Κινητό τηλέφωνο: Είναι το «παράσιτο» που απειλεί την ανθρωπότητα

12:41 14/6/2025 - Πηγή: New Money

Οι ψείρες, οι ταινίες και οι ψύλλοι υπήρξαν για χιλιετίες ανεπιθύμητοι συγκάτοικοι της ανθρώπινης ύπαρξης. Όμως, το πιο διεισδυτικό παράσιτο της σύγχρονης εποχής είναι... έξυπνο. Έχει γυαλιστερή πρόσοψη, απλώνεται παντού και το φιλοξενούμε οικειοθελώς στην παλάμη μας. Οι Ρέιτσελ Μπράουν και Ρομπ Μπρουκς, σε άρθρο τους στο Australasian Journal of Philosophy, εξετάζουν τα smartphones μέσα από το εξελικτικό πρίσμα του παρασιτισμού – μιας σχέσης στην οποία ο ξενιστής (ο άνθρωπος) ζημιώνεται,

την ώρα που το παράσιτο (η συσκευή) ωφελείται.

Αρχικά, η σχέση ανθρώπου–τηλεφώνου φαινόταν αμοιβαία: πρόσβαση στην πληροφορία, εύκολη πλοήγηση, επικοινωνία. Όμως, σύμφωνα με τους δύο επιστήμονες, η σχέση έχει μετατραπεί σε εκμετάλλευση, όπως συχνά συμβαίνει στη φύση: ο «ωφέλιμος οργανισμός» μετατρέπεται σε παράσιτο.

Οι εφαρμογές των smartphones δεν λειτουργούν πλέον υπέρ του χρήστη, αλλά υπέρ των εταιρειών που τις κατασκευάζουν. Είναι εθιστικές εκ κατασκευής: κρατούν τους χρήστες παγιδευμένους σε scroll, σε click, σε συνεχή επιτήρηση. Αντί να υπηρετούν τις ανάγκες μας, χειραγωγούν την προσοχή και την επιθυμία μας, για να κερδίσουν διαφημιστικά έσοδα ή να πουλήσουν δεδομένα.

Ακόμα και όταν το συνειδητοποιούμε, δύσκολα μπορούμε να απεξαρτηθούμε. Τα smartphones είναι πλέον εργαλεία καθημερινότητας – από την τραπεζική και τις κρατικές υπηρεσίες μέχρι την απομνημόνευση σημαντικών πληροφοριών. Έχουμε γίνει, σε ένα βαθμό, γνωστικά εξαρτημένοι από αυτά. Η αποσύνδεση δεν είναι απλώς δύσκολη – είναι σχεδόν αδύνατη.

Η ανάγκη για «αστυνόμευση» της τεχνολογίας

Η λύση, σύμφωνα με τους Μπράουν και Μπρουκς, δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στην ατομική πειθαρχία. Όπως στα οικοσυστήματα, όπου η αμοιβαιότητα διασφαλίζεται με «τιμωρία» των παραβατών, έτσι και στον ψηφιακό κόσμο απαιτείται συλλογική ρύθμιση. Οι απαγορεύσεις σε ανηλίκους, οι περιορισμοί στις λειτουργίες που προκαλούν εθισμό, και οι ρυθμίσεις στη συλλογή δεδομένων είναι εργαλεία «αστυνόμευσης» που μπορούν να επαναφέρουν την ισορροπία.

Η εξέλιξη διδάσκει ότι η αλλαγή είναι εφικτή – και πως, αν θέλουμε να ανακτήσουμε την κυριότητα της προσοχής μας, ο δρόμος δεν είναι μόνο ατομικός αλλά πολιτικός. Τα smartphones μπορεί να είναι παράσιτα, αλλά η λύση δεν είναι να τα απορρίψουμε – είναι να τα τιθασεύσουμε.

Διαβάστε ακόμη Γιώργος Αϊβάζογλου (ΝΒΑ Europe): Tο σχέδιο για τη δημιουργία λίγκας του ΝΒΑ στην Ευρώπη (pics)Η επόμενη κρίση μετά την πανδημία ξεκινά (και) με τις σπάνιες γαίεςΣτα «ραντάρ» της Αθήνας και πάλι η σύγκρουση Ισραήλ και Ιράν – Επιπτώσεις σε τουρισμό και εμπόριοΓια όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords