Και ποιος αξιολογεί τους αξιολογητές;

Την περασμένη εβδομάδα, έγραφα περί αξιολόγησης του Δημοσίου και την άποψη της κοινωνίας για τη μονιμότητα, όπως καταγράφηκε σε έρευνα κοινής γνώμης. Το συμπέρασμα ήταν πως, η κοινωνία είναι πολύ μπροστά και θεωρεί πως η άρση, έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού. Όμως βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα μια επισήμανση φίλου και θεωρώ πως χρήζει ιδιαίτερης αναφοράς.Μιλάμε όλοι και εκφράζουμε άποψη ότι είναι αναχρονιστική η μονιμότητα και πως πρέπει να συνδεθεί επιτέλους με την αξιολόγηση, έτσι ώστε, από τη μια να επιβραβεύονται οι άξιοι δημόσιοι υπάλληλοι και από την άλλη, να φεύγουν οι διαχρονικά άχρηστοι που διαβιούν εις βάρος των συναδέλφων τους που υποχρεώνονται και επιβαρύνονται με τη δουλειά που δεν κάνουν αυτοί οι αδιόρθωτοι. Βεβαίως, το έργο της αξιολόγησης είναι αρμοδιότητα της Διοίκησης του κάθε οργανισμού, εις εφαρμογήν των αποφάσεων της κεντρικής διοίκησης, δηλαδή της κυβέρνησης στην οποία λογοδοτούν, αν έκαναν ή δεν έκαναν αξιολόγηση των εργαζομένων τους.Το ερώτημα όμως κι έχει μεγάλη σημασία, καθώς το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, είναι αυτές τις Διοικήσεις ποιος και με ποια κριτήρια τις επιλέγει και κυρίως πότε και αν αξιολογούνται κάθε χρόνο όπως θεωρητικά γίνεται με τους απλούς υφισταμένους τους. Κι επειδή η Ελλάδα είναι μικρό χωριό και όλοι λίγο πολύ γνωριζόμαστε, ξέρουμε πολύ καλά πώς γίνεται η επιλογή των διοικήσεων στους εκατοντάδες οργανισμούς που υπάρχουν στην επικράτεια. Αποτυχημένοι πολιτευτές, κομματάρχες, στελέχη των κομμάτων εξουσίας, συγγενείς και «τα δικά μας παιδιά» (ανάλογα ποιο κόμμα είναι στην εξουσία) έχουν το προβάδισμα στην κατάληψη αυτών των κομβικών για τη λειτουργία του κράτους, θέσεων ευθύνης.Τα τελευταία χρόνια, σε κάποιους λίγους οργανισμούς όπως στις Διοικήσεις των νοσοκομείων, προκηρύσσεται διαγωνισμός για τη θέση του Διοικητή και η αρμόδια επιτροπή, καταλήγει σε μια short list τριών προσώπων, από τους οποίους μετά από συνέντευξη, ο αρμόδιος υπουργός καταλήγει στον ένα με τα δικά του «αδιευκρίνιστα» κριτήρια! Περιττό να αναφέρουμε, πως ακόμα και σήμερα, σχεδόν δύο χρόνια από την προκήρυξη του διαγωνισμού, τα περισσότερα νοσοκομεία λειτουργούν με υπηρεσιακές διοικήσεις!Στους άλλους, τους πολλούς οργανισμούς, η επιλογή των διοικήσεων γίνεται με… ανάθεση! Φίλοι του κόμματος, του υπουργού, του τοπικού βουλευτή, τα κομματικά ένσημα είναι το καλύτερο βιογραφικό, για συμμετοχή στη λαφυραγώγηση του κράτους! Και άντε κατέλαβαν όπως κατέλαβαν τις θέσεις διοίκησης, μετά τι;Ποιος και κάθε πότε τους αξιολογεί αν επιτελούν σωστά το έργο ευθύνης τους; Μήπως ο ίδιος ο υπουργός που τους τοποθέτησε; Ή μήπως κάποιο άλλο ανεξάρτητο όργανο, μια ανεξάρτητη αρχή;Η απάντηση που προφανώς δεν εκπλήσσει, είναι κανείς. Αρκεί μην τύχει κάποια στραβή στη βάρδια, όπως γίνεται τελευταία με τον περίφημο ΟΠΕΚΕΠΕ ή τον ΕΡΓΟΣΕ. Επομένως, η έννοια της αξιολόγησης ως προϋπόθεση παραμονής στη θέση, δεν αφορά τις διοικήσεις τις ίδιες, αλλά τους άλλους. Όσον αφορά στην κεντρική διοίκηση, δηλαδή την κυβέρνηση, την κρίνουν οι πολίτες στις εκλογές. Όμως τα κριτήρια στις επιλογές του καθενός είναι πολλά και σε πολλές περιπτώσεις δεν εξετάζεται καν η αποτελεσματικότητα και το συνολικό προσδοκώμενο όφελος για την κοινωνία και τη χώρα και συνήθως επικρατεί ο οπαδισμός της κοινής λογικής.Στη συνέχεια, η κατάληψη της εξουσίας, προικοδοτείται από τα «λάφυρα» του κράτους και η διανομή, σε αυτούς που έβαλαν «πλάτη». Κι αν αυτοί που έβαλαν πλάτη, ως αξιωματούχοι πλέον έχουν και κάποιες ικανότητες και φέρνουν αποτελέσματα, έχει καλώς. Αν όχι και πάλι καλώς γιατί απλά κανείς δεν δίνει λογαριασμό σε κανέναν μέχρι να περάσει η εξουσία σε άλλο κόμμα.Κι ύστερα, μιλάμε για ανάγκη εκσυγχρονισμού, για μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, για τομές στο κράτος, για αξιοκρατία, για επιβράβευση των αρίστων, για παραγωγικότητα και άλλα ελπιδοφόρα οράματα. Ωραία λόγια που ηχούν ευχάριστα στ’ αυτιά.Η ουσία όμως είναι, ποιος και πότε θα αξιολογήσει τους… αξιολογητές και ποιος θα δώσει μια ουσιαστική πνοή στη δημόσια διοίκηση ώστε να γίνει ανεξάρτητη και αποτελεσματική και ποιος θα τη θωρακίσει, θα την εκδυτικοευρωπαϊσει σε βαθμό που να μην εξαρτάται και, κυρίως, να μην μπορεί να παρέμβει στο έργο της, καμιά κυβέρνηση. Αυτό κι αν είναι φαντασίωση!