Οικονομικός συναγερμός!

16:32 3/6/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Μια από τις πιο ηχηρές οικονομικές ειδήσεις του 2025 προκαλεί παγκόσμιο προβληματισμό: οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχίζουν να συγκρίνονται πλέον από τους επενδυτές με τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης, γνωστές στο παρελθόν με τον προσβλητικό όρο «PIGS» (Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία). Τα επιτόκια που ζητούνται για την κάλυψη κινδύνου χρεοκοπίας (CDS) των ΗΠΑ έχουν φτάσει στα επίπεδα της Ιταλίας

και της Ελλάδας, δημιουργώντας ένα σοκ αξιοπιστίας για την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη.

Η ραγδαία επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης των ΗΠΑ, συνδυασμένη με τις αλλοπρόσαλλες και επιθετικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ στη δεύτερη προεδρική του θητεία, οδηγεί τις αγορές σε απώλεια εμπιστοσύνης. Η έλλειψη σχεδίου περιορισμού των δημόσιων δαπανών, οι επαναλαμβανόμενες φοροαπαλλαγές και η ασταθής εξωτερική πολιτική – με χαρακτηριστικά την εμπορική ένταση με την Κίνα και την αποστασιοποίηση από διεθνείς συμμαχίες – εντείνουν την ανησυχία.

Τα CDS των ΗΠΑ για πενταετή ομόλογα έχουν εκτοξευθεί κοντά στις 60 μονάδες βάσης, από κάτω των 20 μόλις πριν από λίγους μήνες. Αντίστοιχα επίπεδα είχαν Ελλάδα και Ιταλία στα χρόνια των μνημονίων. Μάλιστα, σε πρόσφατο γράφημα της Apollo Global Management, η θέση των ΗΠΑ, βασιζόμενη στα CDS, τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με τις χώρες της βαθμίδας BBB+, δηλαδή αρκετά κάτω από την επίσημη πιστοληπτική τους αξιολόγηση.

Αυτό που εντείνει την ανησυχία είναι ότι η θέση των ΗΠΑ επιδεινώνεται τη στιγμή που άλλες ευρωπαϊκές χώρες καταγράφουν πρόοδο. Η Ισπανία έχει περιορίσει το έλλειμμά της στο 3,2% του ΑΕΠ και η Ελλάδα, έπειτα από δεκαετία θυσιών, εμφανίζει πλέον πρωτογενές πλεόνασμα. Η Πορτογαλία μείωσε το χρέος της από 130% στο 94% του ΑΕΠ. Την ίδια στιγμή, το έλλειμμα των ΗΠΑ ξεπερνά το 6% και το συνολικό χρέος (ομοσπονδιακό, κρατικό και τοπικό) αγγίζει το 124% του ΑΕΠ – παρά την ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό που θεωρητικά θα έπρεπε να βοηθούν στη μείωση του δείκτη.

Ο φαύλος κύκλος ενισχύεται από τις αγορές: τα επιτόκια των μακροπρόθεσμων ομολόγων αυξάνονται άνω του 5%, το δολάριο δέχεται πιέσεις και παρατηρείται εκροή ξένων επενδυτών από την αμερικανική αγορά. Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να ελέγξει την κατάσταση, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ αναγκάστηκε να διαβεβαιώσει δημόσια πως οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να χρεοκοπήσουν – δήλωση που περισσότερο ενισχύει τις αμφιβολίες παρά τις διαλύει.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ευρωζώνη έχει συγκριτικό πλεονέκτημα: η λιγότερο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και η συγκράτηση του πληθωρισμού δίνουν στη νομισματική Αρχή, την ΕΚΤ, περιθώρια μείωσης επιτοκίων. Αντίθετα, στις ΗΠΑ οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν υψηλότερες, περιορίζοντας τη δυνατότητα της Fed να στηρίξει την οικονομία ή να ανακουφίσει την εξυπηρέτηση του χρέους.

Είναι λοιπόν η κρίση στις ΗΠΑ συγκρίσιμη με αυτή των PIGS; Οχι ακόμη. Η χώρα διατηρεί στρατηγικά πλεονεκτήματα: το δολάριο παραμένει παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, οι κεφαλαιαγορές της είναι βαθιές και ρευστές και η οικονομία της παραμένει από τις πιο καινοτόμες και παραγωγικές.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords