Superfoods: O Κωνσταντίνος Ξένος μας λέει ό,τι πρέπει να ξέρουμε για τις υπερτροφές!

Τα τελευταία χρόνια μεγάλη είναι η αναφορά που γίνεται σε τροφές γνωστές με τον όρο superfoods. Τα superfoods είναι τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, κυρίως βιταμίνες, αντιοξειδωτικές και άλλες ουσίες που απορροφώνται από τον οργανισμό παρέχοντας σημαντικά ποσά ενέργειας και συμβάλλουν όταν συνδυάζονται με ισορροπημένη διατροφή στην υγεία μας.

Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζουμε ποιες είναι αυτές οι υπερτροφές, ‘’superfoods’’, και με ποιον τρόπο πρέπει να καταναλώνονται αλλά και τι πρέπει να προσέχουμε. Για το λόγο αυτό ζητήσαμε από τον Κλινικό διαιτολόγο

Τί είναι τα superfoods;

Καταρχάς να σημειώσουμε κάτι πολύ πολύ σημαντικό: Τον όρο superfoods τον χρησιμοποιούμε άτυπα, αποκλίνοντας από τους καθιερωμένους ορισμούς, προκειμένου να περιγράψουμε συγκεκριμένους διατροφικούς θησαυρούς. Πρόκειται ουσιαστικά για τροφές με υψηλή διατροφική αξία, πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και μοναδικές φυτοχημικές ουσίες.

Ποιά τα οφέλη από την κατανάλωση superfoods; Συμβάλουν στην βελτίωση της υγείας;

Σύμφωνα πάντα με έγκριτες επιστημονικές μελέτες, τα superfoods μπορούν να προσφέρουν ιδιαίτερα οφέλη για την υγεία όταν εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής. Πιο συγκεκριμένα συμβάλουν στην πρόληψη και την αντιμετώπιση νοσημάτων όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα και ο καρκίνος. Άλλα οφέλη που μπορεί να προκύψουν από την κατανάλωση τους είναι η βελτίωση της γνωστικής ικανότητας, ενώ προάγουν τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού και θωρακίζουν το γαστρεντερικό σύστημα του οργανισμού. Κάποια από αυτά παρουσιάζουν υπολιπιδαιμικές και υπογλυκαιμικές επιδράσεις ενώ άλλα κατέχουν αντιμικροβιακές , αντιφλεγμονώδεις και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες.

Ποιά είναι τα πιο συχνά και παράλληλα σημαντικά superfoods στη χώρα μας;

Από τον φυσικό πλούτο της Ελλάδας , για καλή μας τύχη, παράγεται μεγάλη ποικιλία από superfoods. Υπάρχουν περιοχές όπως η Αίγινα, το Μεσολόγγι, η Κόρινθος, η Κοζάνη, η Χίος αλλά και πολλές άλλες που εδώ και χρόνια παρέχουν αυτούς τους διατροφικούς θησαυρούς. Μέσα από μελέτες Ελλήνων πρωτοπόρων ερευνητών, τα πιο σημαντικά superfoods της χώρας μας είναι:

Τα αμύγδαλα
Το αυγοτάραχο Μεσολογγίου
Ο δίκταμος
Το ελαιόλαδο
Η κάππαρη
Η Κορινθιακή σταφίδα
Τα κράνα

Ο κρόκος Κοζάνης
Η μαστίχα
Το μέλι
Το ρόδι
Το τσάι του βουνού
Τα φιστίκια Αιγίνης
Τα φύλλα ελιάς

Με ποιόν τρόπο πρέπει να τα εντάξουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο;

Τα superfoods μπορούν πολύ εύκολα να ενσωματωθούν σε ένα ισορροπημένο πλάνο διατροφής. Οι φρυγανιές ολικής αλέσεως με ταχίνι σησαμιού και μέλι, ο γαύρος στο φούρνο με φάβα και κάππαρη, η σαλάτα από λαχανικά εποχής με κορινθιακές σταφίδες και ελαιόλαδο, τα κριθαροκουλουράκια με αυγοτάραχο και ελαιόλαδο αλλά και ροφήματα όπως τσάι του βουνού με μέλι, φρέσκος χυμός ροδιού και αφέψημα φύλλων ελιάς είναι μόνο κάποιες από τις διατροφικές επιλογές που μπορούν να ενταχθούν σε μία εβδομαδιαία ισορροπημένη διατροφή. Οι ποσότητες των τροφών μπορούν να καθοριστούν ύστερα από την καταγραφή των ενεργειακών αναγκών, κάτι για το οποίο είναι υπεύθυνος μόνο ο επιστήμονας διαιτολόγος. Να τονιστεί επίσης ότι η κατανάλωση των superfoods δεν υποκαθιστά την αναγκαιότητα για μια πιο ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή.

Πώς πρέπει να γίνεται η κατανάλωση των τροφών αυτών; (π.χ. απαιτείται το ψήσιμο τους;)

Τα περισσότερα superfoods καταναλώνονται όπως είναι και δεν απαιτείται το μαγείρεμά τους (αμύγδαλα, σταφίδες, κάππαρη, αυγοτάραχο, κράνα). Άλλα πάλι χρειάζεται να τροποποιηθούν σε μορφή αφεψήματος όπως ο δίκταμος, το τσάι του βουνού και τα φύλλα ελιάς.

Υπάρχουν παρενέργειες από την κατανάλωση υπερτροφιών; Τί πρέπει να προσέξουμε;

Τα superfoods μπορούν να προσφέρουν τα οφέλη τους μόνο αν εντάσσονται σε ένα μοντέλο ισορροπημένης διατροφής και για αυτό είναι απαραίτητη η συμβολή ενός επιστήμονα διαιτολόγου. Κάποια από τα superfoods δεν προτείνονται κατά την εγκυμοσύνη. Αυτό συνήθως συμβαίνει λόγω της έλλειψης τεκμηριωμένων επιστημονικών δεδομένων που να αποδεικνύουν πως η κατανάλωση τους είναι ασφαλής. Σχετικά με την κατανάλωση του κρόκου Κοζάνης πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω ανεπαρκών επιστημονικών δεδομένων καλό είναι να αποφεύγεται η συστηματική του κατανάλωση στην εγκυμοσύνη καθώς ενδέχεται να προκαλέσει συσπάσεις της μήτρας. Επιπλέον, όσοι ακολουθούν αντιπηκτική, αντιυπερτασική και αντιδιαβητική αγωγή πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους σχετικά με την κατανάλωση του. Στην κατανάλωση του ροδιού πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την πίεση καθώς ενδέχεται να αλληλεπιδρούν με τον χυμό ροδιού.