Οι Αμερικανοί «πάγωσαν» τον Ερντογάν - Πολεμική ασπίδα στη Μεσόγειο

Μία τριμερής σύνοδος που θα επιδιώξει ισχυρούς συμβολισμούς αναμένεται να είναι αυτή που θα πραγματοποιηθεί σήμερα Τετάρτη στην Ιερουσαλήμ, μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου, υπό αμερικανική ομπρέλα, με θέμα «Ενέργεια και θαλάσσια ασφάλεια». Με την υπογραφή για τον αγωγό EastMed να τοποθετείται πιθανότατα μετά τις ευρωεκλογές, λόγω των αντιδράσεων που προβάλλει η Ιταλία, αλλά

και ζητημάτων που θέτει ο Λίβανος, η παρουσία του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στη σύνοδο γίνεται το κεντρικό ζήτημα, καθώς οι ΗΠΑ επιστρέφουν στην Ανατολική Μεσόγειο σε μια κρίσιμη περίοδο για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς με στόχο τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία.

Χθες οι Αμερικανοί έστειλαν ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία να μην τολμήσει να προκαλέσει προβλήματα στην τριμερή.

Ενα αμερικανικό Β-52 υποηχιτικό στρατηγικό βομβαρδιστικό (με μέγιστη ταχύτητα 1.046 χλμ την ώρα) πέταξε στο Αιγαίο και στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, φθάνοντας μέχρι Κύπρο και σε πολλές φάσεις της πτήσης του, είχε συνεργασία με ελληνικά F-16.

Η πτήση αυτή του αμερικανικού «ιπτάμενου φρουρίου», όπως το ονομάζουν οι Αμερικανοί, γίνεται την ώρα που όλα είναι έτοιμα για την τετραμερή στο Ισραήλ ανάμεσα στην Ελλάδα, το Ισραήλ, την Κύπρο και τις ΗΠΑ με κύριο θέμα τους αγωγούς. Αποτελεί, επίσης, και μια προειδοποίηση προς την Αγκυρα για τις προκλήσεις της στην ΑΟΖ της Κύπρου, καθώς και αμερικανική επίδειξη ισχύος στην νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Πέραν όμως του αμερικανικού βομβαρδιστικού, κατέπλευσε τις προάλλες στη Σούδα και ένα αμερικανικό πυρηνοκίνητο υποβρύχιο. Είναι προφανές ότι η Ουάσιγκτον υψώνει ασπίδα προστασίας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.

Γεωστρατηγικοί λόγοι

Σύμφωνα με τα «ΝΕΑ» και το ρεπορτάζ της Αλεξάνδρας Φωτάκη, με τον σχεδιασμό για τον EastMed να παραμένει, αφού οι ανακαλύψεις στην κυπριακή ΑΟΖ τον ενισχύουν και η Ουάσιγκτον υποστηρίζει το έργο για γεωστρατηγικούς λόγους, ο αγωγός εκτιμάται ότι θα δώσει χαρακτήρα μονιμότητας όσον αφορά τη σύνδεση του Ισραήλ με την Ευρώπη και συγχρόνως θα εξασφαλίσει μόνιμη και σταθερή τροφοδοσία της ευρωπαϊκής αγοράς με αέριο εκτός Ρωσίας, αφήνοντας παράλληλα ανοιχτό το πεδίο και για εξαγωγές αμερικανικού φυσικού αερίου. Εστω και αν επί του παρόντος πρέπει να αναβληθεί η υπογραφή του.

Η παρουσία του αμερικανού ΥΠΕΞ στη συνάντηση δίνει το στίγμα των νέων στρατηγικών συμμαχιών στην περιοχή και αναμένεται να στείλει σαφές μήνυμα στην Αγκυρα, με δεδομένη και την κλιμακούμενη κρίση των σχέσεων ΗΠΑ - Τουρκίας, με αιχμή τους S-400.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στο περιθώριο της τριμερούς θα έχει συνάντηση με τον Μάικ Πομπέο, όπως δήλωσε ο κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, με το ζήτημα των τουρκικών απειλών να είναι στην ατζέντα και στόχο να εκφράσουν οι ΗΠΑ και διά στόματος του επικεφαλής της διπλωματίας τους αλληλεγγύη και στήριξη στα δικαιώματα της Λευκωσίας όσον αφορά την ΑΟΖ. Ο Προδρόμου μίλησε και για αναβάθμιση της τριμερούς συνεργασίας, κάτι που όπως είπε επισφραγίζεται από την παρουσία του Μάικ Πομπέο στην Ιερουσαλήμ, καθώς αυτό στέλνει «μήνυμα ότι οι ΗΠΑ υπολογίζουν τον ρόλο που παίζουν οι τρεις χώρες για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή». Μίλησε δε και για σύγκλιση των αμερικανικών συμφερόντων με τα συμφέροντα Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας.

Η Τουρκία

Οι εξελίξεις, φυσικά, δεν αφήνουν αδιάφορη την Τουρκία, η οποία κλιμακώνει τις προκλήσεις της στο πλαίσιο προσπάθειας δημιουργίας τετελεσμένων που θα την κρατήσουν στο ενεργειακό παιχνίδι. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεκδικεί σταθερά συνδιαχείριση των κοιτασμάτων, ενώ την ίδια στιγμή ενόψει και των δημοτικών εκλογών της 31ης Μαρτίου, στην Τουρκία εντείνει την επιθετική ρητορική του εναντίον Ελλάδας, Κύπρου και όχι μόνο, διανθίζοντάς τη με τα απαραίτητα στοιχεία εθνικισμού, προκειμένου να δείξει ότι η Αγκυρα είναι παρούσα στις εξελίξεις.

Χαρακτηριστικό είναι το μήνυμα του τούρκου προέδρου για την 104η επέτειο της μάχης των Δαρδανελλίων, στο οποίο ανέφερε μεταξύ άλλων: «Στην Κύπρο μάς δοκιμάζουν προσπαθώντας να παραβιάσουν τα δικαιώματά μας. Μας δοκιμάζουν στο Αιγαίο προσπαθώντας να το μετατρέψουν σε θάλασσα απροσπέλαστη. Μας δοκιμάζουν προκαλώντας ταραχές στους δρόμους, κάνοντας απόπειρα πραξικοπήματος, κάνοντας συμμαχίες σκότους».

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η αναφορά του Ερντογάν στους Αυστραλούς και τους Νεοζηλανδούς, που είχαν πολεμήσει στη μάχη των Δαρδανελλίων, λέγοντας χαρακτηριστικά, με αφορμή την πρόσφατη επίθεση εναντίον μουσουλμάνων στη Νέα Ζηλανδία: «Οι παππούδες σας ήρθαν εδώ και άλλοι γύρισαν με τα πόδια και άλλοι με φέρετρα. Αν έρθετε με τον ίδιο σκοπό, σας περιμένουμε. Θα σας φιλοξενήσουμε και εσάς όπως φιλοξενήσαμε τους παππούδες σας. Την Ισταμπούλ δεν θα μπορέσετε να την κάνετε Κωνσταντινούπολη». Ή όταν βάφτισε «Ισλαμπολ» την Πόλη.

Μήνυμα στην Αγκυρα αναμένεται να εκπέμπει -με αμερικανική στήριξη - η πολιτική διακήρυξη που θα συνυπογράψουν Νετανιάχιου, Τσίπρας και Αναστασιάδης.