Συμφωνία μετά από σκληρό παζάρι – Ικανοποίηση στην Αθήνα - Τι αποφασίστηκε για κυρώσεις και Αν. Μεσόγειο

Μετά από ένα θρίλερ σκληρών διαπραγματεύσεων που διήρκησαν εννιά ώρες, και ύστερα από τη σθεναρή στάση Ελλάδας – Κύπρου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία για τη στάση που θα κρατήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στην Τουρκία το επόμενο διάστημα.

Η εξέλιξη αυτή άνοιξε το δρόμο για συμφωνία και στο ζήτημα της επιβολής κυρώσεων στη Λευκορωσία, ενώ συμφωνήθηκε να συγκληθεί πολυμερής διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.

Αθήνα και Λευκωσία εμφανίζονται  ικανοποιημένες από το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής, με κυβερνητικές πηγές να αναφέρουν πως στο κείμενο συμπερασμάτων έχουν υιοθετηθεί σε μεγάλο βαθμό οι ελληνικές θέσεις.

Κι αυτό γιατί  στο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής το οποίο ενέκριναν στις 2 τα ξημερώματα οι 27  ηγέτες, υπάρχει -έμμεση, αλλά σαφής- αναφορά σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, εφόσον συνεχίσει τις προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το κείμενο των συμπερασμάτων αντανακλά τις ελληνικές θέσεις, όπως αυτές αποτυπώθηκαν κατά την προσέλευση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τις εργασίες της Ειδικής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη.

Ενδεικτική είναι η ανάρτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα:

Το #EUCO έστειλε απόψε μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας.Κανείς δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη.
Ο δρόμος της ενίσχυσης των ευρωτουρκικών σχέσεων είναι ανοιχτός, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο τερματισμός παράνομων μονομερών ενεργειών εκ μέρους της Τουρκίας.

— Stelios Petsas (@SteliosPetsas) October 2, 2020

Διεξήχθη πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση, ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, σημειώνοντας πάντως ότι το τελικό κείμενο που υιοθετήθηκε είναι καλύτερο για τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου από εκείνο που είχε προταθεί αρχικά.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές γίνεται σαφής αναφορά, σε άρθρα συνθηκών της ΕΕ που προβλέπουν κυρώσεις, ενώ «καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας αφορούν την Οριοθέτηση Θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ). Είναι σαφές πως για πρώτη φορά η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής, δεν αποτέλεσε απλά ένα μέρος της υπό συζήτηση ατζέντας», εξηγούν.

Συμπληρώνουν ότι «η Σύνοδος Κορυφής καταδικάζει απερίφραστα την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και κάνει ρητή αναφορά στις αποφάσεις και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού»

Όπως τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν,  κανένας δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη. Έτσι, η ΕΕ στέλνει σήμερα μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και είναι ξεκάθαρο ότι αν υπάρξει συνέχιση τέτοιων συμπεριφορών, αυτό θα έχει συνέπειες» επισήμαναν οι ίδιες πηγές.

«Όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο Πρωθυπουργός, ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να μην γίνονται παράνομες ενέργειες εκ μέρους της. Και αυτό επιβεβαιώθηκε στη σύνοδο», κατέληξαν οι κυβερνητικές πηγές.

Το νέο προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία, που κατέθεσε αργά το βράδυ της Πέμπτης, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ,  βασιζόταν στα δύο προηγούμενα, ωστόσο είχε προστεθεί η καταδίκη της Ε.Ε. για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Tονίζεται επίσης πως η Ε.Ε. «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών με την Κύπρο» ενώ παράλληλα σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού».

Την ίδια ώρα, διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών της Τουρκίας.

Δεσμεύει δε, το συμβούλιο για αποφάσεις μέχρι τον Δεκέμβρη ενώ παράλληλα περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών».

Άλλη διόρθωση προβλέπει ότι : «Σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 της Συνθήκης της ΕΕ και το άρθρο 215 που αναφέρεται στη Συνθήκη Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της».

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, πρόκειται για σαφή αναφορά σε συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (29, 215). Υπογραμμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου, όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της. Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο μέχρι τη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2020, συμπλήρωσαν.

«Όπως τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σ.σ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν), κανένας δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη. Έτσι, η ΕΕ στέλνει σήμερα μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και είναι ξεκάθαρο ότι αν υπάρξει συνέχιση τέτοιων συμπεριφορών, αυτό θα έχει συνέπειες» επισήμαναν οι ίδιες πηγές.

Δείτε εδώ όλο το κείμενο συμπερασμάτων στο οποίο συμφώνησαν οι ηγέτες της ΕΕ

Στο κείμενο στο οποίο κατέληξαν οι ευρωπαίοι ηγέτες, αναφέρεται επίσης ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον να υπάρχει σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και να αναπτυχθεί συνεργασία και αμοιβαία επωφελής σχέση με την Τουρκία.

Η συνέχιση του διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ είναι απόλυτη απαίτηση ως προς αυτό, υπογραμμίζεται.

Παράλληλα, οι ηγέτες σημειώνουν ότι όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου και βάσει του διεθνούς δικαίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.

Στο κείμενο υπογραμμίζεται ακόμη ότι η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία.

Παράλληλα, περιλαμβάνονται και μερικά δώρα στην Τουρκία με την προυπόθεση θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου.

Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ – Τουρκίας, με έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ενωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου, καθώς και τη συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, δυνάμει της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας (2016).

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον πρόεδρό του, σε συνεργασία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με την υποστήριξη του Υπατου Εκπροσώπου, να εκπονήσει πρόταση για την ανανέωση της ατζέντας ΕΕ – Τουρκίας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, θα επανέλθει και θα λάβει αποφάσεις αναλόγως, κατά περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το κείμενο.