Υποκλοπές Νο 2 με νέο κακόβουλο λογισμικό – Με στόχους και στην Ελλάδα

Δεύτερη υπόθεση στόχευσης ελλήνων πολιτών με παράνομο λογισμικό παρακολούθησης έρχεται στο φως, μετά την αποκάλυψη των υποκλοπών που έγιναν μέσω του Predator της Intellexa. Αυτή τη φορά, η αποκάλυψη αφορά το κατασκοπευτικό λογισμικό παρακολούθησης Graphite, που αναπτύχθηκε και πωλείται από την ισραηλινή εταιρεία Paragon Solutions.

Την είδηση ότι ανάμεσα σε 90 διαπιστωμένους στόχους στην Ευρώπη συμπεριλαμβάνονται και στόχοι στην Ελλάδα

Ειδικότερα, οι ως σήμερα επιβεβαιωμένοι στόχοι βρίσκονται στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Βέλγιο, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Αυστρία, την Τσεχία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Σουηδία. Οι μολύνσεις με το Graphite εντοπίστηκαν με τη συνδρομή του Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο, του ειδικού εργαστηρίου που ειδικεύεται στον εντοπισμό ψηφιακών απειλών (ήταν αυτό που είχε εντοπίσει το Pegasus και το Predator στην Ελλάδα).

Οι στόχοι έμαθαν ότι παρακολουθούνταν λαμβάνοντας ειδοποίηση από την εφαρμογή WhatsApp, που τους ενημέρωνε ότι το κινητό τους τηλέφωνο έχει στοχοποιηθεί. Για λόγους προστασίας της ιδιωτικότητάς τους, η WhatsApp δεν ανακοινώνει ποιοι στοχοποιήθηκαν, παρά ενημερώνει τους ίδιους προσωπικά και τις αρμόδιες αρχές των χωρών στις οποίες εντοπίστηκε το επίμαχο λογισμικό. Ετσι δεν γνωρίζουμε ούτε πόσοι ούτε ποιοι είναι οι παρακολουθούμενοι στόχοι στην Ελλάδα. Εγινε γνωστό ωστόσο ότι πολλοί από τους 90, συνολικά, ευρωπαϊκούς στόχους είναι δημοσιογράφοι και μέλη οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης άμεσα κινήθηκε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, όπου προεδρεύει ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Κωνσταντίνος Μενουδάκος, η οποία ανακοίνωσε χθες ότι ξεκινά έρευνα για την παραβίαση προσωπικών δεδομένων χρηστών τoυ WhatsΑpp από το κακόβουλο λογισμικό, «σε συνέχεια υποβληθείσας σχετικής γνωστοποίησης της εταιρείας, δεδομένου ότι στα θιγόμενα φυσικά πρόσωπα περιλαμβάνονται και συνδρομητές στην Ελλάδα».

Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», η ανεξάρτητη Αρχή έλαβε σχετική ενημέρωση πριν από περίπου δύο εβδομάδες και έχει έρθει ήδη σε επαφή με το ευρωπαϊκό τμήμα της WhatsApp, που έχει τη βάση του στην Ιρλανδία.  Το Citizen Lab, από την πλευρά του, αναμένεται τις επόμενες μέρες να δημοσιοποιήσει έκθεση με τα συμπεράσματα της έρευνάς του, τα οποία θα περιλαμβάνουν και μια πρώτη σκιαγράφηση του προφίλ των στόχων αλλά και των χρηστών του λογισμικού.

Των χθεσινών εξελίξεων είχε προηγηθεί η αποκάλυψη ότι με το Graphite «μολύνθηκαν» τα κινητά ενός ιταλού ερευνητικού δημοσιογράφου και δύο ακτιβιστών, που εξέφραζαν επικριτικές θέσεις για την ιταλική κυβέρνηση. Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι αντέδρασε ανακοινώνοντας τον τερματισμό της σύμβασης που είχε συνάψει με την Paragon Solutions και διαψεύδοντας ότι οι ιταλικές υπηρεσίες χρησιμοποιούσαν το λογισμικό για την παρακολούθηση των παραπάνω στόχων.

Η Paragon Solutions, από την πλευρά της, δηλώνει ότι ήταν δική της η απόφαση να αναστείλει τη συνεργασία της με την Ιταλία. Οπως δήλωσαν εκπρόσωποί της, η Paragon, όπως και οι αντίστοιχες Intellexa και NSO, πουλάει το λογισμικό της αποκλειστικά σε κυβερνήσεις για να το χρησιμοποιούν με σκοπό την καταπολέμηση του εγκλήματος.

Επιπλέον, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Guardian», «πρόσωπο που είναι κοντά στην εταιρεία» διαβεβαίωσε ότι η Paragon δεν έχει πελάτες κυβερνήσεις που έχουν κατηγορηθεί για κατάχρηση λογισμικών παρακολούθησης, αναφέροντας ανάμεσά τους και την Ελλάδα. Εφόσον αυτό ισχύει, όσοι παρακολουθήθηκαν με το Graphite στην Ελλάδα μπορεί να είχαν στοχοποιηθεί από ξένες υπηρεσίες.  H Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, εξάλλου, γνωστοποίησε χθες ότι κίνησε διαδικασία αυτεπάγγελτης έρευνας και σε σχέση με τη νομιμότητα της εφαρμογής Τεχνητής Νοημοσύνης DeepSeek, η οποία είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα.