Αδήλωτα παραμένουν 3,5 εκατομμύρια αυθαίρετα

Της Μαριάννας Τζάννε

Τον φιλόδοξο στόχο της νομιμοποίησης περίπου 3.500.000 οικοδομών με πολεοδομικές παραβάσεις, βάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος μέσα από το νέο νόμο για την αυθαίρετη δόμηση που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση. Αν και το υπουργείο υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν ασφαλή στοιχεία, ωστόσο από τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας υπολογίζεται ότι από το σύνολο των οικοδομών (περίπου 6,5 εκατ.) τα 2,5 εκατομμύρια ανήκουν στα προ του 1975. Απομένουν 3,5 εκατ. εάν αφαιρέσουμε και το 1 εκατομμύρια δηλώσεων που έχουν υπαχθεί στους δύο τελευταίους νόμους (4014, 4178)

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιάννης Τσιρώνης υποστηρίζει ότι ο νέος νόμος για πρώτη φορά θα καταγράψει τα αυθαίρετα, σημείο στο οποίο θεωρείται ότι υπερτερεί όλων των προηγούμενων νομοθετημάτων, προκειμένου να υπάρξουν επαρκή στοιχεία για το δομημένο χώρο.

«Τα χαμηλά πρόστιμα στο νέο νόμο προέκυψαν από την ανάγκη να έχουμε καταγεγραμμένο το δομημένο χώρο ώστε να μπορέσουμε εκεί που τα αυθαίρετα ξεπερνούν τις αντοχές της πόλης να κατεδαφίζουμε και όπως το επιτρέπουν, να κάνουμε παρεμβάσεις».

Ο κ. Τσιρώνης εκτίμησε ότι πάνω από το 50% των αυθαιρέτων δεν έχουν δηλωθεί και αναφέρθηκε στον παραλογισμό των προηγούμενων νόμων. Όπως δήλωσε χθες, κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου στους δημοσιογράφους (σ.σ παρουσία για πρώτη φορά στο ένα χρόνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΥΖΑ και του υπουργού κ. Πάνου Σκουρλέτη), είχαμε το εξής ευτράπελο: «Κάποιος που είχε χτίσει μια αυθαίρετη βίλα 300 τ.μ πλήρωνε λιγότερο πρόστιμο από έναν πατέρα που είχε χτίσει τέσσερα διαμερίσματα στο ίδιο οικόπεδο που στέγαζαν πέντε οικογένειες».

Τη διαφορετικότητα του νέου νόμου για τα αυθαίρετα με όλες τις προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις προέβαλλε χθες και ο κ. Σκουρλέτης: «Θέλουμε να καταγράψουμε την πραγματική εικόνα της αγοράς, ποιος αυθαιρετεί, που και πως και να δώσουμε λύσεις μέσα από μια διαφορετική αντίληψη της πολιτικής που είναι η πρόληψη».

Ιδιαίτερη σημασία δίνει το υπουργείο στην Τράπεζα Δικαιωμάτων Δόμησης και Κοινόχρηστων Χώρων, μέσω της οποίας ενεργοποιείται μετά από πολλές περιπέτειες με το ΣτΕ, η μεταφορά Συντελεστή Δόμησης. Όπως σημείωσε χθες η Γενική Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου κ. Ρένα Κλαμπατσέα, ο ΣΔ έχει δισυπόστατο χαρακτήρα. Αφορά το ακίνητο από το οποίο «φεύγει» αλλά το πού θα πάει αφορά μια ολόκληρη περιοχή μέσα από την διαδικασία της δημιουργίας Ζώνης Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ) που καθορίζονται με Προεδρικό Διάταγμα. "Πρέπει να πιάσουμε το νήμα από εκεί που μεταφέρεται προς την ζώνη που πηγαίνει ώστε να διασφαλιστεί η αντοχή μιας περιοχής".

Όπως αναφέρθηκε, το υπουργείο έχει ήδη βγάλει τις προδιαγραφές για τις ΖΥΣ για πιλοτικό πρόγραμμα στην Αττική. Στόχος του νέου σχεδίου νόμου είναι ο ΣΔ να μην είναι εμπορεύσιμος όπως έγινε στο παρελθόν και ο μεσάζοντας για την εύρυθμη λειτουργία του θα είναι η Τράπεζα Δικαιωμάτων, η οποία θα αντικαταστήσει την Τράπεζα Γης που είχαν προβλέψει οι προηγούμενοι νόμοι αυθαιρέτων αλλά έμεινε μόνο στον τίτλο.

Ο κ. Τσιρώνης υπερασπίστηκε τα έσοδα του νέου νόμου που όπως είπε δεν είναι εισπρακτικός, αλλά στοχεύει στην άντληση των πόρων που θα δημιουργήσουν ένα περιβαλλοντικό ισοζύγιο και θα θεραπεύσουν την αυθαιρεσία. Οι πόροι από τον νέο νόμο, υποστήριξε ότι θα «πέσουν» στο περιβάλλον, ενώ απέδωσε σε χρηματοοικονομικούς λόγους τη δέσμευση των περίπου 2,5 δισ. ευρώ που έχουν εισρεύσει στα δημόσια ταμεία από τους νόμους των αυθαιρέτων και παραμένουν δεσμευμένα σε λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδας και στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Απέκλεισε το ενδεχόμενο να διοχετευθούν για δημοσιονομικούς σκοπούς και δήλωσε ότι «οι νέοι πόροι δεν υπάρχει καμία δέσμευση να διοχετευτούν κάπου».
Τόνισε δε ότι το 25% των προστίμων θα διοχετεύεται στο Παρατηρητήριο Δομημένου Χώρου το νέο κρατικό οργανισμό ο οποίος θα αναλάβει κομβικό ρόλο στην πρόληψη, την καταγραφή και την εποπτεία της αυθαίρετης δόμησης. Όπως αναφέρθηκε βούληση της κυβέρνησης είναι να λειτουργήσει με περιφερειακές διευθύνσεις και να στελεχωθεί μέσω αποσπάσεων με 300 άτομο προσωπικό. Ο νόμος δείχνει το δρόμο της επίλυσης και σε ένα μπερδεμένο καθεστώς νομιμοποίησης που αφορά τα ξενοδοχεία με αυθαιρεσίες.

Στην πραγματικότητα προβλέπει ότι όσες μονάδες λειτουργούν με άδεια λειτουργίας που προέβλεπε σχετικό θεσμικό πλαίσιο του υπουργείου Τουρισμού, θα μπορούν να υπαχθούν στο νέο νόμο με συμψηφισμό του προστίμου που πλήρωσαν και του ειδικού προστίμου που προβλέπει ο νόμος για την αυθαίρετη δόμηση. Παράγοντες του υπουργείου τόνιζαν χθες ότι η διγλωσσία του κράτους πήρε το δρόμο των δικαστικών αιθουσών με αποτέλεσμα να χρειάζεται να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο νομιμοποίησης.

Στο υπουργείο αναφέρουν ότι στον τελευταίο νόμο, υπαγωγή έχουν κάνει πάνω από 16.000 κτίρια (ξενοδοχεία-βιομηχανία) και ότι η πλειονότητα των ξενοδοχείων διαθέτει πολεοδομικές παραβάσεις. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει στο νόμο και για τα ΕΣΧΑΔΑ (Ειδικά Χωρικά Σχέδια Δημοσίων Ακινήτων) για τα οποία προβλέπεται ότι από το 20% του συντελεστή δόμησης που προβλέπουν τα επενδυτικά σχέδια θα πρέπει να αγοράζουν από την Τράπεζα Δικαιωμάτων το 15%. Με τον τρόπο θα αυξήσουν τους πόρους του νέου θεσμού που θα διοχετεύονται στο περιβάλλον.