Τάκης Σπυριδάκης: Ο θρυλικός Μπαλούρδος του «Λούφα και παραλλαγή»

Ο ηθοποιός Τάκης Σπυριδάκης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 61 ετών μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.

Ο Σπυριδάκης είχε πρωταγωνιστήσει μεταξύ άλλων στην θρυλική ταινία «Λούφα και παραλλαγή» του 1984. Ο Παναγιώτης Μπαλούρδος, ο ήρωας που υποδυόταν είπε μερικές από τις πιο πολυειπωμένες ατάκες του ελληνικού κινηματογράφου.

Απλή φόρμα, δεκάδες βραβεία, εμπορική επιτυχία

Η ταινία του Νίκου Περάκη πραγματεύεται την κωμική πλευρά μιας δύσκολης περιόδου, υπό το καθεστώς δικτατορίας, και το γέλιο ως φυσική αντίδραση στην καταπίεση και τη στέρηση της

ελευθερίας. Η ταινία απέσπασε τέσσερα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (καλύτερης ταινίας, σεναρίου, α΄ ανδρικού ρόλου και μοντάζ). Στηριγμένη στην απλή φόρμα της, τη σάτιρα και τους διάλογους, η ταινία έγινε μια από τις μεγάλες εμπορικές επιτυχίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου.

Περιέχοντας αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, η ταινία διηγείται τα έργα και τις ημέρες μιας ομάδας στρατιωτών που υπηρετούν τη θητεία τους στον τηλεοπτικό σταθμό της Υπηρεσίας Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.ΕΝ.Ε.Δ.), όταν ακόμα ονομαζόταν Τηλεόρασις Ενόπλων Δυνάμεων (Τ.Ε.Δ.) και στεγαζόταν στα κτήρια της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Ευελπίδων 4) στην Αθήνα. Η ταινία γυρίστηκε στο ίδιο αυτό κτήριο και στο κτήριο της Σχολής Εθνικής Άμυνας (Ευελπίδων 6).

Στη διάρκεια των πρώτων μηνών του 1967 και του καθεστώτος της Χούντας των Συνταγματαρχών, ο σταθμός βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά η παρέα των πρωταγωνιστών γρήγορα καταφέρνει να ξεπεράσει τις δυσκολίες ή τις απαγορεύσεις, υπονομεύοντας έμπρακτα τη σοβαροφάνεια, την άγνοια και την προπαγάνδα των συνταγματαρχών. «Λούφα» στον στρατό χαρακτηρίζεται η αποφυγή της αγγαρείας, δηλαδή οποιασδήποτε εργασίας, ενώ «παραλλαγή» σημαίνει καμουφλάζ. Μαζί οι δύο λέξεις συνθέτουν τον τίτλο της ταινίας, αλλά και ένα νεολογισμό της κοινωνίας και της μικρογραφίας της (του στρατού).

Σε κάποια σκηνή, ο αξιωματικός πύλης λέει στον Παπαδόπουλο ότι τον ζητάει ο «Φον Κανάρης» εννοώντας τον ταγματάρχη Κανιάρα (Χρήστος Βαλαβανίδης), προϊστάμενο του Α2. Αυτό δεν είναι αναφορά στον Κανάρη αλλά στον Γερμανό ναύαρχο Βίλχελμ Κανάρις που ήταν αρχηγός της γερμανικής αντικατασκοπείας (Άμπβερ) κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.(1) «Α2» είναι το σημερινό «2ο Γραφείο», το γραφείο με τα απόρρητα έγγραφα (υπηρεσία πληροφοριών) της μονάδας.

Το 2005 ο Νίκος Περάκης έφτιαξε μια συνέχεια της ταινίας, η οποία γνώρισε επίσης μεγάλη επιτυχία.