Βομβαρδισμός ταινιών

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ μπορεί πάντα να μας εκπλήσσει, όπως ακριβώς συμβαίνει στη μικρού μήκους, διάρκειας μόλις 31′, ταινία «Παράξενοι δρόμοι της ζωής» (Extraña forma de vida, Ισπανία / Γαλλία, 2023). Είναι το πρώτο καθαρόαιμο γουέστερν του Αλμοδόβαρ, με πλήθος παραπομπών στο λατρεμένο του, κλασικό αμερικανικό, με το οποίο μοιάζει σε όλα, εκτός από το… θέμα του. Γιατί οι δύο κεντρικοί ήρωες της ιστορίας, ο σερίφης Τζέικ (Ιθαν Χοκ) και ο κτηματίας Σίλβα (Πέδρο Πασκάλ), είναι

πρώην εραστές που έχουν ζήσει πολλά μαζί μέχρι τη στιγμή που η μοίρα τούς χώρισε. Την αφορμή της επανασύνδεσής τους θα δώσει ο καταζητούμενος γιος του Σίλβα και μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Αλμοδόβαρ έφτιαξε ένα καυτό φιλμ για τον έρωτα δύο αντρών, μια ταινία που περισσότερο μοιάζει με ιδρωμένο στοχασμό πάνω στον έρωτα, το σεξ και το πάθος. Θα μπορούσες μάλιστα να πεις ότι η φόρμα του γουέστερν εδώ λειτουργεί μάλλον σαν μια ιλουστρασιόν βιτρίνα, πίσω από την οποία κρύβεται κάτι πολύ πιο βαθύ μα και ευαίσθητο. Ως ταινία είναι πολύ όμορφη στην όψη: όλα πάνω της ελκύουν, από τα καθαρά πρόσωπα των πρωταγωνιστών μέχρι τα στυλάτα κοστούμια του Αντονι Βακαρέγιο, τη στιλπνή φωτογραφία του στενού συνεργάτη του Αλμοδόβαρ Χοσέ Λουίς Αλκάινε και το φυσικό τοπίο της Αλμερίας, εκεί όπου μια φορά κι έναν καιρό γυρίζονταν αμέτρητα ευρωπαϊκά γουέστερν περασμένων μεγαλείων. Επίσης, όπως ακριβώς συνέβη με «Το μυστικό του Brokeback Mountain» του Ανγκ Λι, οι «Παράξενοι δρόμοι της ζωής» όχι μόνο δεν σοκάρουν με την τολμηρότητά τους, αλλά κατά κάποιο τρόπο ανοίγουν τους ορίζοντες του θεατή σε ένα κινηματογραφικό είδος στο οποίο η έννοια της ομοφυλοφιλίας ήταν και παραμένει απαγορευμένο ταμπού (την ταινία συμπληρώνει ένα βίντεο στην αρχή της με τον σκηνοθέτη απευθυνόμενο στο κοινό).

Λοξή ματιά

Οπως και στην πρώτη ταινία του, «Μήλα» (2019), έτσι και στο «Fingernails» (Αγγλία / ΗΠΑ, 2023), ο σκηνοθέτης Χρήστος Νίκου (κάποτε βοηθός του Γιώργου Λάνθιμου) δημιουργεί το περιβάλλον μιας κοινωνίας η οποία, ενώ μοιάζει πάρα πολύ με τη σύγχρονη γύρω μας, διακρίνεται από μια «λοξή παρεμβάση». Το εύρημα εδώ είναι ένα ινστιτούτο αποκατάστασης ή βελτίωσης των ερωτικών σχέσεων, το οποίο διευθύνει ένας κάπως άχρωμος αλλά ευγενής κύριος (Λιουκ Γουίλσον) και στο οποίο μια ανασφαλής αλλά καλοπροαίρετη νεοπροσληφθείσα κοπέλα (Τζέσι Μπάκλεϊ) συνεργάζεται με έναν πιο έμπειρο θεραπευτή (Ριζ Αχμέντ). Ο Νίκου έχει ωραίες ιδέες πάνω στις σχέσεις που δημιουργούνται ανάμεσα στο ντουέτο των «θεραπευτών» με τους πελάτες. Οταν όμως η ταινία αρχίζει να εστιάζει κυρίως στο βγάλσιμο των νυχιών με τανάλια προκειμένου οι έχοντες ανάγκη θεραπείας να νιώσουν από κοινού τον πόνο, τότε κρύος ιδρώτας αρχίζει να σε λούζει, χωρίς μάλιστα να καταλαβαίνεις για ποιον ακριβώς λόγο αυτές οι σκηνές είναι αναγκαίο να επαναλαμβάνονται τόσο συχνά. Θα συνιστούσα πάντως το «Fingernails» ως μια εκκεντρικότητα που εξερευνά ένα αιώνιο θέμα (αγάπη) σε μια φαινομενικά δυστοπική, αν και στην πραγματικότητα πολύ ρεαλιστική, κοινωνία κενότητας.

Σεξ και συναίνεση

Τι είναι τελικά αυτό που ορίζει τη συναίνεση στο σεξ; Ερώτημα που θέλει να θέσει στο «How to have sex» (Αγγλία / Ελλάδα, 2023) η νεαρή Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ. Μέσα από την ιστορία μιας αγγλίδας έφηβης, της Τάρα (Μία Μακένα Μπρους), που ταξιδεύει με τις φίλες της στα Μάλια της Κρήτης με στόχο να ζήσει «τη διονυσιακή εμπειρία του ελληνικού καλοκαιριού», η Μάνινγκ Γουόκερ βυθίζει την ιστορία της στο ατελείωτο κλάμπινγκ και τα ποτάμια από αλκοόλ για να φτάσει τελικά στην ουσία, το γκρέμισμα του εφηβικού ονείρου. Η Τάρα θα κάνει σεξ στην παραλία με έναν νεαρό που γνώρισε σε ένα κλαμπ, αλλά το αν είχε δώσει πραγματικά τη συγκατάθεσή της για την πράξη είναι το ερώτημα. Το νεύρο στην κινηματογράφηση της Μάνινγκ Γουόκερ είναι αξιοπρόσεχτο, αλλά το ίδιο το θέμα, όπως τελικά παρουσιάζεται, δεν μοιάζει να πατά σε στιβαρά θεμέλια. Μια απορία πλανάται μετά το τέλος της ταινίας και περιστρέφεται γύρω από ένα άλλο ερώτημα: μήπως τελικά κάνουμε την τρίχα τριχιά;

Θρίλερ – έκπληξη

Εκπληξη στον κινηματογραφικό τρόμο αποτελεί η πρώτη ταινία των ελληνικής καταγωγής αυστραλών αδελφών Ντάνι και Μάικλ Φιλίππου «Μίλα μου» (Talk to me, Αυστραλία / Αγγλία, 2022). Εχοντας μελετήσει πολύ καλά το είδος του κινηματογραφικού τρόμου, οι δύο αδελφοί πιάνουν με θάρρος τον ταύρο από τα κέρατα και χωρίς πολλά πολλά οδηγούν τον θεατή κατευθείαν μέσα στον κόσμο ενός διεστραμμένου παιχνιδιού, μέσω του οποίου παρέες καλούν πνεύματα σε συνεδρίες και μπαίνουν στη διαδικασία κολάσιμων περιπετειών. Η δράση είναι ασταμάτητη, ο τρόμος δεν γίνεται για το εφέ της υπόθεσης αλλά για να εξυπηρετήσει την αφήγηση, πάντα κάτι καινούργιο συμβαίνει και ο θεατής δεν μένει ποτέ σε ησυχία. Οι Φιλίππου πειραματίζονται με κάτι καινούργιο στον τρόμο αποφεύγοντας τα κλισέ που μπορούν πλέον να γίνουν ανυπόφορα και εξαιτίας των οποίων πολλές ταινίες τρόμου μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους. Αυτή δεν μοιάζει με καμία (παίζουν: Αρι Μακάρθι, Χάμις Φίλιπς κ.ά.).

Πάνω στον Μίκελσεν

Με πυρήνα την τρομερή ενέργεια που ακόμα και το γεμάτο γωνίες πρόσωπο του δανού ηθοποιού Μαντς Μίκελσεν μπορεί από μόνο του να βγάλει, «Η γη της επαγγελίας» (Bastarden, Δανία / Σουηδία / Νορβηγία / Γερμανία, 2023) του ελληνικής καταγωγής, επίσης Δανού, Νικολάι Αρσέλ είναι μια ταινία εποχής που απηχεί την επικαιρότητα. Το ατσαλένιο πείσμα του απόστρατου λοχαγού Λούντβιχ Κάλεν (Μίκελσεν) και η πίστη στην ιδέα της υλοποίησης του οράματός του, της καλλιέργειας πατάτας σε μια περιοχή όπου κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ, έρχονται σε αντίθεση με τον ανομολόγητο σαδισμό του προύχοντα της περιοχής (Σάιμον Μπένεμπγεργκ) που θέλει πάση θυσία να του πάρει τη γη. Πάνω στη σύγκρουση των δύο αυτών δυνάμεων είναι δομημένη όλη η ταινία που ουσιαστικά μιλά για τη σύγκρουση των τάξεων, χωρίς ωστόσο να κάνει ποτέ συμπαθή τον χαρακτήρα του Κάλεν. Μια μεγαλόπνοη ταινία εποχής (19ος αιώνας), με άρτια φωτογραφία (Ράσμους Βίντεμπεκ) που έχει κάτι από γουέστερν και με έναν αγέλαστο Μίκελσεν πραγματικό πυλώνα αυτής της δυσάρεστης αλλά όχι καταθλιπτικής ιστορίας.

Νταλί και Γκαλά

Οι θεατές του «Daliland» (ΗΠΑ / Αγγλία / Γαλλία, 2023) θα έχουν την ευκαιρία να εισχωρήσουν για λίγο στο πνεύμα του διάσημου ισπανού σουρεαλιστή ζωγράφου Σαλβαδόρ Νταλί (1904-1989), ο οποίος, όπως η ταινία της Μαίρης Χάρον τονίζει, ήταν επίσης ένας παμπόνηρος επιχειρηματίας που μπορούσε να γίνει τσαρλατάνος προκειμένου να πουλήσει τον εαυτό του στο κοινό. Με άξονα το 1973, όταν ο γάμος του ζωγράφου με την καταπιεστική γυναίκα του, την Γκαλά, όδευε προς τη διάλυσή του, η Χάρον επεξεργάζεται μια ενδιαφέρουσα πτυχή του θέματος σχολιάζοντας τη ματαιοδοξία της διασημότητας που μπορεί να φτάσει στο σημείο της απόλυτης γελοιότητας. Το καταφέρνει ως ενός σημείου, όμως η εικόνα του Νταλί έτσι όπως τον υποδύεται ο Μπεν Κίνγκσλεϊ είναι τόσο γκροτέσκα που αποδυναμώνει την ταινία. Κάτι που δεν θα έλεγα ότι συμβαίνει με την Μπάρμπαρα Σούκοβα που ταιριάζει γάντι στον ρόλο της Γκαλά.

Πα-τέρας

Η φύση και τα παράξενα «παιχνίδια» της είναι ένας από τους λόγους που αξίζει κανείς να έχει υπόψη του το «υπαρξιακό θρίλερ» «Η κόρη του βασιλιά του βάλτου» (The Marsh King’s Daughter, ΗΠΑ, 2023) του Νιλ Μπέργκερ. Η Ντέιζι Ρίντλεϊ του νέου κύκλου ταινιών «Star Wars» υποδύεται τη γυναίκα που ως παιδί μεγάλωσε απομονωμένη στη φύση με τον παράφρονα πατέρα της (Μπεν Μέντελσον), από τον οποίο μπόρεσε κάποια στιγμή να ξεφύγει με τη βοήθεια της μητέρας της (Κάρεν Πιστόριους). Και τώρα, μεγάλη πια και μάνα η ίδια, θα τον ξαναβρεί στο διάβα της. Το πιο αξιόλογο τμήμα της ταινίας είναι εκείνο με τις σκηνές στα δάση και τα ποτάμια, όπου συναντάμε τους δύο χαρακτήρες μαζί στην αρχή και στο τέλος της ταινίας. Κατά τα άλλα, μια μάλλον προβλέψιμη περιπέτεια.

Η γυναικεία ψυχή

Βαθιά βουτιά στο μυαλό και κυρίως στην ψυχή μιας σαραντάρας νευροχειρουργού (Νατάσα Στορκ) αποπειράται η ουγγαρέζα σκηνοθέτρια Λίλι Χόρβατ στην ταινία «Προετοιμασίες για να είμαστε μαζί, άγνωστο για πόσο» (Felkészülés meghatározatlan ideig tartó együttlétre, Ουγγαρία, 2023). Η νευροχειρουργός έχει επιστρέψει στη Βουδαπέστη έπειτα από μια περίοδο στην Αμερική, όπου υποτίθεται ότι γνώρισε έναν άλλο γιατρό κλείνοντας ραντεβού μαζί του στην πατρίδα της. Εκείνος ισχυρίζεται ότι δεν τη γνωρίζει. Το τι έχει συμβεί στη ζωή τής νευροχειρουργού το μαθαίνουμε αποσπασματικά, δεν ξέρουμε τι από όλα αυτά είναι αλήθεια και τι όχι, δεν είναι εξάλλου εκεί το θέμα μιας ταινίας που στηρίζεται περισσότερο στην «αίσθηση» και λιγότερο στην αφήγηση. Μια αρκετά αφαιρετική και ακόμα περισσότερο σεναριακά αυθαίρετη μελέτη πάνω στην αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, τη φαντασία και την ανεκπλήρωτη επιθυμία της γυναίκας.

Προβάλλονται επίσης

Από το ερχόμενο Σάββατο και σε περιορισμένες προβολές στον Δαναό θα παίζεται το ντοκιμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή «Ζάκρος» (Ελλάδα, 2023), ένας φόρος τιμής του σκηνοθέτη της «Αγέλαστου πέτρας» (2000) προς αυτή τη μικρή γωνιά της Νοτιοανατολικής Κρήτης, η οποία ως το 1961 ήταν εγκαταλελειμμένη, μέχρι που άρχισε εκεί αρχαιολογικές ανασκαφές ο θρυλικός αρχαιολόγος Νικόλαος Πλάτων. Λαογραφικό, αρχαιολογικό, τοπογραφικό και πάνω από όλα στοχαστικό, ποιητικό ντοκιμαντέρ. Προβάλλονται επίσης μια περιπέτεια στη ζούγκλα, ο «Ελεύθερος επαγγελματίας» (Freelance, ΗΠΑ, 2023) του Πιερ Μορέλ, τα κινούμενα σχέδια «Οι Ευχούληδες 3 για μπάντα μαζί» (Trolls 3 band together, 2023) των Γουόλτ Ντορν, Τιμ Χάιτζ και σε επανέκδοση η προτελευταία ολοκληρωμένη ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το λιβάδι που δακρύζει» (Ελλάδα / Ιταλία / Γαλλία / Γερμανία, 2004).