Δημιουργική απάντηση απέναντι στην ανεργία

Πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Περιβάλλοντος και ο δήμαρχος Αθηναίων ανακοίνωσαν την πρόθεση εκπόνησης σχεδίου αξιοποίησης εγκαταλελειμμένων κτιρίων στην Αθήνα. Η απόφαση αυτή δίνει την αφορμή να ανοίξει μια γενικότερη συζήτηση για τις προοπτικές αξιοποίησης ανεκμετάλλευτων κτιρίων.

Το 2008 στο Newcastle της Αυστραλίας, ένας νέος άνθρωπος συνέλαβε την ιδέα της προσωρινής εγκατάστασης επιχειρήσεων σε ανεκμετάλλευτα κτίρια, με αντάλλαγμα τη βασική συντήρηση

του χώρου και κατόρθωσε να αναδιαμορφώσει την εικόνα της πόλης του, επιτυγχάνοντας απόδοση επένδυσης με αναλογία κόστους - οφέλους άνω του 10:1. Η ιδέα αυτή θα μπορούσε, προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα, να εξασφαλίσει μία χαμηλού ρίσκου ευκαιρία σε νέες και νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις ή καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Νέοι άνθρωποι, με φρέσκες ιδέες, θα εγκαθίστανται για περιορισμένο χρονικό διάστημα (έως 12 μήνες) σε κενά κτίρια, χωρίς την υποχρέωση καταβολής μισθώματος, υπό την αίρεση ότι σε περίπτωση επαγγελματικής μίσθωσης, ιδιόχρησης, ή πώλησης του ακινήτου θα υποχρεούνται σε εκκένωση του κτιρίου εντός δύο εβδομάδων.

Η εξίσωση είναι απλή: οι ιδιοκτήτες που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα θα απαλλάσσονται από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων για το χρονικό διάστημα παραχώρησης του ακινήτου, ενώ οι προσωρινοί ενοικιαστές θα εξασφαλίσουν μία «ανέξοδη» δοκιμαστική περίοδο για την επιχείρησή τους (υπολογίζεται ότι το ενοίκιο θα πρέπει να αποτελεί περίπου το 10% του τζίρου μιας εμπορικής επιχείρησης προκειμένου αυτή να είναι βιώσιμη).

Η προσωρινή χρήση ανεκμετάλλευτων χώρων μπορεί να αποτελέσει μια δημιουργική απάντηση στην ανεργία των νέων, καθώς από τις δραστηριότητες που θα φιλοξενηθούν στους χώρους αυτούς θα προκύψουν μονιμότερες θέσεις απασχόλησης. Η αξιοποίηση των χώρων θα συντελέσει στην αύξηση της εμπορικής κίνησης και στην ανάδειξη της εμπορικής αξίας των ακινήτων. Τα χαμένα για το κράτος έσοδα από το ΕΦΙΑ θα αντισταθμίζονται, πιθανώς πολλαπλάσια, από φορολογικά έσοδα, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις αποτελούν σήμερα διαφυγόντα κέρδη για το κράτος (αδήλωτες υπηρεσίες). Για τα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως, η «επανενεργοποίηση» των εμπορικών ακινήτων θα συντελέσει καθοριστικά στην εικόνα, στην ασφάλεια και την αισθητική της πόλης, αλλά και στην τουριστική της ανάπτυξη, καθώς η προώθηση των τεχνών και της δημιουργικής βιομηχανίας θα αποτελέσουν θέλγητρο τόσο για τον εγχώριο όσο και τον εισερχόμενο τουρισμό. Και αν τα οφέλη για τους προσωρινούς ενοικιαστές μοιάζουν δυσανάλογα προς αυτά των ιδιοκτητών, ας αναλογιστούμε τα εξής: η απουσία δραστηριότητας σε χώρους για μεγάλο χρονικό διάστημα μεταβάλλει καθοριστικά τους όρους μελλοντικής εκμετάλλευσής τους. Τα κτίρια ενδέχεται να υποστούν φθορές, βανδαλισμούς, να αποκτήσουν εικόνα εγκατάλειψης και παρακμής. Η υποβάθμιση της ευρύτερης περιοχής οδηγεί μοιραία σε περιορισμό του επενδυτικού ενδιαφέροντος και τελικώς στην πτώση της εμπορικής αξίας των ακινήτων.

Αντιθέτως, η προσωρινή χρήση εγγυάται τη διατήρηση της λειτουργικότητάς τους σε ικανοποιητικό επίπεδο, ενίοτε δε τη βελτίωσή τους μέσω αισθητικών παρεμβάσεων. Επιπλέον, η ενεργοποίηση ενός κτιρίου αναδεικνύει την εμπορική του αξία, μέσω των άμεσα διαπιστώσιμων δυνατοτήτων του λόγω της αυξημένης επισκεψιμότητας στους χώρους του. Ταυτόχρονα διευκολύνει την εξέλιξη επαγγελματικών συνεργασιών, καθώς η δοκιμαστική αυτή περίοδος ενδέχεται να μετεξελιχθεί σε εμπορική μίσθωση.

Η οικονομική κρίση ανέτρεψε σαρωτικά τις προοπτικές απασχόλησης για τους νέους και τους νέους ενήλικες στη χώρα μας. Η απάντηση στη στασιμότητα της οικονομικής ύφεσης δεν μπορεί να είναι άλλη από τη δημιουργική τους ορμή. Η πολιτεία οφείλει στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό να στηρίξει τις προσπάθειές τους. Και αν αδυνατεί να τους εξασφαλίσει οικονομική συνδρομή ή ρευστότητα, οφείλει να διερευνήσει τρόπους για να περιορίσει τουλάχιστον το ρίσκο που αναλαμβάνουν. Οι ίδιοι οι νέοι θα βρουν διέξοδο από την κρίση. Ωστόσο μια «χείρα βοηθείας» δεν έβλαψε ποτέ κανέναν...

Blogger Δέσποινα Φώλα