Ο χρυσός χωρίζει ξανά στα δύο τους κατοίκους

Στη Στρατονίκη, ένα από τα λεγόμενα Μαντεμοχώρια της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής, οι σήραγγες του μεταλλείου της Μαύρης Πέτρας βρίσκονται 200 μέτρα κάτω από τα πόδια μας. Οι μεταλλωρύχοι εξορύσσουν μόλυβδο και τσίγκο, χρυσός δεν έχει εξορυχθεί ακόμη ούτε ουγκιά στη Χαλκιδική.Ο Χρήστος Μπρίκος που ζει στο χωριό, εργάστηκε 25 χρόνια στα μεταλλεία. Ο πατέρας του ήταν και εκείνος μεταλλωρύχος. Και ο ίδιος δεν εμπόδισε τα δύο παιδιά του να κατέβουν στις σήραγγες. Ο Μπρίκος και πολλοί ακόμη στα Μαντεμοχώρια παρακολούθησαν με ανακούφιση τις ανακοινώσεις για την επικείμενη εξαγορά της European Goldfields, ιδιοκτήτριας των μεταλλείων, από τον καναδικό κολοσσό Eldorado Gold που φιλοδοξεί να εξορύξει από τα σπλάγχνα της Ολυμπιάδας και τις Σκουριές περίπου 9,6 εκατ. ουγκιές χρυσού και 1.250 καράτια χαλκού.Στον αντίποδα, κάτοικοι και κινήσεις πολιτών στα γειτονικά χωριά δηλώνουν «έτοιμοι να ματώσουν» ώστε να προλάβουν ένα περιβαλλοντικό έγκλημα, όπως λένε. Στον καιρό της κρίσης, ο χρυσός χωρίζει ξανά στα δύο τη Χαλκιδική.
«ΘΑ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΟΥΜΕ». Οδηγούμε παραλιακά από το Στρατώνι στην Ιερισσό με καταρρακτώδη βροχή. Το νερό που σκεπάζει τον δρόμο στις στροφές έχει κόκκινο χρώμα. «Οι προηγούμενες εταιρείες άφησαν ανοιχτές πληγές. Εμειναν φράγματα αδρανών στο δάσος και μια λίμνη που σχεδιαζόταν για απόβλητα. Υπάρχουν και καθιζήσεις». Η δασολόγος Κατερίνα Ιγγλέζη μιλά με πάθος κατά των μεταλλείων. Οι κάτοικοι που συγκεντρώθηκαν στην καφετέρια του χωριού, είναι όλοι εξαιρετικά δύσπιστοι απέναντι στην περιβαλλοντική ευαισθησία των επενδυτών.«Η περιοχή έχει ψαράδες, αγρότες και επαγγελματίες που ασχολούνται με τον τουρισμό. Με παραδείγματα εξόρυξης χρυσού στη Χιλή και την Αργεντινή, φοβόμαστε ότι θα καταστραφούμε. Δεν θα έχουμε δρόμο να φύγουμε ούτε νερό να πιούμε», λέει η Ειρήνη Μάρκου. Στο Στρατώνι, στα γραφεία της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός που εκμεταλλεύεται σήμερα τα μεταλλεία, οι εκπρόσωποί της έχουν μια απάντηση για κάθε ένσταση. Συζητούμε για το κυάνιο, λέξη απαγορευμένη και «κόκκινη γραμμή» σε κάθε διαμαρτυρία κατά των μεταλλείων. Το κυάνιο χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο για την επεξεργασία του χρυσού, είναι όμως ύποπτο ως εξαιρετικά τοξικό δηλητήριο.Ο Κώστας Γεωργαντζής, εκπρόσωπος της εταιρείας, επαναλαμβάνει δύο φορές ότι στο νέο εργοστάσιο μεταλλουργίας στον Μαντέμ Λάκκο δεν θα χρησιμοποιηθεί κυάνιο. «Για την επεξεργασία του χρυσού επιλέξαμε ακριβότερη τεχνική, την πυρομεταλλουργία», σημειώνει. Και όταν ρωτάμε γιατί μια εταιρεία προτιμά την ακριβή μέθοδο αντί της φθηνότερης, έστω και αν εκείνη είναι επικίνδυνη, απαντά ότι το επενδυτικό σχέδιο εγκρίθηκε με την προϋπόθεση να μη χρησιμοποιηθεί κυάνιο. Σε πολύ μικρές ποσότητες, εξάλλου, κυάνιο χρησιμοποιείται 40 χρόνια στον εμπλουτισμό των μεταλλευμάτων στη Χαλκιδική.
ΤΟ ΝΕΡΟ. Πίσω στην Ιερισσό, περισσότερο από το κυάνιο, οι κάτοικοι ανησυχούν για τις επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα. «Υπάρχουν πηγές κοντά στο μεταλλείο που θα αποστραγγιστούν. Σχεδιαζόταν να κατασκευαστούν τρία φράγματα στην περιοχή.