Η Σοφία Καζαντζιάν μπαίνει «Στο μυαλό του Φραντς Κάφκα»

Η παράσταση «Στο μυαλό του Φραντς Κάφκα» παρουσιάζεται κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 18.00 στο θέατρο Altera Pars. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η βραβευμένη από την Unesco Σοφία Καζαντζιάν, η οποία έχοντας παρουσιάσει με μεγάλη επιτυχία δουλειά της για τον Τσέχο συγγραφέα τον περασμένο Ιανουάριο στη γενέτειρά του, την Πράγα, δημιουργεί την πιο καφκική κωμωδία που έγινε ποτέ! Γέλιο και συγκίνηση μαζί και ερμηνείες που ακροβατούν μεταξύ

Στην παράσταση πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Μάριος Ιορδάνου, Σοφία Καζαντζιάν, Πάνος Βουτσινάς, Βαλεντίνο Βαλάσης, Ακριβή Μαλισσόβα και Στυλιάνα Περατικού.

Ο Κάφκα διάβαζε τα έργα του ως κωμωδίες. Εσύ; Για πρώτη φορά, ζωντανεύουν επί σκηνής 16 πρόσωπα από το σύνολο του έργου του (Δίκη, Πύργος, Μεταμόρφωση, Στη Σωφρονιστική Αποικία, Καλλιτέχνης της πείνας, Γράμμα στον Πατέρα, Γράμματα στη Μιλένα κ.α.) αλλά και στιγμές από τη ζωή του, οι οποίες δεν έχουν έρθει ποτέ στο καλλιτεχνικό προσκήνιο.

Η παράσταση που τελεί υπό την αιγίδα του Τσέχικου Κέντρου Πολιτισμού «Αθήνα», θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του 1ου Πανελλήνιου Φεστιβάλ Παραλόγου, το οποίο διοργανώνουν και επιμελούνται καλλιτεχνικά η Σοφία Καζαντζιάν και ο Μάριος Ιορδάνου.

Ο Μάριος Ιορδάνου και η Σοφία Καζαντζιάν, έχοντας διαγράψει μία εξαιρετικά επιτυχημένη πορεία με τις θεατρικές τους παραστάσεις στο εξωτερικό (Παρίσι, Βερολίνο, Μόναχο, Ζυρίχη, Μόσχα, Λονδίνο, Δουβλίνο, Πράγα κ.α.) και έχοντας βραβευτεί από την Unesco για τη διεθνή ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού, δημιουργούν μία μοναδική παράσταση για έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα.

Η Σοφία Καζαντζιάν μιλάει στα «ΝΕΑ» για την παράσταση, τον Κάφκα και το παράλογο.

Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;

Ήθελα πολύ καιρό να ασχοληθώ με το έργο αυτού του μοναδικού, σκοτεινού και ιδιαίτερου συγγραφέα, αλλά είχα οραματιστεί να ανεβάσω Κάφκα με έναν τρόπο διαφορετικό από αυτόν που συνήθως ανεβαίνουν τα έργα του. Γι' αυτό και για πρώτη φορά παρουσιάζεται επί σκηνής το έργο του Τσέχου συγγραφέα ως μαύρη κωμωδία. Ο Κάφκα άλλωστε, διάβαζε τα έργα του στο στενό του κύκλο ως κωμωδίες, κάτι που ο περισσότερος κόσμος δε γνωρίζει. Επίσης, τα τελευταία χρόνια με τον Μάριο Ιορδάνου - ο οποίος δίνει μία συγκλονιστική ερμηνεία ως Κάφκα στην παράσταση - έχουμε αποφασίσει πως δε μας ενδιαφέρει να ανεβάζουμε απλά ένα έργο. Η αλήθεια είναι πως ούτε ο Μάριος ούτε εγώ ονειρευτήκαμε ποτέ έργα και ρόλους. Το να παίξω για παράδειγμα την Έντα Γκάμπλερ ή την Ιουλιέτα μου ήταν πάντα αδιάφορο. Μας ενδιαφέρει το πρόσωπο πίσω από το έργο. Για το λόγο αυτό η παράσταση είναι ένας συνδυασμός του συνόλου του έργου του αλλά και στιγμών από την προσωπική του ζωή, άγνωστων μέχρι σήμερα.

Δεδομένου ότι συνθέτετε στοιχεία από τη ζωή και το έργο του Κάφκα, τι έρευνα χρειάστηκε να κάνετε για να το πετύχετε;

Πήγαμε στην Πράγα, περπατήσαμε στα χνάρια του Φραντς Κάφκα, μιλήσαμε με μελετητές του έργου του, με Τσέχους, με Έλληνες που ζουν μόνιμα εκεί και βρήκαμε πληροφορίες για τη ζωή του, οι οποίες δεν έχουν έρθει ποτέ στο φως. Ουσιαστικά η παράσταση είναι ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος. Ένα ατμοσφαιρικό, αστείο και συνάμα συγκινητικό ταξίδι στο μυαλό του Φραντς Κάφκα. Το γεγονός βέβαια, ότι είμαι και γλωσσολόγος και έχω σπουδάσει και δημοσιογραφία, με βοηθάει ιδιαίτερα στη γραφή.

Τι σας ιντριγκάρει στον Κάφκα και θελήσατε να το φέρετε στη σκηνή;

Θέλω ο κόσμος να γνωρίσει και να αγαπήσει τον Κάφκα, όπως τον αγαπήσαμε ο Μάριος κι εγώ. Και πράγματι, είναι συγκλονιστικές οι αντιδράσεις του κόσμου μετά την παράσταση. Δε χρειάζεται να έχεις διαβάσει Κάφκα για να τη δεις. Σίγουρα όμως, θα διαβάσεις μετά. Όλοι οι θεατές βρίσκουν σημείο ταύτισης με τον άνθρωπο Κάφκα, με τον επαναστάτη, τον ερωτευμένο, το γιο, το δημιουργό, τον υπάλληλο, τον ποιητή, το ζωόφιλο, το γόη, τον εγκλωβισμένο, τον ελεύθερο Κάφκα. Ο Κάφκα είμαι εγώ, είσαι εσύ, είναι όλοι όσοι θα έρθουν να δουν την παράσταση. Στο τέλος δεν ξέρεις τελικά, αν εσύ μπήκες στο μυαλό του Φραντς Κάφκα ή εκείνος στο δικό σου.

Τι προκλήσεις αντιμετωπίσατε στην πορεία;

Η «συνάντηση» με το έργο και τη ζωή ενός τέτοιου σπουδαίου ανθρώπου και δημιουργού είναι από μόνη της πρόκληση. Εκείνη η πρόκληση που μου δίνει τροφή για το μυαλό και την ψυχή μου. Όλες οι άλλες είναι απλά βήματα για να φτάσω στο στόχο μου και στόχος μου είναι πάντα η δημιουργία. Ο άνθρωπος όταν πάψει να είναι δημιουργικός, παύει να ζει.

Πώς τα έργα του Κάφκα διαβάζονται τώρα ως κωμωδία;

Την απάντηση στο εύστοχο αυτό ερώτημα τη δίνει με τον καλύτερο, τον πιο χιουμοριστικό, τον πιο συγκινητικό και τελικά τον πιο καφκικό τρόπο η ίδια η παράσταση.

Πέρα από τη δουλειά σας στο στήσιμο της παράστασης, πρωταγωνιστείτε κιόλας. Πώς αντιμετωπίζετε τους πολλαπλούς ρόλους που ερμηνεύετε;

Με απερίγραπτη χαρά. Κατά τη διάρκεια της παράστασης, τις στιγμές που αλλάζω στα καμαρίνια και μπαίνω από τον ένα ρόλο στον άλλον, πραγματικά στενοχωριέμαι που ξέρω ότι τελειώνει. Ζω το απόλυτο όνειρο με αυτή την παράσταση, το ιδανικό μου, το λόγο για τον οποίο επέλεξα να ασχοληθώ με την τέχνη. Στην υλοποίηση αυτής της παράστασης συναντιέμαι με τον εφηβικό εαυτό μου που ονειρευόταν να κάνει κάτι πολύ συγκεκριμένο στο θέατρο.

Ο κόσμος του Κάφκα για τον θεατή πώς θα είναι φεύγοντας από την παράσταση;

Ο θεατής που έρχεται και διεισδύει στο μυαλό του Φραντς Κάφκα, δεν μπορεί ποτέ ξανά να είναι ο ίδιος. Φεύγοντας θα νιώθει καλύτερα από ποτέ με τον εαυτό του. Αυτό κάνει η παράσταση. Σε φέρνει πιο κοντά στον ίδιο σου τον εαυτό και σε κάνει να αγαπήσεις λίγο περισσότερο εκείνο το κομμάτι του εαυτού σου, που οι άλλοι ίσως δεν καταλαβαίνουν.