12 «ψαλίδια» για ασφαλισμένους και συνταξιούχους

Της Μαίρης Λαμπαδίτη

Ποδαρικό με μειώσεις στις συντάξεις, ΕΚΑΣ μόλις 35 ευρώ, επιβάρυνση στις εισφορές και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης επιφυλάσσει το 2018 σε δύο εκατομμύρια ασφαλισμένους και συνταξιούχους. Η περαιτέρω αφαίμαξη του διαθέσιμου εισοδήματος για μια ακόμη χρονιά απορρέει κυρίως από τη σταδιακή εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.

Οι 12 σημαντικότερες αλλαγές του 2018 είναι οι εξής:

1. ΕΚΑΣ: Συρρικνωμένο κατά 80 ευρώ θα είναι το ΕΚΑΣ που θα χορηγηθεί το 2018 σε περισσότερους από 235.000 χαμηλοσυνταξιούχους, οι οποίοι θα το χάσουν ολοσχερώς στο τέλος

του έτους όπως προβλέπεται από το τρίτο μνημόνιο. Το ποσό που θα λαμβάνουν δεν θα υπερβαίνει τα 35 ευρώ από 115 ευρώ το 2017. Με την αυστηροποίηση των εισοδηματικών κριτηρίων μηδενίστηκε το επίδομα για τους δικαιούχους που είχαν ετήσιο εισόδημα πάνω από 7.022 ευρώ, καθώς το κονδύλι που έχει εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό είναι μόλις 82 εκατ. ευρώ. Συνολικά, με βάση το μνημόνιο από τις τσέπες των χαμηλοσυνταξιούχων έκαναν φτερά συνολικά 808 εκατ. ευρώ την τριετία 2016-2018.

2. Κύριες συντάξεις: Απώλειες στις κύριες συντάξεις θα πρέπει να περιμένουν όσοι κάνουν αίτηση το 2018, καθώς προστίθεται ένα ακόμα έτος με χαμηλές αποδοχές στη βάση υπολογισμού του νόμου Κατρούγκαλου. Μεγαλύτερες μειώσεις θα υποστούν οι ασφαλισμένοι του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με υψηλές αποδοχές και πάνω από 30 έτη ασφαλιστικού βίου, ασφαλισμένοι του πρώην ΤΕΒΕ, του Ταμείου Νομικών και του ΤΣΑΥ.

3. Επικουρικές: Συντάξεις-φιλοδωρήματα θα είναι οι νέες επικουρικές που αναμένεται να εκδοθούν εντός του 2018 καθώς μειώνονται οι συντελεστές, ενώ λαμβάνονται υπόψη ρήτρες θανάτου και μείωσης ελλειμμάτων. Παρότι έχει εκδοθεί η εγκύκλιος για τον υπολογισμό των επικουρικών, καμία απόφαση δεν έχει εκδοθεί από το 2015 και μετά. Οι εκκρεμείς επικουρικές ανέρχονται σε 120.000, με το κόστος να υπερβαίνει το 1,5 δισ. ευρώ. Παράγοντες της ασφάλισης δεν αποκλείουν νέα περικοπή εξαιτίας των ελλειμμάτων που θα επιβαρύνουν το ενιαίο επικουρικό ταμείο (ΕΤΕΑΕΠ). Το σίγουρο είναι ότι τόσο οι νέοι όσο και οι σημερινοί συνταξιούχοι δεν θα αποφύγουν τις περικοπές το 2019. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι μειώσεις έως 18% θα υποστεί το 50% των δικαιούχων επικουρικής σύνταξης που εμφανίζουν προσωπική διαφορά και είχαν γλιτώσει από τη «σφαγή» του φθινοπώρου του 2016 λόγω του πλαφόν των 1.300 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής).

4. «Παγωμένες» οι συντάξεις: Ακόμα και οι συντάξεις που δεν κόπηκαν παραμένουν «παγωμένες» στα επίπεδα του 2015. Η απώλεια από την καθήλωση των αποδοχών χωρίς τιμαριθμική αναπροσαρμογή ανέρχεται συνολικά σε 328 εκατ. ευρώ.

5. Επανυπολογισμός συντάξεων: Στα μέσα του 2018 περίπου 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι θα πάρουν την πρώτη κρυάδα από το «μαχαίρι» του 2019, καθώς θα λάβουν ενημερωτικά σημειώματα στα οποία θα εμφανίζεται η προσωπική διαφορά που προέκυψε από τον επανυπολογισμό. Αυτές οι προσωπικές διαφορές θα κοπούν σε ποσοστό έως 18% το 2019.

6. Αύξηση ορίων ηλικίας: Αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης το 2018 από 3 μήνες έως και 1,5 έτος με βάση τη μεταβατική περίοδο που εκπνέει το 2022, ενώ σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις η αύξηση των ορίων φτάνει τα 6 έτη. Ετσι, μητέρα ανηλίκου που το 2017 συμπλήρωσε τα 55 και θα έβγαινε στη σύνταξη στα 59,6, το 2018 θα έχει δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί στα 61. Επίσης, ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ που έκλεισε 35ετία έως το 2012, το 2017 θα μπορούσε να βγει στη σύνταξη στα 60 έτη και 9 μήνες ενώ το 2018 έχει δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί στα 61.

7.Αύξηση εισφορών: Αυξάνονται οι εισφορές 1,4 εκατομμυρίου επαγγελματιών, αγροτών, επιστημόνων. Από 1/1/2018, βάσει του νόμου 4472/2017, οι τρέχουσες εισφορές θα υπολογίζονται επί του μεικτού εισοδήματος, πριν από την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών του προηγούμενου έτους. Το υπουργείο Εργασίας για να χρυσώσει το πικρό χάπι δίνει έκπτωση 15% επί του εισοδήματος που θα λαμβάνεται ως βάση υπολογισμού των εισφορών, αλλά μόνο για το 2018! Αυτό σημαίνει ότι από το 2019, και ιδίως από το 2022 που τελειώνει η ευνοϊκή μεταβατική περίοδος για αγρότες και επιστήμονες, το ύψος των εισφορών θα τριπλασιαστεί!

Ετσι, οι εισφορές του 2018 που θα υπολογιστούν με βάση τα εισοδήματα του 2016 θα υποστούν «καπέλο» έως 20% και 37% σε περίπτωση επικούρησης και εφάπαξ. Το 2019 η επιβάρυνση θα ανέλθει σε 38%, ενώ θα αγγίξει το 61% για τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες που πληρώνουν επιπλέον εισφορές για επικούρηση και εφάπαξ.
8Απόδειξη δαπάνης: Από τον Ιανουάριο του 2018 (χωρίς αναδρομική ισχύ) το χαράτσι 26,95% (20% για κύρια ασφάλιση - ΕΦΚΑ και 6,9% για ΕΟΠΥΥ) θα επιβαρύνει και τις αποδείξεις δαπάνης.

9.Αγρότες: Αυξάνονται κατά 2% (από 14% σε 16%) οι εισφορές σύνταξης για τους αγρότες, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό ασφαλιστικής επιβάρυνσης (με εισφορά ασθένειας 6,95% και αγροτικής εστίας 0,25%) να ανέλθει για το 2018 σε 23,2% αντί 21,2% το 2017.

10.Νέα επιβάρυνση για τους επιστήμονες: Οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες θα επιβαρυνθούν με επιπλέον ποσοστό της τάξεως του 11% για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ - και μάλιστα αναδρομικώς από 1/1/2017. Οι διπλές εισφορές θα αναρτηθούν στον ιστότοπο του ΕΦΚΑ το αργότερο έως τον Μάρτιο και αναμένεται να πληρωθούν σε δόσεις.

11.Νέοι επιστήμονες: Αυξάνονται οι εισφορές στον κλάδο σύνταξης και υγείας των νέων επιστημόνων. Γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι που κλείνουν 3ετία ή 5ετία από την έναρξη επαγγέλματος μέσα στο 2018 θα πληρώσουν αυξημένα ασφάλιστρα από 14% σε 17% και από 17% σε 20%, αντίστοιχα.

12.Εξαγορά πλασματικών: Ακριβαίνει κατά 40% η εξαγορά πλασματικών ετών το 2018 για τους δημοσίους υπαλλήλους. Ετσι, θα χρειαστεί να καταβάλλουν 13,34% επί του μισθού για κάθε μήνα εξαγοράς αντί 10% το 2017.