτηρίζουν τη νέα φάση του ελληνικού προβλήματος. Το να κάνεις το καλό παιδί των πιστωτών, όσο αναγκαίο και αν είναι, δεν είναι πάντα αποτελεσματικό, ούτε από πολιτικής ούτε από οικονομικής πλευράς.

Η απόκλιση των εσόδων για πρώτη φορά είναι ένα καμπανάκι. Είναι, πάντως, κάτι που το περίμεναν μέχρι και οι αριστεροί έμπειροι φοροτεχνικοί. Ποια θα είναι η ουσιώδης θεραπεία; Αύριο θα είναι τα κόκκινα δάνεια και μεθαύριο οι αποκλίσεις από το νέο Ασφαλιστικό, όταν με το καλό θα βρίσκεται σε εφαρμογή το 2017. Ας ελπίσουμε ότι με την τρέλα του Ερντογάν δεν θα υπάρξει νέο Προσφυγικό, ούτε κάποιο νέο εθνικό θέμα.

Το διεθνές περιβάλλον είναι ένα περιβάλλον μεγαλύτερης ανασφάλειας με ταχείες αλλαγές. Μετά το Brexit μπορεί να έρθει ο Τραμπ, ο Ολάντ είναι ένα ανδρείκελο σε αποδρομή, ενώ μέχρι και η «Die Welt» έγραψε ότι ο Σόιμπλε σκέπτεται να φύγει. Ισως η πιο ουσιαστική κίνηση που έκανε η ελληνική κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες ήταν η προσπάθεια σύσφιγξης των σχέσεων με τον πρόεδρο Πούτιν, το γεωπολιτικό κύρος του οποίου αναβαθμίζεται διαρκώς.

Εχει φτάσει η ώρα, όμως, η κυβέρνηση και ίσως ο ίδιος ο πρωθυπουργός να ξαναδούν προσεκτικά, με βάση τις προοπτικές που τώρα διαφαίνονται, πόσα πράγματα πρέπει να αλλάξουν μετά την υπογραφή και εφαρμογή τσάτρα πάτρα του τρίτου μνημονίου. Την Ελλάδα δεν θα τη σώσει ούτε ο Μοσκοβισί, ούτε κανένας γραφειοκράτης των Βρυξελλών αν δεν φτιάξει αυτό που λέμε το δικό της σχέδιο.

Αναρωτιέμαι αν το καταλαβαίνουν αυτό ή ήδη έχουν εγκλωβιστεί σε παιχνίδι καθυστερήσεων για να πετύχουν τη λελογισμένη ήττα όταν και όποτε έρθει η ώρα των εκλογών.