Θα καταφέρει ο Νετανιάχου να παρασύρει τις ΗΠΑ;

Το Ισραήλ ζητεί επίμονα από την κυβέρνηση Τραμπ τις τελευταίες 48 ώρες να συμμετάσχει στον πόλεμο με το Ιράν, προκειμένου να εξαλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα, σύμφωνα με ισραηλινούς αξιωματούχους, που επικαλείται η ιστοσελίδα Axios. H διεύρυνση της σύγκρουσης αυξάνει τους κινδύνους και αυτό, δηλαδή το εάν τελικά η Ουάσιγκτον θα πάρει μέρος στη σύγκρουση με την Τεχεράνη, καθώς διαθέτει ειδικές βόμβες και μεγάλα βομβαρδιστικά αεροσκάφη που χρειάζονται για να καταστρέψουν τις υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό, αποτελεί ένα από τα μεγάλα ερωτήματα για το πώς θα εξελιχθεί

Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ έχει μέχρι στιγμής αποστασιοποιηθεί από την επιχείρηση του Ισραήλ και υποστήριξε ότι θα αντιδράσει στην περίπτωση που το Ιράν χτυπήσει αμερικανικούς στόχους. Η άμεση επίθεση στο Ιράν, ακόμη και αν η εμπλοκή των ΗΠΑ περιοριστεί στον βομβαρδισμό μόνο μιας τοποθεσίας, θα έσυρε την Ουάσιγκτον απευθείας στον πόλεμο. Από την άλλη, εάν οι εγκαταστάσεις του Φορντό παραμείνουν λειτουργικές μετά το τέλος της ισραηλινής επιχείρησης «Λιοντάρι που Ξυπνά», σημειώνει η εφημερίδα «La Repubblica», το Ισραήλ θα έχει αποτύχει στον στόχο του να «εξαλείψει» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Γι’ αυτό άλλωστε ο ισραηλινός πρεσβευτής στις ΗΠΑ Γιεχίελ Λάιτερ τόνισε σε συνέντευξή του στο Fox News: «Η επιχείρηση θα ολοκληρωθεί μόνο με την εξάλειψη του Φορντό».

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ορκίστηκε ότι η επίθεση του Ισραήλ θα διαρκέσει «όσες μέρες χρειαστεί» για να εξαλείψει οποιαδήποτε πυρηνική απειλή θα μπορούσε να αποτελέσει το Ιράν εναντίον της χώρας του. Πόσο όμως μπορεί πραγματικά να διαρκέσει μια τόσο μεγάλη επιχείρηση, η οποία μάλιστα διεξάγεται και σε μεγάλη απόσταση αποκλειστικά από την αεροπορία; Οι «New York Times» θυμίζουν ότι το μόνο ανάλογο προηγούμενο είναι η επίθεση του ΝΑΤΟ για να αναγκάσει τη Σερβία να αποσυρθεί από το Κοσσυφοπέδιο το 1999: τότε, χρειάστηκαν 78 ημέρες επιδρομών και βομβαρδισμών, παρά το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ διέθετε τριπλάσια αεροσκάφη και τα αεροδρόμια ήταν πολύ κοντά. Από την άλλη, το Ισραήλ απέχει πάνω από 1.500 χιλιόμετρα από το Ιράν, μια χώρα με ισχυρό οπλοστάσιο. Η φθορά των αεροσκαφών και των πληρωμάτων σε τέτοιες δραστηριότητες είναι τεράστια – κάθε αποστολή διαρκεί κατά μέσο όρο πέντε ώρες με αρκετούς ανεφοδιασμούς εν πτήσει. Οι ειδικοί θεωρούν ότι η επιχείρηση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ με τον ίδιο ρυθμό. Ή μπορεί, αλλά μόνο με αμερικανική συμμετοχή.

Ενας από τους άλλους στόχους του Νετανιάχου είναι η ανατροπή του καθεστώτος στην Τεχεράνη.  Αυτό είχαν στόχο τα χτυπήματα στενών συνεργατών του Χαμενεΐ και της ηγεσίας των Φρουρών της Επανάστασης, καθώς και η καταστροφή των τριών σημαντικότερων διυλιστηρίων πετρελαίου, με στόχο να εξαλειφθεί ο μοναδικός οικονομικός πόρος του Ιράν. Είναι αρκετά αυτά για να εξοντωθούν οι αγιατολάχ; Προς το παρόν δεν φαίνεται να είναι.

Πώς θα είναι η επόμενη φάση της σύγκρουσης; Θα εξαρτηθεί από την πρόκληση της εξουδετέρωσης αυτών των πυραύλων πριν οι λίγες πυροβολαρχίες Arrow 3, οι μόνες που μπορούν να τους καταρρίψουν μακριά από τις ισραηλινές πόλεις, ξεμείνουν από πυρομαχικά. Οι Αμερικανοί μετακινούν άλλα πλοία εξοπλισμένα με όπλα ικανά να τους αναχαιτίσουν, προκειμένου να ενισχύσουν την ασπίδα στο Τελ Αβίβ. Επίσης, είναι βέβαιο, γράφει ο «Economist», ότι οι Ιρανοί διαθέτουν και χημικές κεφαλές: η χρήση τους είχε αποκλειστεί πάντα στο παρελθόν, αλλά τώρα οι αγιατολάχ αγωνίζονται για την επιβίωση ενός καθεστώτος που πρέπει να αντιδράσει με καταστροφικό τρόπο ή θα χάσει κάθε εσωτερική αξιοπιστία, ανοίγοντας τον δρόμο για λαϊκές εξεγέρσεις.

Ενα άλλο φλέγον ερώτημα είναι: τι θα γίνει με τα Στενά του Ορμούζ και το παγκόσμιο εμπόριο; Οι αγιατολάχ θα μπορούσαν να μετακινήσουν τον στόλο των σκαφών εφόδου και των θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροσκαφών για να παραλύσουν τη ναυσιπλοΐα στα Στενά του Ορμούζ: μια κίνηση που θα εκτόξευε την τιμή του πετρελαίου, αλλά θα μπορούσε να προκαλέσει δράση των ΗΠΑ και της Ευρώπης για την προστασία της εμπορικής κυκλοφορίας.

Ενα φλέγον ζήτημα, τονίζει η «El Pais», είναι το εάν οι ισραηλινές επιθέσεις θα ωθήσουν την Τεχεράνη να σπεύσει να ολοκληρώσει την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, εφόσον θεωρήσουμε ότι εξακολουθεί να έχει την ικανότητα μετά τις επιθέσεις σε εγκαταστάσεις και τη δολοφονία σημαντικών πυρηνικών επιστημόνων της.

Διεθνείς ηγέτες καλούν τα δύο μέρη σε αυτοσυγκράτηση, άραγε όμως θα μπορέσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να αποτρέψουν την εξάπλωση της σύγκρουσης σε περιφερειακό πόλεμο; Εάν η σύγκρουση εξελιχθεί σε σπειροειδή πορεία, πώς θα επηρεάσει αυτό τους υπολογισμούς της Ρωσίας με τον πόλεμό της στην Ουκρανία και της Κίνας με τα σχέδιά της στην Ταϊβάν; Και οι δύο θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι απασχολημένες στη Μέση Ανατολή.

«Εάν οι ΗΠΑ παρασυρθούν σε πόλεμο, ολόκληρος ο γεωπολιτικός χάρτης – από το Παρίσι μέχρι τη Μόσχα, την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο – θα αλλάξει», λέει ο Βάλι Νασρ, πρώην κοσμήτορας της Σχολής Προηγμένων Διεθνών Σπουδών Johns Hopkins. Πιστεύει ότι η άμεση πρόκληση για τον Τραμπ θα είναι να αποτρέψει μια τέτοια κλιμάκωση. Για να το κάνει αυτό, προσθέτει, θα πρέπει να ασκήσει πίεση όχι μόνο στο Ιράν, αλλά και στον Νετανιάχου. Ενας πόλεμος σε ολόκληρη την περιοχή θα ανατρέψει την ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, η οποία στρέφεται προς την εμπορική πολιτική και τον οικονομικό ανταγωνισμό με την Κίνα. «Ο Τραμπ παρασύρεται σε μια σύγκρουση που δεν ήθελε, σε ένα ζήτημα που είναι τρίτο ή τέταρτο στη λίστα προτεραιοτήτων του».