Η ακτοπλοΐα ανακάμπτει και επιστρέφει στο... 2010

Του Μηνά Τσαμόπουλου

Μετά την καθοδική πορεία σε τζίρους και αριθμούς εισιτηρίων, η ακτοπλοΐα κινείται ανοδικά και περιμένει καλύτερες μέρες με την αναμενόμενη αύξηση του τουρισμού

Με καρδιογράφημα μοιάζουν τα στοιχεία που αφορούν στην πορεία της ελληνικής ακτοπλοΐας από το 2010 έως το 2017 όσον αναφορά τα εισιτήρια που κόβουν οι εταιρείες στην Ελλάδα και στις γραμμές της Αδριατικής.

Ο κλάδος εισέρχεται σε μια ενδιαφέρουσα χρονιά,

με τον όμιλο Attica να περιμένει την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για να ολοκληρώσει την εξαγορά της Hellenic Seaways. Παράλληλα, οι μικρότερες σε σύγκριση με τους ομίλους εταιρείες συνεχίζουν τις επενδύσεις, με την Golden Star Ferries των αδελφών Στεφάνου να αγοράζει δύο ταχύπλοα, τα οποία δρομολογεί στις Κυκλάδες από τον Πειραιά. Παράλληλα, η τιμή των ναυτιλιακών καυσίμων έχει αυξηθεί κατά 35% επηρεάζοντας τα έσοδα των εταιρειών έως και 10 εκατ. ευρώ, προκαλώντας πονοκέφαλο εν όψει της νέας περιόδου.

Στην εικόνα αυτή σημαίνοντα ρόλο έχουν τα εισιτήρια που κόβει κάθε ακτοπλοϊκή επιχείρηση. Το «business stories» παρουσιάζει την έρευνα του κ. Γιάννη Ηλιάδη, αντιπροέδρου του Δ.Σ. της εταιρείας FORTHcrs A.E., για το θέμα αυτό - αφορά τη χρονική περίοδο από το 2010 έως το 2017.

Συνδυασμένες μεταφορές

Ομάδα εργασίας η οποία μελετά θέματα που αφορούν συνδυασμένες μεταφορές χερσαίων και αεροπορικών μέσων έχει συσταθεί στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Είναι το επόμενο βήμα.

«Τώρα πρέπει να ετοιμαζόμαστε για νέα βήματα, που είναι οι συνδυασμένες μεταφορές - είτε μόνο με πλοία, είτε με πλοίο, με χερσαία μέσα και με αεροπλάνα. Το έντυπο που εκδίδεται από τους υπολογιστές σας δεν είναι το εισιτήριο αλλά κάρτα επιβίβασης», επισημαίνει ο πρόεδρος τους Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) Μιχάλης Σακέλλης.

Ο ίδιος, αναφερόμενος στα εισιτήρια, τονίζει: «Τα τελευταία 18 χρόνια έχουν εκδοθεί ηλεκτρονικά περίπου 350 εκατομμύρια εισιτήρια. Δυστυχώς δεν έχει γίνει κατανοητό το έργο που επιτελείται με την ηλεκτρονική έκδοση εισιτηρίων, το οποίο είναι μεγάλο σε όγκο αλλά και ποιοτικό - και ίσως το πλέον αποτελεσματικό σε σχέση με άλλα παρόμοια συστήματα που λειτουργούν στο εξωτερικό. Υπολογίζουμε ότι κάθε χρόνο εκτελούνται περίπου 10 εκατομμύρια κρατήσεις και ακυρώσεις με αξιοπιστία και χωρίς το παραμικρό πρόβλημα, γεγονός το οποίο τιμά ιδιαίτερα τις ακτοπλοϊκές εταιρείες και τα προγράμματα που χρησιμοποιούν, τα CRS, αλλά και τους συνεργάτες μας - πρακτορεία ταξιδιών που χειρίζονται τα προγράμματα κρατήσεων».

Λιμάνια

Το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής ακτοπλοΐας παραμένουν τα λιμάνια.

«Ολα τα λιμάνια μας είναι προβληματικά για διάφορους λόγους και εάν σήμερα έχουμε πετύχει την αδιάκοπτη εξυπηρέτηση των νησιών, το οφείλουμε στις ικανότητες των ναυτικών μας και στα σύγχρονα πλοία μας. Στο άμεσο μέλλον, όμως, προβλέπουμε ότι οι λιμενικές υποδομές μας θα αποτελέσουν ανασχετικό παράγοντα εξελίξεων, αφού ήδη διαπιστώνουμε αδυναμία των λιμανιών μας να υποδεχθούν τα προσφερόμενα ή τα κατάλληλα πλοία, γεγονός που έχει αρνητικές συνέπειες στην εξυπηρέτηση των νησιών, αλλά και στο κόστος λειτουργίας των πλοίων και στο κόστος των εισιτηρίων», έχει επισημάνει ο κ. Σακέλλης και συνεχίζει:

«Η Πανελλήνια Ενωση Πλοιάρχων με συνεχείς παρεμβάσεις και αναφορές έχει αναδείξει με ακρίβεια τα προβλήματα των λιμανιών, την ανεπαρκή συντήρησή τους και την ανεπάρκεια των υποδομών στην εξυπηρέτηση των επιβατικών πλοίων. Για την κατάσταση αυτή οι κατασκευαστές των λιμανιών μας πρέπει να αναζητήσουν τις αιτίες στις οποίες οφείλεται η σημερινή προβληματική κατάσταση. Ανεπαρκή σχέδια, κατασκευαστικά λάθη, ανύπαρκτη συντήρηση και λανθασμένη έως μηδενική αξιοποίηση των εισπραττόμενων λιμενικών τελών. Τι φταίει; Είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν για να αποφύγουμε παρόμοιες θλιβερές καταστάσεις στο μέλλον».

Οσον αφορά τα λάθη που γίνονται στην επιλογή των λιμανιών, έχει τονίσει: «Δεν είναι όμως μόνο ο σχεδιασμός και η κατασκευή που δημιουργούν προβλήματα, αλλά και οι λανθασμένες πολιτικές αποφάσεις αναφορικά με την επιλογή των λιμανιών που κατασκευάζονται - π.χ. το συχνό φαινόμενο κατασκευής δύο λιμανιών στο ίδιο νησί χωρίς να υπάρχει λόγος (Αμοργός, Κάρπαθος κ.ά.), το μέγεθός τους και ο σκοπός που εξυπηρετούν. Αποδείξεις των όσων προαναφέραμε είναι η σχεδόν ανυπαρξία λιμανιού στη Σαντορίνη και η απίστευτη ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού και των πλοίων στο πιο δημοφιλές νησί του κόσμου, τα λιμάνια της Καλύμνου, της Τήνου, της Κάσου, της Ανάφης, της Φολεγάνδρου, η έλλειψη προστασίας απέναντι σε έντονα καιρικά φαινόμενα στην Κρήτη κ.ά.».

Η ελληνική ακτοπλοΐα αποτελεί το 19,2% των ενδομεταφορών της Ε.Ε. Η εξάρτηση της Ελλάδας από τις ακτοπλοϊκές υπηρεσίες, στις οποίες κυρίαρχο ρόλο παίζουν τα λιμάνια, είναι δεκαπλάσια σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, λαμβανομένου υπόψη ότι ο συντελεστής μεταφορικού έργου/πληθυσμού είναι 3,4 στην Ελλάδα και 0,32 στην Ευρώπη.

Εντυπωσιακή αύξηση εισιτηρίων στις ελληνικές γραμμές

Αφορούν την παραγωγή σε μεικτά έσοδα + διάφορες επιβαρύνσεις και το πλήθος εισιτηρίων για τον ελλαδικό χώρο. Και στα δύο διαγράμματα είναι προφανής η καθοδική πορεία από το 2010 μέχρι το 2014, καθώς και η σταδιακή ανάκαμψη από το 2015 και μετά. Το αποτέλεσμα της ανάκαμψης από πλευράς εισιτηρίων υπήρξε εντυπωσιακό, με τη μείωση από την παραγωγή του 2010 να φτάνει το 2012 το 15,3% και να εκτινάσσεται από το 2012 στο 2017 κατά +21,88%, ξεπερνώντας ακόμα και τα επίπεδα παραγωγής εισιτηρίων του 2010 κατά 3,15%. Τα αντίστοιχα έσοδα το 2017 σε σύγκριση με το 2010 υστερούν κατά 2,15%, ποσοστό που δικαιολογείται από τη σημαντική μείωση του μέσου ναύλου κατά περίπου 10%.

Ανοδική πορεία μετά το 2014 στα διεθνή δρομολόγια

Αφορούν στην παραγωγή σε μεικτά έσοδα (+ διάφορες επιβαρύνσεις) και πλήθος εισιτηρίων για διεθνή δρομολόγια. Εδώ παρατηρείται μικρή κάμψη και σε έσοδα και σε εισιτήρια μέχρι και το 2014, ενώ στη συνέχεια υπάρχει ανοδική πορεία μέχρι το 2017, όπου η συνολική αύξηση από το 2010 για τα μεν έσοδα είναι περίπου 15%, για τα δε εισιτήρια της τάξης του 40%.

Εσοδα: Επιστροφή στα επίπεδα του 2010

Αφορούν τη συνολική παραγωγή σε μεικτά έσοδα
(+ διάφορες επιβαρύνσεις) και το πλήθος εισιτηρίων για ελλαδικά και διεθνή δρομολόγια. Η συνολική εικόνα για τα έσοδα ακολουθεί την ίδια πορεία με τα επιμέρους στοιχεία, φθίνοντας αρχικά από το 2010 μέχρι και το 2012 περίπου κατά 15% και φτάνοντας τελικά το 2017 στα ίδια επίπεδα με το 2010. Για τα εισιτήρια επικρατεί ίδια εικόνα από το 2010 μέχρι το 2012 (καθοδική πορεία της τάξης 14,5%) και στη συνέχεια ανοδική πορεία, με συνολική όμως αύξηση των εισιτηρίων από το 2010 στο 2017 κατά περίπου 5,5%.Οσον αφορά την κίνηση των εισιτηρίων για διεθνείς και εσωτερικούς πλόες ανά μήνα, για τα έτη 2010-2017 προκύπτει, όπως είναι αναμενόμενο, μεγάλη εποχικότητα της τουριστικής κίνησης. Η πολύ υψηλή περίοδος είναι το δίμηνο Ιούλιος - Αύγουστος, με ταυτόχρονη μικρή αλλά υπαρκτή αύξηση στις παρυφές της συνολικής υψηλής περιόδου για κάθε χρονιά (Ιούνιο και Σεπτέμβριο).