Είναι φούσκα οι μετοχές;

Ο τρόπος που αντέδρασαν τα χρηματιστήρια στις χθεσινές δηλώσεις του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) δείχνει ξεκάθαρα τι είναι αυτό που κινεί τις τιμές των μετοχών. Στην αρχή ο Μπεν Μπερνάνκε είπε ότι “είναι νωρίς για να σταματήσει η ποσοτική χαλάρωση” και οι αγορές αντέδρασαν ανοδικά.

Λίγο αργότερα, όμως, από τα λεγόμενα του προέδρου της FED

προέκυψε ότι μπορεί το επόμενο διάστημα η ποσοτική χαλάρωση να επιβραδυνθεί. Αμέσως τα χρηματιστήρια γύρισαν σε αρνητικό πρόσημο.

Το σημαντικό δεν είναι η πτώση, αφού έτσι κι αλλιώς οι δείκτες των χρηματιστηρίων στις ΗΠΑ βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ενώ βρίσκονται κοντά σε ρεκόρ πενταετίας στις ευρωπαϊκές αγορές. Μια μικρή υποχώρηση δεν σημαίνει και πολλά.

Πολλά συμπεράσματα, όμως, βγαίνουν από την αντίδραση των επενδυτών, διότι γίνεται σαφές ότι ο βασικός μοχλός των αγορών είναι η ρευστότητα την οποία παρέχουν αφειδώς μεγάλες κεντρικές τράπεζες.

Με την ποσοτική χαλάρωση, η FED αγοράζει μαζικά χρεώγραφα και τροφοδοτεί την αγορά με ρευστότητα, η οποία με τη σειρά της κινεί και τις τιμές των μετοχών.

Το τελευταίο διάστημα, μάλιστα, η παρέμβαση της Ιαπωνίας, η οποία τυπώνει χρήμα πιο επιθετικά από τη FED τροφοδοτεί και αυτή με ρευστότητα την παγκόσμια αγορά, η οποία καταλήγει σε “χαρτιά” κάθε είδους.

Οι επενδυτές αγοράζουν ευρωπαϊκά ομόλογα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η τιμή τους. Όσο ανεβαίνει η τιμή τους, τόσο πέφτει η απόδοσή τους (επιτόκιο) με αποτέλεσμα να γίνονται λιγότερο ελκυστικά και αρκετό χρήμα να στρέφεται στις μετοχές.

Η τάση για μετοχές ενισχύεται και από το γεγονός ότι κάποια στιγμή όλο το νέο χρήμα που εκδόθηκε θα φέρει πληθωρισμό -προοπτική που δεν ευνοεί τους τίτλους σταθερής απόδοσης.

Πρόκειται δηλαδή για μια παγκόσμια μηχανή, η οποία φτιάχνει κέρδη για τα “χαρτιά”.

Στην πραγματικότητα, οι κεντρικές τράπεζες συνητηρούν τώρα μια νέα φούσκα, “τυπώνοντας χρήμα” για να σώσουν την παγκόσμια οικονομία από την καταστροφή που θα προκαλούσε το απότομο σκάσιμο της πιστωτικής φούσκας η οποία άρχισε να εκτονώνεται το 2008.

Το ερώτημα είναι πόσο μπορεί να κρατήσει αυτή η κατάσταση.

Από τη μια πλευρά φαίνεται ότι υπάρχει πλέον μια παγκόσμια συναίνεση για “τύπωμα χρήματος” στην οποία δεν έχει ενταχθεί μόνο η Γερμανία, στην οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν εφαρμόζει τις τακτικές της FED.

Ορισμένοι πιστεύουν ότι η κατάσταση ίσως αλλάξει μετά τις εκλογές στη Γερμανία. Αρκετοί επίσης προβλέπουν ότι σύντομα θα αρχίσει το “τύπωμα” και η κεντρική τράπεζα της Αγγλίας.

Από την άλλη πλευρά, όμως, μπορεί η οικονομία των “χαρτιών” να κινείται ανοδικά, αλλά η πραγματική οικονομία (παραγωγή, εισοδήματα, εργασία) δεν ακολουθεί.

Και το χάσμα ανάμεσα στις δύο πραγματικότητες όλο και μεγαλώνει τα τελευταία χρόνια.

Η οικονομική ιστορία δείχνει ότι δύο πράγματα μπορεί να συμβούν: Είτε η πραγματική οικονομία θα αρχίσει να ανεβαίνει ώστε να μειωθεί το χάσμα με την “οικονομία των χαρτιών” είτε, αργά ή γρήγορα, τα χαρτιά θα υποχωρήσουν.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου