Ο άλλος πόλεμος: Υποθαλάσσια καλώδια και αγωγοί

Είναι κοινό μυστικό, πλέον, ότι ο (επισήμως ακήρυκτος) πόλεμος με τους Χούθι στην Ερυθρά διεξάγεται όχι μόνο στον αέρα, τη στεριά και την επιφάνεια της θάλασσας αλλά και στον πυθμένα της. Εκεί όπου, εκτός των άλλων, διέρχονται 16 ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες επικοινωνίες και συναλλαγές καλώδια, που μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική.

«Οι υποθαλάσσιες υποδομές αποτελούν σήμερα (…) μια τόσο σημαντική συνιστώσα της παγκόσμιας οικονομίας που (…) μπορεί να επιφέρει δυσανάλογα μεγάλες επιπτώσεις» λέει ο Νικ Λόξτον, επικεφαλής του Τμήματος

Διαχείρισης Πληροφοριών της Geollect, στο Al Jazeera. Αυτές οι δέσμες από γυάλινες ίνες, με πάχος περίπου όσο και ένας μέσος σωλήνας σε κάποιον κήπο, «έχουν τεράστια σημασία», διαπιστώνει μιλώντας στους «New York Times» και ο Τιμ Στροντζ, αντιπρόεδρος στον τομέα των ερευνών της TeleGeography, η οποία συλλέγει και αναλύει στοιχεία για την αγορά των επικοινωνιών.

«Βραχυκύκλωμα» στο Διαδίκτυο.

Η απόδειξη ήρθε πριν από περίπου 10 ημέρες, όταν τέσσερα από τα 16 καλώδια που διασχίζουν τον πυθμένα της Ερυθράς Θάλασσας και τη Διώρυγα του Σουέζ υπέστησαν ζημιά, με αποτέλεσμα να διαταραχθεί ή ακόμα και να διακοπεί η μεταφορά του 25% περίπου των δεδομένων που «κυκλοφορούν» από τη συγκεκριμένη περιοχή. Παρά δε το γεγονός ότι επισήμως δεν έχει υπάρξει πόρισμα για τις αιτίες, εύλογα οι υποψίες στράφηκαν προς τους φιλοϊρανούς αντάρτες της Υεμένης – έστω κι αν αυτοί, με ανακοίνωσή τους, διέψευσαν κατηγορηματικά ότι έχουν οποιαδήποτε ανάμειξη.

«Θα είμαστε σε θέση να πούμε (τι προκάλεσε τις καταστροφές) μόλις κατορθώσουμε να φέρουμε στην επιφάνεια το καλώδιο» δηλώνει ο διευθυντής των ψηφιακών υπηρεσιών της Seacom (στην οποία ανήκει το ένα από τα τέσσερα), Πράντες Πανταγιάτσι. Οι περισσότεροι συγκλίνουν δε στην εκτίμηση ότι αυτό μπορεί να γίνει το νωρίτερο στις αρχές του επόμενου μήνα – υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι θα το επιτρέψουν και οι συνθήκες στην επιφάνεια και οι συγκρούσεις στην περιοχή δεν θα γενικευθούν.

Στο μεταξύ, βεβαίως, εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα. Ανάμεσά τους και εκείνο που αποτελεί στατιστικά την πιο συνήθη αιτία: Η ζημιά να προκλήθηκε από την άγκυρα κάποιου πλοίου που διερχόταν από την Ερυθρά Θάλασσα.

Ακόμη και εάν αυτό ισχύει, ωστόσο, οι Χούθι θα εξακολουθήσουν να θεωρούνται υπαίτιοι. Κι αυτό διότι, πολύ απλά, τα πληρώματα των εμπορικών πλοίων που δέχονται επίθεση από τους πυραύλους και τα drones τους είναι πιθανό να αναγκαστούν να ρίξουν άγκυρα, κάτι που δεν θα έκαναν υπό κανονικές συνθήκες στη συγκεκριμένη περιοχή.

Οπως ακριβώς συνέβη, δηλαδή, στις 18 Φεβρουαρίου με το Rubymar, ένα φορτηγό πλοίο που μετέφερε ξηρό φορτίο και εγκαταλείφθηκε από το πλήρωμά του μετά το πλήγμα που δέχθηκε, για να βυθιστεί λίγο αργότερα – προκαλώντας, εκτός των άλλων, και μια πετρελαιοκηλίδα με «μέτωπο» 29 χιλιομέτρων.

Ερυθρά και Βαλτική. Σε κάθε περίπτωση, είναι γεγονός πως δεν πρόκειται για την πρώτη φορά που η προσοχή της διεθνούς κοινότητας στρέφεται στον πυθμένα της θάλασσας και στο ιδιότυπο μέτωπο που ανοίγει και εκεί σχεδόν κάθε φορά που ξεσπά ένας μείζων πόλεμος.

Κάτι ανάλογο, όπως θα θυμούνται οι περισσότεροι, είχε συμβεί και το 2022, όταν μυστηριώδεις εκρήξεις – που αργότερα αποδείχθηκε πως οφείλονταν σε σαμποτάζ, για το οποίο αλληλοκατηγορούνται Ρωσία, Ουκρανία και Δύση – έθεσαν επ’ αόριστον εκτός λειτουργίας το σύστημα των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2 στη Βαλτική Θάλασσα.

Η διαφορά, βεβαίως, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, είναι ότι τα καλώδια μεταφοράς δεδομένων είναι πολύ πιο ευαίσθητα σε σύγκριση με τους αγωγούς ορυκτών καυσίμων. Με άλλα λόγια: Αν για τους αγωγούς χρειάζεται μια ειδικευμένη ομάδα που θα φτάσει σε μεγάλο βάθος για να τοποθετήσει έναν εκρηκτικό μηχανισμό, στην περίπτωση των καλωδίων αρκούν πολύ πιο απλές μέθοδοι για να κάνουν τη ζημιά και να προκαλέσουν σοβαρές αναταράξεις στις επικοινωνίες και τις οικονομικές συναλλαγές.

Κι αυτό, ασφαλώς, είναι κάτι που γνωρίζουν πολύ καλά οι ενδιαφερόμενοι, από όποια πλευρά και αν προέρχονται.