Άντληση κεφαλαίων... αλά κάρτ για επιχειρήσεις, εισηγμένενες και μη

Εισηγμένες και μη εταιρείες δύνανται να θέτουν τους όρους (επιτόκια, ύψος κεφαλαίων) που επιθυμούν, για να αντλήσουν κεφάλαια από επενδυτές μέσω του Ηλεκτρονικού Βιβλίου Προσφορών - της νέας υπηρεσίας που προσφέρει το Χρηματιστήριο Αθηνών.

Η εξέλιξη αυτή, η οποία ουσιαστικά θα διευκολύνει την έκδοση ομολογιακών δανείων από εταιρείες οι οποίες αναζητούσαν εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, αναμένεται να λάβει επισήμως σάρκα και οστά με σχέδιο

νόμου που πρόκειται να ψηφιστεί άμεσα στη Βουλή, κατόπιν επίμονου αιτήματος του Χρηματιστηρίου και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Σύμφωνα με σχετική ρύθμιση το σχέδιο νόμου «Τροποποίηση ν. 4099/2012/Α 250 (προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2014/91/ΕΕ /257) και άλλες διατάξεις» που ψηφίζεται από τη Βουλή εντός των επόμενων ημερών, είτε πρόκειται για έκδοση μετοχών, είτε ομολογιακών δανείων, οι εταιρείες σε συνεργασία με τους συμβούλους τους θα θέτουν τους όρους τους, όπως το επιτόκιο του ομολόγου, και στη συνέχεια θα χρησιμοποιούν αυτή τη νέα υπηρεσία του Χρηματιστηρίου. Το σχέδιο νόμου αφορά εν μέρει προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας σε Ευρωπαϊκή Οδηγία και, μεταξύ άλλων, προβλέπει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), κατάργηση του δικαιοπρακτικού επιτοκίου στις περιπτώσεις εταιρικών ομολόγων και επίσημη θέσπιση του crowdfunding.
Πιο αναλυτικά, στο εν λόγω σχέδιο νόμου προβλέπεται η εξαίρεση από το ανώτατο όριο του δικαιοπρακτικού επιτοκίου (5,3%) στις περιπτώσεις:

α) ομολογιακών δανείων που διατίθενται με δημόσια προσφορά,
β) ομολογιακών δανείων που διατίθενται με ιδιωτική τοποθέτηση σε ειδικούς επενδυτές.

Εισάγεται επισήμως, ως εναλλακτική μορφή άντλησης κεφαλαίων, η συμμετοχική χρηματοδότηση (crowdfunding), ένας νέος τρόπος άντλησης κεφαλαίων από μεγάλο αριθμό ενδιαφερομένων, κυρίως μέσω του Διαδικτύου.
Πρόκειται για μορφή χρηματοδότησης ιδιαίτερα δημοφιλή στο εξωτερικό, που πλέον κρίνεται ως αναγκαία πρόσθετη εναλλακτική για όσες επιχειρήσεις αναζητούν πηγές χρηματοδότησης εκτός τραπεζικού συστήματος. Ενδυναμώνεται επίσης ο ρόλος των Venture Capitals, με συμμετοχή μέλους αυτών στη Συμβουλευτική Επιτροπή της Ε.Κ.
Το crowdfunding υλοποιείται μέσω μιας ιστοσελίδας, στην οποία φιλοξενείται πλατφόρμα συγκεκριμένων προδιαγραφών. Σε αυτήν παρουσιάζονται στο επενδυτικό κοινό τα υποψήφια προς χρηματοδότηση έργα νεοσύστατων ή υφιστάμενων εταιρειών. Στόχος είναι η προσέλκυση του επενδυτικού κοινού, προκειμένου να συμμετάσχει στο κεφάλαιο της εταιρείας που παρουσιάζεται. Οι ΑΕΠΕΥ και τα πιστωτικά ιδρύματα που προτίθενται να λειτουργήσουν ηλεκτρονική πλατφόρμα crowdfunding πρέπει να γνωστοποιούν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή την Τράπεζα της Ελλάδος την πρόθεσή τους αυτή, ενώ υποβάλλονται ταυτόχρονα τα σχετικά με τη δραστηριοποίηση αυτή στοιχεία και κυρίως: η απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του με την οποία αποφασίστηκε η δραστηριότητα αυτή, το νέο οργανόγραμμα, τα πρόσωπα που θα απασχολούνται και τα προσόντα τους, καθώς επίσης το αντίστοιχο τμήμα του εσωτερικού κανονισμού που περιγράφει τον τρόπο οργάνωσης και τα κριτήρια επιλογής των εκδοτών.
Η Ε.Κ. ή η ΤτΕ μπορούν να διαφωνήσουν εάν κρίνουν ότι δεν πληρούνται οι οργανωτικές προϋποθέσεις, μέσα σε διάστημα 2 μηνών από την υποβολή όλων των προβλεπόμενων στοιχείων.
Στις 25 Ιουλίου εκδόθηκε η απόφαση 34 από το Χρηματιστήριο σχετικά με το Ηλεκτρονικό Βιβλίο Προσφορών, στην οποία περιγράφεται ποιοι θα είναι οι συμμετέχοντες στην εν λόγω διαδικασία, όπως και οι προϋποθέσεις και οι όροι για τη λειτουργία του.

Όπως εξηγεί η υπεύθυνη των νέων εκδόσεων Γεωργία Μουρλά, «δεν θα υπάρχει περιορισμός ως προς το ύψος των κεφαλαίων. Το Χρηματιστήριο προσφέρει την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή και οι εταιρείες αναλαμβάνουν στη συνέχεια να διαμορφώσουν τους όρους άντλησης των χρημάτων σε συνεργασία με τους συμβούλους τους».

Την αγορά εταιρικού ομολόγου εγκαινίασε ήδη η εισηγμένη MLS Πληροφορική με την έκδοση ομολογιακού ύψους 4 εκατ. ευρώ και τη διαπραγμάτευση 400 ομολογιών ονομαστικής αξίας 10.000 ευρώ με επιτόκιο 5%, ενώ η Housemarket της Φουρλής προετοιμάζεται να εκδώσει ομόλογο έως 40 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 5%.
«Η δημιουργία μιας υγιούς και εύρωστης αγοράς εταιρικών ομολόγων είναι που πρέπει να επιδιώξουμε και να διαφυλάξουμε όλοι οι συμμετέχοντες στην ελληνική αγορά» τόνιζε την προηγούμενη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών Σωκράτης Λαζαρίδης, με αφορμή την εισαγωγή του εταιρικού ομολόγου της MLS Πληροφορική στην Εναλλακτική Αγορά.

Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα που προκύπτει αμέσως είναι ποιοι αναλαμβάνουν τα ρίσκα στη νέα εταιρική αγορά ομολόγων, καθώς, λ.χ., ένα από τα πλεονεκτήματα για τις εκδότριες εταιρείες είναι ότι δεν χρειάζεται η χρήση ενεχύρων/καλυμμάτων, ενώ είναι προαιρετική η λήψη πιστοληπτικής διαβάθμισης (credit rating) του ομολόγου.
Από την πλευρά τους, μπορεί οι επενδυτές να εξασφαλίζουν υψηλότερη απόδοση (επιτοκίου) σε σχέση με τις τραπεζικές προθεσμιακές, ωστόσο οφείλουν να γνωρίζουν τους κινδύνους ή μάλλον οι εμπλεκόμενοι φορείς πρέπει να γνωστοποιούν στους πελάτες την έκταση του ρίσκου και των κινδύνων που αναλαμβάνουν, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις το επενδυτικό τους προφίλ ενδέχεται να μην είναι αρκετό για απώλεια κεφαλαίου.