Ολλανδία: Τι οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης και τι έπεται;

Η αποχώρηση του ακροδεξιού πολιτικού Γκέερτ Βίλντερς από τον δεξιό συνασπισμό οδήγησε την Τρίτη σε κατάρρευση της κυβέρνησης στην Ολλανδία, ωθώντας το ολλανδικό υπουργικό συμβούλιο και τον πρωθυπουργό Ντικ Σχόοφ να παραιτηθούν.

Η απομάκρυνση του Βίλντερς συνέβη μετά από διαφωνία σχετικά με τα αντιμεταναστευτικά μέτρα που είχε προτείνει το κόμμα του.

Τι προκάλεσε την αποχώρηση του Βίλντερς

Ο Βίλντερς ανακοίνωσε την αποχώρηση του δεξιού κόμματός του, του Κόμματος για την Ελευθερία (PVV), από την 11μηνη δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού της Ολλανδίας. Ο Βίλντερς δήλωσε

ότι τα άλλα τρία κόμματα του συνασπισμού απέτυχαν να υποστηρίξουν τα σχέδιά του για την αυστηροποίηση του ασύλου για τους πρόσφυγες.

«Καμία υπογραφή στο πλαίσιο των σχεδίων μας για το άσυλο. Το PVV εγκαταλείπει τον συνασπισμό», έγραψε ο Βίλντερς σε ανάρτηση στο Χ την Τρίτη μετά από μια σύντομη συνάντηση στο κοινοβούλιο με τους ηγέτες των κομμάτων. Εκτός από το PVV, ο συνασπισμός περιελάμβανε το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD), το Κίνημα Αγροτών-Πολιτών (BBB) και το Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (NSC).

Geen handtekening voor onze asielplannen.

Geen aanpassing Hoofdlijnenakkoord.

PVV verlaat de coalitie.

— Geert Wilders (@geertwilderspvv) June 3, 2025

Στις 26 Μαΐου, ο Βίλντερς ανακοίνωσε ένα σχέδιο 10 σημείων για την εκτεταμένη περικοπή της μετανάστευσης, την ανάπτυξη αξιωματικών του στρατού στα ολλανδικά χερσαία σύνορα και την απόρριψη όλων των αιτούντων άσυλο. Ο Βίλντερς είχε απειλήσει, τότε, ότι το κόμμα του θα αποχωρήσει από τον συνασπισμό αν δεν σκληρύνει η μεταναστευτική πολιτική, αναφέρει δημοσίευμα του Al Jazeera.

Τα τέσσερα κόμματα κατείχαν αθροιστικά 88 έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων της χώρας με 150 έδρες.

Το όριο της πλειοψηφίας στη Βουλή είναι 76 έδρες. Η αποχώρηση αφήνει τον συνασπισμό με λιγότερες έδρες, καθιστώντας αδύνατη την συνέχιση της διακυβέρνησης.

Η παραίτηση Σχόοφ

Αφού ο Βίλντερς ανακοίνωσε την αποχώρηση, συγκλήθηκε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο. Μετά από αυτό, ο Σχόοφ ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί, λίγες ώρες μετά την αποχώρηση του PVV.

Zojuist heb ik het ontslag van de PVV-bewindspersonen aangeboden bij Koning Willem-Alexander. Daarbij heb ik gemeld dat de overige bewindspersonen, inclusief ikzelf, hun functie ter beschikking stellen. Wij gaan demissionair door. pic.twitter.com/BiYksbIQfu

— Dick Schoof (@MinPres) June 3, 2025

«Έχω πει επανειλημμένα στους ηγέτες του κόμματος τις τελευταίες ημέρες ότι η κατάρρευση του υπουργικού συμβουλίου θα ήταν περιττή και ανεύθυνη», δήλωσε ο Σχόοφ στην έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. «Αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο που απαιτούν από εμάς αποφασιστικότητα».

Αντιδράσεις των Ολλανδών ηγετών

Άλλοι ηγέτες του συνασπισμού χαρακτήρισαν τον Βίλντερς «ανεύθυνο» και τον κατηγόρησαν ότι βάζει τα δικά του πολιτικά συμφέροντα πάνω από τη χώρα.

«Υπάρχει ένας πόλεμος στην ήπειρό μας. Αντί να ανταποκριθεί στην πρόκληση, ο Βίλντερς δείχνει ότι δεν είναι πρόθυμος να αναλάβει την ευθύνη», δήλωσε η Ντίλαν Γιεσίλγκοζ, ηγέτης του VVD, το οποίο έχει 24 έδρες στη Βουλή.

«Είναι ανεύθυνο να ρίξουμε την κυβέρνηση σε αυτό το σημείο», δήλωσε για τον Βίλντερς η ηγέτης του NSC Νικολέν βαν Βρόνχοβεν. Το NSC έχει 20 έδρες.

Ο επικεφαλής της αντιπολιτευόμενης συμμαχίας Πράσινης Αριστεράς-Εργατικών Φρανς Τίμερμανς δήλωσε ότι «δεν βλέπει άλλο τρόπο να σχηματιστεί σταθερή κυβέρνηση» παρά τις πρόωρες εκλογές.

Τι μέλλει γενέσθαι

Ο Σχόοφ θα υποβάλει τώρα επισήμως την παραίτησή του στον αρχηγό του κράτους, τον Ολλανδό βασιλιά Γουλιέλμ0-Αλέξανδρο. Μετά από αυτό, αναμένεται να προκηρυχθούν εκλογές. Είναι πιθανό ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν κάποια στιγμή τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο, υποστηρίζει το Al Jazeera.

Από τις 31 Μαΐου, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το PVV του Βίλντερς έχει χάσει λίγο από την υποστήριξή του, από 23% στις εκλογές του 2023 σε 20%.

Ο Ολλανδός ακροδεξιός ηγέτης Γκέερτ Βίλντερς μιλάει στα μέσα ενημέρωσης. REUTERS/Piroschka van de Wouw

Αυτό φέρνει το κόμμα σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τη συμμαχία Πράσινη Αριστερά-Εργατικό Κόμμα, η οποία έχει 19% υποστήριξη και 25 έδρες στην κάτω Βουλή, τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό εδρών μετά το PVV.

Η κατακερματισμένη πολιτική των Κάτω Χωρών καθιστά δύσκολη την πρόβλεψη για το ποιο κόμμα θα κερδίσει τις εκλογές. Είναι απίθανο ένα μόνο κόμμα να κερδίσει την πλειοψηφία των 76 εδρών και μπορεί να χρειαστούν μήνες για να σχηματιστεί συνασπισμός. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ολλανδικής εκλογικής αρχής, κανένα ενιαίο κόμμα δεν έχει κερδίσει ποτέ την πλειοψηφία από τις πρώτες άμεσες εκλογές του 1848.

Τι ισχύει μέχρι τις εκλογές

Ο Σχόοφ δήλωσε ότι ο ίδιος και οι άλλοι υπουργοί του συνασπισμού θα συνεχίσουν να κατέχουν τις θέσεις τους σε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση μέχρι να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές.

Η πολιτική κρίση έρχεται την ώρα που η Ολλανδία έχει προγραμματίσει να φιλοξενήσει σύνοδο κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη στις 24-25 Ιουνίου. Ο Μαρκ Ρούτε, ο σημερινός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ήταν πρωθυπουργός της Ολλανδίας από το 2010 έως το 2024. Ο Ρούτε ήταν προσκείμενος στο VVD.

Ο Σχόοφ είχε επίσης συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές προσπάθειες για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία στον πόλεμό της κατά της Ρωσίας. Τον Φεβρουάριο, ο Ολλανδός πρωθυπουργός ήταν παρών σε συνάντηση με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες στο Παρίσι, όπου δεσμεύτηκαν να παράσχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας.