Μεταναστευτικό: Το Βερολίνο βάζει φρένο σε συνενώσεις οικογενειών

Ο γερμανός υπουργός Εσωτερικών, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, έχει στο χαρτοφυλάκιό του τη διαχείριση του Μεταναστευτικού. Και επείγεται να επιδείξει έργο. Η πρώτη ενέργειά του την επόμενη μόλις ημέρα ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς ήταν η εντολή για την εντατικοποίηση των μεθοριακών ελέγχων που ισχύουν ήδη από το περασμένο φθινόπωρο, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων γειτόνων της Γερμανίας: Πολωνίας, Αυστρίας, Ελβετίας, Λουξεμβούργου, στα σύνορα των οποίων μεγαλώνουν συνεχώς τα «μποτιλιαρίσματα του Ντόμπριντ», όπως τα χαρακτήρισε πρόσφατα η εφημερίδα «Ντι Βελτ».

Τώρα

ακολουθεί το επόμενο βήμα του Ντόμπριντ: Στην αυριανή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου θα αποφασιστεί η αναστολή της συνένωσης οικογενειών για δύο χρόνια. Το νομοσχέδιο του υπουργού Εσωτερικών βάζει φρένο στη συνένωση οικογενειών για όσους πρόσφυγες βρίσκονται στη Γερμανία χωρίς άσυλο αλλά σε καθεστώς ανοχής.

Την περασμένη χρονιά είχε επιτραπεί η είσοδος στη Γερμανία σε συνολικά 12.000 συγγενείς ατόμων με επικουρική προστασία. Πρόκειται για εκείνους που δεν μπορούν να απελαθούν στις χώρες καταγωγής τους επειδή διατρέχουν κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην πατρίδα τους. Τέτοιοι λόγοι, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων (BAMF), είναι: Επιβολή της θανατικής ποινής – βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία –, απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας ενός αμάχου από αυθαίρετη βία σε συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

Τα άτομα που χρήζουν επικουρικής προστασίας στη Γερμανία προέρχονται κυρίως από το Αφγανιστάν και τη Συρία. Από το νομοσχέδιο Ντόμπριντ θα εξακολουθήσουν να εξαιρούνται τα μέλη οικογενειών ατόμων που έχουν υποβάλει επιτυχώς αίτηση ασύλου στη Γερμανία. Αυτοί οι συγγενείς θα επιτρέπεται να έρχονται στη Γερμανία. Τι επιδιώκει ο Ντόμπριντ: «Πρέπει να μειώσουμε σημαντικά τους παράγοντες έλξης προς τη Γερμανία. Αυτό δείχνει επίσης ότι η μεταναστευτική πολιτική έχει αλλάξει» είπε ο υπουργός Εσωτερικών.

Η επανένωση οικογενειών για άτομα στα οποία έχει χορηγηθεί επικουρική προστασία έχει επανειλημμένα αποτελέσει επίκεντρο πολιτικών συζητήσεων στο παρελθόν και εφαρμόστηκε μετά το 2015 για μικρό διάστημα. Από το 2018 οι οικογένειες των δικαιούχων επικουρικής προστασίας μπορούν να επανενωθούν – αλλά με ανώτατο όριο 1.000 θεωρήσεις ανά μήνα.

Τον περασμένο Απρίλιο, τα κόμματα του νέου συνασπισμού CDU/CSU και SPD ανακοίνωσαν τη συμφωνία στο κυβερνητικό πρόγραμμα που προβλέπει την αναστολή της επανένωσης οικογενειών για τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας για δύο χρόνια. Τη συμφωνία αυτή υλοποιεί ο υπουργός Εσωτερικών Ντόμπριντ υπό την πίεση του ακροδεξιού κόμματος AfD που εργαλειοποιεί το Μεταναστευτικό στην πολιτική αντιπαράθεση.

Eπιστροφές στην Ελλάδα

Το Μεταναστευτικό έχει πολλά μέτωπα για τον νέο καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και την κυβέρνησή του. Αυτό που αφορά άμεσα την Ελλάδα είναι η λεγόμενη «δευτερογενής μετανάστευση» όσων παίρνουν άσυλο στην Ελλάδα, μετακινούνται νόμιμα στη Γερμανία και ξαναζητούν άσυλο, αλλά ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ προβλέπει την επαναπροώθησή τους στην Ελλάδα.

Στην επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον νέο καγκελάριο στις 13 Μαΐου, ο Μερτς έθεσε ανοιχτά την απαίτηση να περιοριστούν οι δευτερογενείς ροές. «Συζητήσαμε το, όχι τόσο απλό, θέμα της δευτερογενούς μετανάστευσης μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας» είπε ο Μερτς στις κοινές δηλώσεις με τον Μητσοτάκη στην καγκελαρία: «Στη συζήτησή μας διατύπωσα σαφώς την προσδοκία μου από την ελληνική κυβέρνηση: η δευτερογενής μετανάστευση από Ελλάδα προς Γερμανία πρέπει να μειωθεί. Οι επιστροφές πρέπει να αυξηθούν» είπε ο Μερτς.

Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στα «ΝΕΑ» το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών, στο διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024 η Γερμανία είχε ζητήσει την επιστροφή 13.525 που είχαν άσυλο στην Ελλάδα και νέα αίτηση στη Γερμανία. Η Ελλάδα εξέτασε περίπου 1.000 περιπτώσεις, δέχτηκε 166 επιστροφές, επέστρεψαν 14. Στη Γερμανία έχουν καταγραφεί την περασμένη χρονιά συνολικά 62.800 πρόσφυγες, που είχαν ζητήσει ήδη άσυλο σε άλλη χώρα της ΕΕ, και άλλοι 12.000 τους πρώτους μήνες του 2025.

Οι επιστροφές προς την Ελλάδα δεν θα μείνουν σε διψήφιους αριθμούς. Ούτε θα γίνουν πενταψήφιοι, όπως θα ήθελε η νέα κυβέρνηση Μερτς. Θα το χειριστούν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί, είπε ο Μερτς στις δηλώσεις του στην καγκελαρία.

Η γραμμή που ακολουθεί ο υπουργός Μετανάστευσης, Μάκης Βορίδης, είναι ότι η Ελλάδα δεν θα δεχτεί επιστροφές όσο δεν λειτουργεί ο μηχανισμός κατανομής στην ΕΕ.

Σύμφωνα με πληροφόρηση που έχουν «ΤΑ ΝΕΑ», το επιχείρημα του γερμανού υπουργού Εσωτερικών, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, θα κινείται στο πλαίσιο ότι δεν μπορεί να απαιτείται μόνο από τη Γερμανία η τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών, πρέπει να τηρούνται από όλους.

Μέχρι τώρα οι επιστροφές στην Ελλάδα σταματούσαν με αποφάσεις γερμανικών δικαστηρίων με επιχείρημα ότι δεν διασφαλίζεται το μίνιμουμ διαβίωσης στην Ελλάδα. Τον περασμένο Απρίλιο ήρθαν σημαντικές αποφάσεις δύο ανωτάτων δικαστηρίων: Το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο της Λειψίας αποφάνθηκε για έναν Παλαιστίνιο και έναν Σομαλό ότι στην Ελλάδα διασφαλίζεται πλέον «ψωμί, κρεβάτι και σαπούνι» (BVerwG 1 C 18.24, 1 C 19.24). Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή Αφγανού κρίνοντας ότι η απειλούμενη κατάληξη στη «μαύρη» αγορά εργασίας δεν είναι λόγος μη επαναπροώθησής του στην Ελλάδα (BvR 1425/24).

Οι αποφάσεις αυτές αλλάζουν άρδην τα νομικά δεδομένα για τις επαναπροωθήσεις από τη Γερμανία στην Ελλάδα.