Highway to Hell

Ενα από τα μεγαλύτερα προνόμια της δουλειάς που κάνω είναι ότι έχω την τύχη να οδηγήσω σε δεκάδες διαφορετικά εθνικά οδικά δίκτυα. Σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στην Αφρική, στη Μέση Ανατολή, στη Νοτιοανατολική Ασία και στη Βόρεια Αμερική. Μου έχουν ξεφύγει προσώρας η Κίνα, η Ωκεανία και η Νότια Αμερική, αλλά διατηρώ ελπίδες...Ξέρετε, ο δρόμος είναι πολύ διδακτικός. Αντικατοπτρίζει με υψηλή ευκρίνεια την υγεία των κοινωνικών δομών, τη στιβαρότητα των θεσμών, το ίδιο το επίπεδο πολιτισμού της κάθε κοινωνίας.Κυρίως την αντίληψη του ατόμου για τον ρόλο του μέσα της. Κοντολογίς, ο τρόπος οδήγησης σε κάθε χώρα είναι ένας πολύ καλός δείκτης για τη λειτουργία της κοινωνίας και τη νοοτροπία των κατοίκων της.Γι’ αυτό άλλωστε θεωρώ τα road trips την πιο περιεκτική μορφή τουρισμού. Δεν σου δίνουν μόνο την ευκαιρία να γνωρίσεις διαφορετικά τοπία και να επισκεφθείς όσο το δυνατόν περισσότερα πολιτισμικά τοπόσημα ή μνημεία, αλλά και να γνωρίσεις σε βάθος τη νοοτροπία μέσω του τρόπου που οι άνθρωποι οδηγούν, περπατούν, κινούνται γενικώς.Στην Υποσαχάρια Αφρική, για παράδειγμα, η περιφρόνηση των πεζών από τους εποχούμενους είναι σοκαριστική. Στη Μέση Ανατολή η συμβίωση του νεοπλουτισμού με τη νωχελικότητα σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό.Στις ΗΠΑ το αμείλικτα αστυνομοκρατούμενο wide open space σε κάνει ορισμένες φορές να ασφυκτιάς, Στην Τουρκία προσεύχεσαι σε όποιον Θεό ή Αλλάχ υπάρχει για να περάσεις αλώβητος, ενώ αντίθετα στη Βόρεια Ευρώπη νιώθεις ότι η υπακοή σε κανόνες είναι αποτέλεσμα βαθιά ριζωμένης κοινωνικής υπευθυνότητας περισσότερο και όχι τόσο επιβολής του νόμου, ο οποίος ωστόσο είναι αμείλικτος ούτως ή άλλως.Και στην Ελλάδα; Εδώ οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους. Πάνω από 600 νεκροί από αυτοκινητικά δυστυχήματα κάθε χρόνο. Δύο με τρεις άνθρωποι την ημέρα. Αριθμοί που υποδεικνύουν ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμα ευκρινές σημάδι όχι ενός failed state -αυτό θα ήταν η εύκολη ανάλυση-, αλλά κυρίως μιας αποτυχημένης κοινωνίας.Εδώ το παράδοξο έγκειται στο γεγονός ότι οι υποδομές βελτιώνονται, τα αυτοκίνητα γίνονται ασφαλέστερα και εντούτοις οι απώλειες αυξάνονται. Για να αναδείξουν για μία ακόμα φορά τη βαθιά παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας κυρίως σε ό,τι αφορά την άρνηση της νεωτερικότητας, την καχυποψία απέναντι στους θεσμούς, τον ατομικισμό και κατ’ επέκταση την απαξία του κοινωνικού ανήκειν.Ο καθένας για τον εαυτό του και πώς θα υπερισχύσει μέσω ακραίας επιθετικότητας ή ακόμα πιο ακραίας αδιαφορίας για τα επίχειρα της συμπεριφοράς του. Το αυτοκίνητο «σωματοποιεί» τη νοοτροπία. Τόσο απλά. Εχει γίνει ένα απτό εργαλείο τοξικότητας, την οποία σε άυλη μορφή τη βλέπουμε να εκφράζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παράδειγμα.Το αυτοκίνητο για τον Ελληνα έχει γίνει ο κινητός «ψόφος» του Χ και του Facebook. Η ατυχής διαφορά είναι ότι κινείται στην πραγματική ζωή και όχι στον ασφαλή «μη τόπο» του Διαδικτύου. Και η πραγματική ζωή υπόκειται σε ανυπέρβλητους φυσικούς νόμους. Η εκατόμβη στους ελληνικούς δρόμους είναι ένα απτό, δραματικό αποτέλεσμα κοινωνικής παθογένειας που καμιά αστυνόμευση, κανένας νέος ΚΟΚ, όσο δρακόντειος κι αν γίνει, δεν θα μπορέσει εκριζώσει. Είναι θέμα παιδείας και κοινωνικής αλληλεγγύης.Ξεκινάει από την οικογένεια που δεν θα μεγαλώνει πλέον παιδιά-ημίθεους που έχουν μόνο δικαιώματα και καμία υποχρέωση, συνεχίζει με το σχολείο, περνάει από το κράτος και τους θεσμούς που δεν συναλλάσσονται και δεν εκμαυλίζουν εαυτούς και αλλήλους.Δεν είναι δα και Πυρηνική Φυσική, είναι απλά, αυτονόητα για μια σύγχρονη δυτική κοινωνία βήματα υγιούς κοινωνικοποίησης. Ενας απλός οδικός χάρτης είναι, διάολε, γιατί τον έχουμε κάνει -και αυτόν- τον δρόμο προς την Κόλαση;