Η «άνεργη ανάκαμψη»

Η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, αποτελεί αναμφίβολα μια θετική εξέλιξη, όχι βέβαια ικανή για πανηγυρισμούς, πλην όμως αρκετή να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας πορείας επανόδου της οικονομίας σε περιβάλλον σταθεροποίησης.

Όμως, όσες επιτυχείς εξόδους κι αν κάνει η χώρα στις αγορές, όσο αδυνατεί να ενεργοποιήσει την παραγωγική διαδικασία που έχει ανάγκη ώστε να επανέλθει σε δυναμική προόδου δημιουργώντας νέες θέσεις απασχόλησης, θα έχει κάνει μια τρύπα στο νερό.

Δίχως επενδύσεις, η πορεία αυτή είναι καταδικασμένη.

Οι επενδύσεις είναι αυτές που μπορούν να πυροδοτήσουν την επίτευξη ενός ικανοποιητικού ρυθμού ανάπτυξης σε ετήσια βάση μεσοπρόθεσμα.

«Όσο υπάρχουν στη χώρα 1,5 εκατομμύριο άνεργοι, δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη» σημείωσε προ ημερών ο καθηγητής και πρώην υπουργός Οικονομικών κ. Νίκος Χριστοδουλάκης, κατά την παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Ευρώ ή Δραχμή – Διλήμματα, Πλάνες και Συμφέροντα»

Η έκταση των επενδύσεων θα πρέπει να είναι ανάλογη του ρυθμού ανάπτυξης, εξηγεί ο συγγραφέας. Αυτό σημαίνει ότι οι καθαρές νέες επενδύσεις τα επόμενα χρόνια πρέπει σταδιακά να φτάσουν ένα επίπεδο γύρω στο 10% του ΑΕΠ και τα ποσά που πρέπει να επενδυθούν μέχρι το 2020 ανέρχονται συνολικά στα 107 δισ. ευρώ.

Ο ίδιος εκτιμά ότι για να δημιουργηθεί μία (1) θέση σταθερής εργασίας απαιτείται μια νέα επένδυση 200.000 ευρώ, συνεπώς ένα πρόγραμμα επενδύσεων 107 δισ. ευρώ από το 2014 μέχρι το 2020 μπορούν να δημιουργήσουν πρωτογενώς 540.000 θέσεις εργασίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Προϋπολογισμού 2013/14 οι αναμενόμενες επενδύσεις για την περίοδο αυτή, ανέρχονται σε 90 δισ. ευρώ (απαιτούνται άλλα 17 δισ. ευρώ) και βασική προϋπόθεση είναι η υλοποίηση επενδυτικού προγράμματος που θα συνοδεύεται από τις κατάλληλες πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης.

Μόνο έτσι θα γίνει οργανωμένη επανεκκίνηση της οικονομίας, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις δυνατότητές της και δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης για τη νέα γενιά.

Διαφορετικά, ακόμα κι αν η ύφεση υποχωρήσει από το 2015, το πιο πιθανό είναι να διέλθει η χώρα από μια φάση «άνεργης ανάκαμψης» καθώς οι επιχειρήσεις θα διστάζουν να εκλάβουν τα πρώτα σημάδια ως τερματισμό της αβεβαιότητας και δεν θα κάνουν νέες προσλήψεις, εκτιμά ο Νίκος Χριστοδουλάκης.
Δηλαδή, ακόμα κι αν από του χρόνου γίνουν επενδύσεις, η τεράστια υστέρηση που παρουσιάζει η απασχόληση, δεν θα επιτρέψει τον περιορισμό της ανεργίας για τα επόμενα 2-3 χρόνια τουλάχιστον.

Το πρόβλημα της ανεργίας δεν είναι μόνο ελληνικό. Πρόκειται για ευρύτερο πρόβλημα του ευρωπαϊκού Νότου και ήδη στις χώρες αυτές αλλά και σε όλη την Ευρώπη, αναπτύσσεται μια αντίστοιχη προβληματική και κερδίζει έδαφος η άποψη πως χρειάζεται η δημιουργία μας «κιβωτού προσωρινής απασχόλησης» που θα στηρίζεται σε εξειδικευμένα προγράμματα, όπως π.χ. μαθητείας ή κοινωνικής εργασίας και θα παρέχουν ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.

Μια τέτοια πρόταση παρουσιάσθηκε πρόσφατα σε έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ με τη συνεργασία του Levy Institute. Πρόκειται για την περίπτωση του κράτους ως Εργοδότη Ύστατης Καταφυγής» Σύμφωνα με αυτή, «αν το κράτος γίνει εργοδότης με συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε ανέργους που δημιούργησε η κρίση, για κάθε 100 ευρώ που αυτό δαπανά θα προσθέτει 160 ευρώ στην ελληνική οικονομία. Η δυναμική της συγκεκριμένης πρότασης, που εάν εφαρμοστεί θα επανεκκινήσει την ελληνική οικονομία, μπορεί να προσδώσει μέσα σε 11 μήνες μείωση της ανεργίας μεγαλύτερη του 50%. Μια τέτοια πολιτική μπορεί να προσφέρει εργασία σε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανέργους μέσα σε ένα 15μηνο, με ταυτόχρονη αύξηση του ΑΕΠ κατά 15,3 δισ. ευρώ, και να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση για την έξοδο από την κρίση.

Ταυτόχρονα απαιτούνται πρόσθετες πολιτικές ένταξης και κατάρτισης ανέργων στην αγορά εργασίας, δεδομένου ότι ο ρυθμός μείωσης της ανεργίας δεν μπορεί να ακολουθήσει με την ίδια ταχύτητα τους ρυθμούς ανάκαμψης. Και πριν την κρίση η μείωση της ανεργία αποτελούσε πολύ πιο αργή διαδικασία.

Κατά τον Νίκο Χριστοδουλάκη, η Ελλάδα από κοινού με τις χώρες του Νότου, μπορούν να ασκήσουν πιέσεις για την διαμόρφωση ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ που θα βοηθήσει να ξεκολλήσουν από την ύφεση και να αρχίσουν να δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης. Υπενθυμίζει τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις των ευρωπαϊκών αρχών για τη στήριξη επενδυτικών προγραμμάτων στο Νότο, καθώς και την συμμετοχή Σολσιοαλδημοκρατικού Κόμματος στη νέα γερμανική κυβέρνηση, που τη χαρακτηρίζει ως καθοριστική για μια τέτοια πρωτοβουλία. Οσο και να ξεθωριάσει μετεκλογικά η δέσμευση των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο πίεσης από τις κυβερνήσεις των χωρών του Νότου, αξιοποιώντας μάλιστα και τη συγκυρία των Ευρωεκλογών που διαφορετικά θα διεξαχθούν μέσα σε κλίμα γενικευμένης δυσπιστίας και αποξένωσης των πολιτών.

Και εν τέλει, ούτε οι θυσίες θα έχουν πιάσει τόπο, ούτε οι πολίτες θα επωφεληθούν και η πολυπόθητη ανάκαμψη, θα κινδυνεύσει να καταγραφεί στην ιστορία με τον επονείδιστο χαρακτηρισμό της «άνεργης ανάκαμψης».

Blogger Κλεοπάτρα Κοντονίκα