Η γραμμή Τσίπρα και τα πολλά μανιφέστα του ΣΥΡΙΖΑ

Η ελληνοτουρκική ένταση, η έξαρση της πανδημίας και η αγωνία για την Οικονομία έφεραν στα πολύ πίσω κεφάλαια της πολιτικής σκηνής τις διεργασίες στον ΣΥΡΙΖΑ και τις πράξεις του μετασχηματισμού του. Λογικό. Τα μεν εθνικά, από τη σκοπιά της τουρκικής προκλητικότητας, δεν είναι πεδίο ούτε για ακριβώς άσκηση αντιπολίτευσης, ούτε για εσωκομματικά μαλώματα. Ο Αλέξης Τσίπρας «διάβασε εθνικά» τη συγκυρία

και με τη συμβολή του πρώην υπουργού Ευάγγελου Αποστολάκη και άλλων επιτελών του χάραξε μια γραμμή αποτροπής αλλά και κυρώσεων για τη γείτονα, προσεκτική στις διατυπώσεις. Αυτά τις ημέρες της κρίσης.

Γιατί τις ημέρες της ύφεσης, ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε τους τόνους κατά της κυβέρνησης και στο πεδίο της Οικονομίας, τον Τουρισμό, στη διαχείριση του υγειονομικού σκέλους της πανδημικής όξυνσης αλλά και στο σχέδιο Πισσαρίδη. Φαίνεται όμως πως παράλληλα με την κάθε φορά επανεκκίνηση της αντιπολιτευτικής γραμμής, επανέρχεται το θέμα του διαλόγου για το κόμμα, τα χαρακτηριστικά του, το είδος του σχεδίου του, τη νέα εποχή του. Αυτή τη φορά ήταν η σειρά του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Και αυτό έχει αξία, αφού ο πρώην υπουργός Οικονομικών, εκτός από άτυπος αρχηγός των 53, είναι για πολλούς και ο μόνος πόλος εσωτερικά που έχει μια συνολικά άλλη άποψη σε σχέση με τον Αλέξη Τσίπρα. Χαίρει δε εκτιμήσεως από πολλούς στο πολιτικό σκηνικό, ενώ διατηρεί και διαύλους με τα πιο αριστερόστροφα αλλά και δικαιωματικά κομμάτια στον ΣΥΡΙΖΑ.

Για παράδειγμα, είναι σε διαρκή συνομιλία με την τρόικα των «παλιών» Νίκου Βούτση - Νίκου Φίλη - Πάνου Σκουρλέτη που επίσης συντάσσονται με ένα κόμμα μελών και αρχών και όχι με ένα κόμμα ηγεσίας.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΗ. Ο Τσακαλώτος λοιπόν έδωσε μια μακροσκελή συνέντευξη στην «Εποχή» και στον πολύπειρο (μέλος της τάσης των 53 και στέλεχος του αντιδικτατορικού κινήματος) Παύλο Κλαυδιανό. Η συνέντευξη είναι μανιφέστο. Και έχει σημασία πως τη δίνει ενώ έχει μεσολαβήσει πολύ καιρός που ο ίδιος είχε κηρύξει σιωπητήριο εσωτερικά. Αντιπολιτευτικά παράλληλα έκανε στενό μαρκάρισμα στην κυβέρνηση και ειδικά στον Χρήστο Σταϊκούρα. Ομως και στην ευρεία ΚΕ Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία ο Τσακαλώτος είχε καταθέσει μια ενωτική άποψη.

Τώρα όμως η συνέντευξή του ήταν σαφής και με αιχμές προς πολλά κέντρα. Με βαθύ ιδεολογικό λόγο και με χαρακτηριστικά πλατφόρμας, ο πρώην υπουργός Οικονομικών κατέθεσε άποψη για όλα. Για τα χαρακτηριστικά της Νέας Δημοκρατίας. Για τις ημέρες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Για το Υπερταμείο. Για τα ελληνοτουρκικά. Για το κόμμα. Τα ανοίγματα. Το ηθικό πλεονέκτημα («Η πολιτική χρειάζεται και εν-συναίσθηση: κατανόηση των αναγκών, των επιθυμιών, της αισθητικής των ανθρώπων. Πράγματα που υποτιμήσαμε στην άσκηση των κυβερνητικών μας καθηκόντων, με συνέπεια να μοιάζουμε με τον εχθρό μας, χωρίς όμως να είμαστε όμοιοι».) Την ηγεσία. Είναι βέβαιο πως τέτοιου τύπου μανιφέστα θα έχουμε όσο πλησιάζουμε προς το 3ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.

Βεβαίως η όποια νέα εσωτερική αντιπαράθεση θα εξαρτηθεί από το πόση «κανονικότητα» θα έχουμε ως πολιτικό σκηνικό και ως χώρα με την πανδημία και τα ελληνοτουρκικά. Αν υπάρξει ένα μίνιμουμ εξομάλυνσης και επίσης προσδιοριστεί ακριβώς χρονικά το συνέδριο αλλά και ο τρόπος διεξαγωγής του είναι βέβαιο πως οι βαρόνοι και οι τάσεις θα πιάσουν το νήμα τής μεταξύ τους αντιπαράθεσης.

Η ΟΡΓΗ ΤΟΥ ΠΟΛΑΚΗ. Πρελούδιο είδαμε τώρα με τον Τσακαλώτο, αφού η πρώτη και εκτενής απάντηση ήλθε από τον Παύλο Πολάκη με μακροσκελές κείμενο στο fb που για πολλούς συνόψιζε μια άλλη πλατφόρμα: αυτή μιας τάσης των προεδρικών (Σπίρτζης, Παππάς, Δούρου, Γιώργος Τσίπρας) που έχουν γέφυρες με ένα μέρος της Προοδευτικής Συμμαχίας και με πασοκογενείς. Τι είπε όμως ο Τσακαλώτος που διαφοροποιείται αισθητά από τους προεδρικούς και που θύμωσε τον Πολάκη; Κατ' αρχάς, πέρασε στα ψιλά, μα ο Τσακαλώτος υπερασπίστηκε το Υπερταμείο, που με άλλη δοσολογία θα μπορούσε να είναι υπέρ των πολλών. «Χρειάζεται να μιλήσουμε σοβαρά για το Υπερταμείο που, παρά τα όσα λέγονται, δεν είναι ένα ταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Είναι ένα εργαλείο που, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη, όπως την έχουμε εμείς στο μυαλό μας».

Το σημειώνουμε αφού κατά καιρούς είχε δεχθεί πυρά εσωτερικά για το θέμα, όπως και για το μέγεθος του πρωτογενούς πλεονάσματος (σε αυτό επανέλαβε τα πυρά του ο Πολάκης λέγοντας προς τη μεριά Τσακαλώτου πως θα μπορούσε να μην είναι τόσο μεγεθυμένο αφαιμάζοντας τους μεσαίους).

ΒΕΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ. Είπε όμως και κάτι προς τον Τσίπρα: «Χρειαζόμαστε ένα κόμμα συλλογικό διανοούμενο, με την έννοια της παραγωγής πολιτικής. Ενα κόμμα που υπερασπίζεται αξίες, ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες, αγκυρωμένο στην κοινωνική υποκειμενικότητα, χρήσιμο και συμμετοχικό στην κίνηση της κοινωνίας. Για να γίνουν τα παραπάνω, προϋπόθεση είναι η εσωκομματική δημοκρατία και τα πολιτικά δικαιώματα των μελών να μην εκχωρούνται στην ηγετική ομάδα, όσο φωτισμένη και αν είναι». Εριξε βέλη για τα ανοίγματα: «Ηταν σωστή και αναγκαία η απεύθυνση στον κόσμο που μας ψήφισε να πλαισιώσει τις γραμμές μας. Και εκείνος ανταποκρίθηκε σε μεγάλο βαθμό. Ηταν και είναι ακατανόητη η επιχείρηση να μετατοπιστεί ιδεολογικά και προγραμματικά ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην Κεντροαριστερά. Αδιάβαστη, εμμονική και αυτοκαταστροφική».

Με ορίζοντα το φθινόπωρο θα υπάρξει αναδιάταξη στο γραφείο και την ομάδα Τσίπρα αλλά και πιο εξειδικευμένη απεύθυνση σε νέα ακροατήρια. Θα υπάρξει και ο νέος γύρος αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση. Αναπόφευκτα, θα υπάρξει και πύκνωση τοποθετήσεων για τα χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ και τη στρατηγική του. Αν και κόμμα εν κινήσει, θα κάνει στάσεις αναστοχασμού.