Παγωτό: Τι οδηγεί στην εκτόξευση των τιμών του φέτος;

«Φωτιά» στο καλοκαίρι βάζουν οι τιμές του παγωτού, δείχνοντας μία ανοδική πορεία που ενδέχεται να επικρατήσει φέτος, αλλά και το επόμενο έτος.

Πιο συγκεκριμένα, η τιμή του ελαίου καρύδας, βασικού συστατικού του παγωτού, έχει εκτοξευθεί, ενώ στο μέλλον είναι πιθανή η περαιτέρω αύξηση των τιμών, καθώς η ζήτηση συνεχίζει να ξεπερνά την προσφορά.

Ο ρόλος του ελαίου καρύδας

Στα τέλη Μαΐου,

η χονδρική τιμή για το φιλιππινέζικο λάδι καρύδας που παραδόθηκε στο Ρότερνταμ, ένα σημείο αναφοράς του κλάδου, έφτασε τα 2.800 δολάρια ανά τόνο, περίπου διπλάσια από ό,τι ένα χρόνο πριν.

Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες στην Ινδονησία και τις Φιλιππίνες, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα της παγκόσμιας προσφοράς λαδιού καρύδας, επηρέασαν αρνητικά την παραγωγή, οδηγώντας στην αύξηση των τιμών του παγωτού, αναφέρει δημοσίευμα του Al Jazeera.

Σύμφωνα με ανάλυση της RIFT, μιας βρετανικής εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων, τα παγωτά και τα χωνάκια στα σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου εκτινάχθηκαν κατά 7,6% τον Μάιο.

Λόγω του υψηλού σημείου τήξης του, το λάδι καρύδας διατηρεί το βιομηχανικά παραγόμενο παγωτό στερεό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε θερμοκρασία δωματίου. Το κρίσιμο για τις εταιρείες τροφίμων είναι ότι το κάνει αυτό χωρίς να επηρεάζει τη γεύση και την υφή του παγωτού.

Η παγκόσμια βιομηχανία παγωτού, αξίας 81 δισ. δολαρίων το 2024, δίνει τώρα μεγάλη προσοχή στη δυναμική της αγοράς που επηρεάζει τις τιμές της καρύδας.

Συνέβαλε ο καιρός;

Οι καρύδες βρίσκονται στις τροπικές περιοχές, όπου επωφελούνται από τις πολλές βροχές και την ηλιοφάνεια. Ωστόσο, το καιρικό πρότυπο Ελ Νίνιο, το οποίο παράγει θερμότερες από το μέσο όρο θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας στον Ειρηνικό, οδήγησε σε ξηρότερο καιρό στη Νοτιοανατολική Ασία, ιδίως από τον περασμένο Ιούνιο έως τον Οκτώβριο.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι καλλιέργειες καρύδας υπέφεραν από ακραία ζέστη και ξηρασία. Επειδή οι καρύδες χρειάζονται ένα χρόνο για να αναπτυχθούν, το περσινό καιρικό πρότυπο σήμαινε ότι οι φοίνικες απέδωσαν λιγότερους καρπούς από το κανονικό το 2025, μειώνοντας την προσφορά.

Το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών αναμένει ότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες θα οδηγήσουν σε πτώση της παγκόσμιας παραγωγής λαδιού καρύδας σε 3,6 εκατομμύρια τόνους το 2024-2025, μειωμένη κατά 5 έως 10% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν.

Η παραγωγή είναι επίσης πιθανό να παραμείνει χαμηλή την περίοδο 2025-2026, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Τα βιοκαύσιμα

Τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση των Φιλιππίνων επέβαλε την ανάμειξη μεγαλύτερων ποσοτήτων μεθυλεστέρα κοκοφοίνικα, ενός λιπαρού παραγώγου του ελαίου καρύδας, με ντίζελ για την παραγωγή βιοντίζελ.

Το 2007 εισήχθη στόχος ανάμειξης 1% και στη συνέχεια 2% από το 2009. Αυτό όμως άλλαξε πέρυσι, όταν η Μανίλα αύξησε τον στόχο στο 3%.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε περαιτέρω αύξηση στο 4% έως τα τέλη του 2025 και στο 5 % έως το τέλος του 2026. Μια αύξηση κατά 1 ποσοστιαία μονάδα απαιτεί επιπλέον 900 εκατομμύρια καρύδες για την αγορά βιοκαυσίμων, αυξάνοντας τη ζήτηση και τις τιμές.

Πέρυσι, ο υπουργός Ενέργειας των Φιλιππίνων Ραφαέλ Λοτίγια δήλωσε: «Η εφαρμογή του υψηλότερου μείγματος βιοκαυσίμων είναι μια λύση που συμφέρει όλους, καθώς προωθούμε την οικονομική ανάπτυξη, υποστηρίζουμε την περιβαλλοντική διαχείριση και προσπαθούμε για καθαρότερη χρήση της ενέργειας».

Εάν η κυβέρνηση των Φιλιππίνων υλοποιήσει το σχέδιό της, θα χρησιμοποιήσει 4,5 δισεκατομμύρια καρύδες για να παράγει τα 500 εκατομμύρια λίτρα μεθυλεστέρα κοκοφοίνικα που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου για το βιοντίζελ έως το 2026. Αυτό θα αντιστοιχεί σχεδόν στο ένα τρίτο της ετήσιας σοδειάς της χώρας που ανέρχεται σε 15 δισεκατομμύρια καρύδες.

Για λόγους σύγκρισης, οι ΗΠΑ διοχετεύουν περίπου το 40% της ετήσιας σοδειάς καλαμποκιού στη βιοαιθανόλη τους, ένα καύσιμο που παράγεται κυρίως από ζυμωμένο άμυλο καλαμποκιού και έχει σχεδιαστεί για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Πώς επηρεάζουν τα υποκατάστατα κακάο

Σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τα περιθώρια κέρδους και να περιορίσουν το κόστος, όλο και περισσότεροι κατασκευαστές σοκολάτας έχουν αρχίσει να αναδιαμορφώνουν τα προϊόντα τους με υποκατάστατα κακάο. Ένα από αυτά είναι το έλαιο καρύδας.

Η υψηλή τιμή του κακάο – που επί του παρόντος κυμαίνεται περίπου στα 10.000 δολάρια ανά τόνο – συνεχίζει να υποστηρίζεται από τις ελλείψεις καλλιεργειών και την ανθεκτική ζήτηση των καταναλωτών για προϊόντα με βάση το κακάο, ιδίως τη σοκολάτα.

Το έλαιο καρύδας είναι μια καθιερωμένη εναλλακτική λύση για το βούτυρο κακάο, ιδίως σε συνταγές σοκολάτας vegan ή χωρίς γαλακτοκομικά. Και ακόμη και στην αυξημένη τιμή του, το λάδι καρύδας εξακολουθεί να είναι φθηνότερο από το κακάο.

«Αναμένω ότι πολλοί κατασκευαστές γλυκισμάτων και σοκολάτας θα αντικαταστήσουν το κακάο με λάδι καρύδας στο εγγύς μέλλον», δήλωσε στο Al Jazeera ο Φελίπε Πόλμαν Γκονζάγκα, έμπορος με έδρα την Ελβετία.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνουν την ζήτηση

Πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram έχουν γίνει μια άλλη πηγή ζήτησης. Τα τελευταία χρόνια, οι καρύδες έχουν εκθειαστεί από διασημότητες όπως η Γκουίνεθ Πάλτροου και η Κόρτνεϊ Καρντάσιαν για τα διατροφικά τους οφέλη.

Η Wellness Mama, ένας δημοφιλής ιστότοπος για την υγεία, απαριθμεί 101 χρήσεις της καρύδας, μεταξύ των οποίων ως θεραπεία για την αϋπνία, τις καούρες, τους μικρούς τραυματισμούς, την ακμή, τις αιμορροΐδες, τα τσιμπήματα κουνουπιών και τα ηλιακά εγκαύματα.

Στην αγορά του μακιγιάζ και της ομορφιάς, το λάδι καρύδας θεωρείται ως μια φυσική και φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση στο φοινικέλαιο. Και εδώ, η βιομηχανική κατανάλωση αυξάνεται.

Ενώ τα οφέλη του ελαίου καρύδας για την υγεία εξακολουθούν να αμφισβητούνται, η ζήτηση αυξάνεται, ανεβάζοντας κι άλλο τις τιμές.

Θα φτάσουν άραγε οι καρύδες;

Παρά την αυξανόμενη δημοτικότητα του λαδιού καρύδας, η επέκταση της παραγωγής είναι ένα δύσκολο έργο, τονίζει το Al Jazeera.

«Σε αντίθεση με άλλες καλλιέργειες, οι αγρότες καρύδας δεν μπορούν απλώς να προσθέσουν στρέμματα ως απάντηση στις υψηλότερες τιμές», λέει ο Πόλμαν Γκονζάγκα.

«Χρειάζεται τουλάχιστον ένας χρόνος για να φτάσουν τα δέντρα στην ωριμότητα και την παραγωγή. Οι ανησυχίες για την αποψίλωση των δασών και οι περιβαλλοντικοί νόμοι δυσχεραίνουν επίσης την επέκταση», πρόσθεσε.

Όπως οι φοίνικες, έτσι και οι καρύδες αναπτύσσονται σε δέντρα σε τροπικές περιοχές, όπου θα έπρεπε να αφαιρεθούν δάση για να φυτευτούν περισσότερα δέντρα.

«Ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποψίλωση των δασών, για παράδειγμα, εμποδίζει την καταστροφή των βιοποικιλόμορφων δασών προκειμένου να εισαχθούν μονοκαλλιέργειες», δήλωσε ο Γκονζάγκα.

Επεσήμανε επίσης ότι «περνάμε από το Ελ Νίνιο στο Λα Νίνια, το οποίο τείνει να φέρνει περισσότερες πλημμύρες στη Νοτιοανατολική Ασία. Έτσι, η φύτευση, οι συγκομιδές και τα logistics θα επηρεαστούν».

Με τη ζήτηση για καρύδες να παραμένει μάλλον σταθερή και τις προμήθειες να είναι περιορισμένες, πρόσθεσε ότι δεν αναμένει οι τιμές να μειωθούν σύντομα.

«Μπορούμε να περιμένουμε ότι οι τιμές του παγωτού θα είναι υψηλές αυτό το καλοκαίρι και θα παραμείνουν υψηλές και το επόμενο έτος», είπε.

«Για τους λάτρεις του παγωτού εκεί έξω, ίσως ήρθε η ώρα να αρχίσουν να αναζητούν υποκατάστατα σορμπέ με βάση τα φρούτα».