Η εναλλαγή στην εξουσία

17:09 28/3/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Δεν είναι πρωτοφανής για τα τουρκικά πολιτικά ήθη η φυλάκιση του δημάρχου της Πόλης Εκρέμ Ιμάμογλου: δεκάδες Κούρδοι δήμαρχοι φυλακίζονται και αποφυλακίζονται κατά καιρούς, ηγέτες του φιλοκουρδικού κόμματος HDP έχουν φυλακιστεί, η καταστολή των γκιουλενιστών μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 ήταν αμείλικτη.

Υπάρχει όμως τεράστια διαφορά ανάμεσα στις συλλήψεις Κούρδων πολιτικών, γκιουλενιστών και αυτή του κ. Ιμάμογλου: οι πρώτοι είναι επικεφαλής αποσχιστικού κινήματος, οι δεύτεροι οργάνωσαν πραξικόπημα,

ο τρίτος όμως είναι μέλος της ηγεσίας του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος που θεμελίωσε την Τουρκική Δημοκρατία.

Το σπουδαιότερο: το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα κάποτε φυλάκισε τον Ταγίπ Ερντογάν γιατί τον θεωρούσε επικίνδυνο αντίπαλο· ακόμα παλαιότερα οργάνωσε πραξικοπήματα για να παραμείνει στην εξουσία. Τελικά όμως αποδέχθηκε τον κανόνα εναλλαγής στην εξουσία και την παρέδωσε στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης το 2002. Είναι τώρα η σειρά του Ταγίπ Ερντογάν να δείξει αν αποδέχεται αυτόν τον θεμελιώδη κανόνα.

Ο οποίος συνήθως υποτιμάται. Ιδιαίτερα, ακροδεξιά, κομμουνιστικά και ριζοσπαστικά αριστερά κόμματα τον αποκηρύσσουν ρητά στο όνομα κάποιας ουσιαστικής, βαθιάς «εθνικής» «λαϊκής» ή «σοσιαλιστικής» ή και «αμεσοδημοκρατικής» δημοκρατίας.

Ο κανόνας έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αθήνα: «η πόλη αυτή δεν εξουσιάζεται από έναν άνδρα, είναι ελεύθερη. Εδώ κυβερνούν οι πολλοί που εναλλάσσονται στα αξιώματα χρόνο το χρόνο», απαντά ο (ιδεατός) Θησέας στον απεσταλμένο του Κρέοντα που ζητά να μιλήσει με τον ηγεμόνα της πόλης (Ευριπίδης, Ικέτιδες, 403-408). Κάπου 80 χρόνια μετά τον Ευριπίδη, ο Αριστοτέλης αναφέρεται επανειλημμένα σε αυτόν ως ουσιώδες στοιχείο της ελευθερίας, πχ: «πολίτης είναι αυτός που έχει το δικαίωμα να άρχει και να άρχεται … στο άριστο πολίτευμα πολίτης είναι όποιος έχει τη δυνατότητα να επιλέγει με ελευθερία να άρχεται και να άρχει σύμφωνα με τις αρχές του ενάρετου βίου» (Πολιτικά, 1284a1-3).

Πρόκειται για κρίσιμο κανόνα: αν κάποιος ή κάποιοι δεν έχουν το δικαίωμα να άρξουν, θα επιχειρήσουν να φθάσουν στην αρχή με τη βία και η δημοκρατία τινάζεται στον αέρα. Αυτό αφορά θεωρητικά όλους τους πολίτες, πρωτίστως όμως τους τότε «ρήτορες» και τους σημερινούς επαγγελματίες πολιτικούς. Κράτος δικαίου, δικαιώματα, ισονομία, κοινωνικό κράτος, woke ή anti-woke ατζέντες δεν μπορούν να προκύψουν αν δεν υπάρχει ισότητα στον πολιτικό ανταγωνισμό για την κατάκτηση της εξουσίας.

Ο Τραμπ το 2020 αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διαδικασία παράδοσης της εξουσίας στον Τζο Μπάιντεν και κατηγορήθηκε ότι θέτει σε κίνδυνο την ειρηνική εναλλαγή στην εξουσία. Μένει να δούμε πως έχουν εξελιχθεί οι απόψεις του και τι θα γίνει με την περίπτωση του Ταγίπ Ερντογάν.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords