Ο ρεαλισμός, η κολακεία και το διαζύγιο

Ηταν μία από τις πρώτες δηλώσεις που έκανε ο Φρίντριχ Μερτς μόλις κατέστη σαφές πως θα είναι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας: «Για μένα, η απόλυτη προτεραιότητα θα είναι να ενισχύσουμε την Ευρώπη όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ώστε να μπορέσουμε, βήμα-βήμα, να αποκτήσουμε πραγματική ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ» τόνισε προσθέτοντας πως δεν είχε ποτέ φανταστεί στο παρελθόν ότι θα έλεγε μια μέρα κάτι τέτοιο. Μεσολάβησε όμως ο Ντόναλντ Τραμπ 2.0 και αυτή, θα μπορούσε να πει κανείς, είναι μία από τις τρεις γραμμές που εμπνέει η επιστροφή του στην Ευρώπη: το διαζύγιο.

Στο άλλο άκρο είναι η γραμμή

της κολακείας, με επιφανείς θιασώτες της πρωτίστως τον ούγγρο πρωθυπουργό, Βίκτορ Ορμπαν, αλλά και την ιταλίδα ομόλογό του, Τζόρτζια Μελόνι. «Οι αντίπαλοί μας ελπίζουν πως ο Τραμπ θα απομακρυνθεί [από την Ευρώπη], αλλά αυτό δεν θα συμβεί. Τον ξέρω – είναι δυνατός και αποτελεσματικός» δήλωσε η τελευταία το Σάββατο στην Ουάσιγκτον. «Εμπνευση» και «συναγωνιστή» χαρακτήρισε την ίδια μέρα ο Ορμπαν τον Τραμπ. Κάπου ενδιάμεσα, με ένα μείγμα κολακείας και ήπιας αντίστασης που θα μπορούσε να περιγραφεί απλά ως ρεαλισμός, τοποθετείται ο Εμανουέλ Μακρόν – o πρώτος ευρωπαίος ηγέτης που συναντήθηκε, προχθές, στον Λευκό Οίκο με τον Τραμπ μετά την ορκωμοσία του.

Μία έκτακτη τηλεδιάσκεψη θα πραγματοποιηθεί σήμερα ώστε να ενημερώσει ο γάλλος πρόεδρος τους εταίρους του. Οι παρατηρητές, πάντως, έχουν ήδη βγάλει τα συμπεράσματά τους, κι ας περιμένουν να τα επιβεβαιώσουν στη συνάντηση που θα έχει αύριο ο Τραμπ με τον βρετανό πρωθυπουργό, Κιρ Στάρμερ – ακόμα έναν θιασώτη της «ρεαλιστικής» γραμμής. Αναλαμβάνοντας αυτό που ο Ζεράρ Αρό, πρώην πρεσβευτής της Γαλλίας στις ΗΠΑ, χαρακτήρισε «mission impossible», ο Μακρόν διάνθισε γενναιόδωρα τον λόγο του με χαμόγελα, «αγαπητέ Ντόναλντ» και «ευχαριστώ», επαίνεσε τον Τραμπ για την ηγεσία του και τη «θετική» πρωτοβουλία του να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την Ουκρανία, παρότι άφησε εκτός και την Ουκρανία και την Ευρώπη, ενώ εγκωμίασε επανειλημμένως τη συμφωνία για τους ουκρανικούς ορυκτούς πόρους που επιδιώκει, ως «μια σημαντική στράτευση στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας». Παράλληλα, ωστόσο, ο γάλλος πρόεδρος δεν δίστασε να διορθώσει ευγενικά τον αμερικανό ομόλογό του όταν αυτός επανέλαβε για πολλοστή φορά πως οι ΗΠΑ έχουν δώσει στο Κίεβο 350 δισ. δολάρια ενώ η Ευρώπη 100 δισ. – «στην πραγματικότητα, για να είμαστε ειλικρινείς, έχουμε πληρώσει το 60% της συνολικής προσπάθειας» του είπε.

«Είναι αυτό που αποκαλούμε τέχνη της διαπραγμάτευσης» σχολίασε η αμερικανική εφημερίδα «USA Today». Για έναν «διάλογο κωφών, έστω και φιλικό» έκανε από την πλευρά της λόγο η γαλλική «Le Monde». Γιατί ο μεν Μακρόν επέμεινε πως «θέλουμε την ειρήνη», όμως αυτή η ειρήνη «δεν μπορεί να σημάνει την παράδοση της Ουκρανίας», «δεν μπορεί να είναι μια κατάπαυση πυρός χωρίς εγγυήσεις», «πρέπει να περιλαμβάνει τους όρους μιας ουκρανικής εθνικής κυριαρχίας» – ενώ ο Τραμπ, από την πλευρά του, μοιάζει απλώς να θέλει το πρώτο, ειρήνη γρήγορα. Παρά την επιμονή του γάλλου προέδρου, ο αμερικανός ομόλογός του απέφυγε να δεσμευτεί για το επονομαζόμενο «backstop», την υποστήριξη ασφαλείας που του ζητεί η Ευρώπη προκειμένου να αναπτύξει, μεταπολεμικά, ειρηνευτικές δυνάμεις στην Ουκρανία. Και δεν έδειξε να αλλάζει ουσιαστικά σε κάτι τη στάση του έναντι του πολέμου, για ακόμα μία φορά δεν επέρριψε την παραμικρή ευθύνη στη Ρωσία για αυτόν. Οσο για τη διαβεβαίωση του Τραμπ πως η Ρωσία είναι ανοιχτή στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, όταν ερωτήθηκε σχετικά χθες, το Κρεμλίνο παρέπεμψε τους δημοσιογράφους σε προηγούμενη δήλωση ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν απαράδεκτη για τη Μόσχα.

Ντιλ ΗΠΑ με το Κίεβο για τις σπάνιες γαίες

Σε συμφωνία για τη συνεκμετάλλευση των ουκρανικών ορυκτών πόρων κατέληξαν Κίεβο και Ουάσιγκτον, ανέφεραν αργά χθες τόσο οι «Financial Times» όσο και το Bloomberg. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, παρότι το τελικό κείμενο δεν περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, η Ουκρανία θεωρεί ότι διαπραγματεύτηκε πολύ πιο ευνοϊκούς όρους – οι ΗΠΑ φέρεται να απέσυραν τις απαιτήσεις τους για έσοδα ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων – και ελπίζει τώρα ότι η συμφωνία θα βελτιώσει τις σχέσεις της με την κυβέρνηση Τραμπ. Υπενθυμίζεται ότι όταν ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απέρριψε την αρχική αμερικανική πρόταση λέγοντας ότι «δεν μπορεί να πουλήσει» τη χώρα του, ο Ντόναλντ Τραμπ τον αποκάλεσε «δικτάτορα» και έδειξε να κατηγορεί την Ουκρανία για την έναρξη του πολέμου.

Η τελική εκδοχή της συμφωνίας, με ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου, προβλέπει σύμφωνα με τους «Financial Times» τη δημιουργία ενός ταμείου στο οποίο η Ουκρανία θα συνεισφέρει το 50% των εσόδων από τη «μελλοντική νομισματοποίηση» των κρατικών ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και της σχετικής υλικοτεχνικής υποδομής. Το ταμείο αυτό θα επενδύει σε έργα στην Ουκρανία. «Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι επεξεργάζονται τις λεπτομέρειες (…). Σχεδιάζουμε μια επίσκεψη στην Ουάσιγκτον την Παρασκευή για την υπογραφή της συμφωνίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ουκρανός αξιωματούχος. Η κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα πρέπει βέβαια πρώτα να εξασφαλίσει την έγκριση του ουκρανικού Κοινοβουλίου.