Γλυπτά του Παρθενώνα: Η κλοπή, η διεκδίκηση και η ιστορική ομιλία της Μελίνας
Για άλλη μία φορά η συζήτηση για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα αναζωπυρώθηκε μετά τη συνέντευξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον Observer με την οποία πρότεινε προς τη Βρετανία «ως πρώτο βήμα» για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών, να εκτεθούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στην Αθήνα το 2021 στο πλαίσιο των εορτασμών που θα γίνουν για τη συμπλήρωση 200 ετών από την επανάσταση του 1821.
Τα αιτήματα ελλήνων πολιτικών προς τη Βρετανία αλλά και συγκεκριμένα προς το Βρετανικό Μουσείο για επιστροφή των Γλυπτών είναι πολλά αλλά όλα είχαν την ίδια τύχη. Το Βρετανικό Μουσείο θεωρεί ότι είναι «ιδιοκτήτης» των Γλυπτών μετά την κλοπή τους από τον βρετανό Λόρδο Τόμας Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα και από τη στιγμή που άρχισαν να εκτίθενται στο χώρο του μουσείου.
Και επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα είχε ζητηθεί από τη Βρετανία και συγκεκριμένα από την τότε πρωθυπουργό της χώρας Τερέζα Μέι η επιστροφή των Γλυπτών, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη ή κάποιες ελπίδες για το μέλλον.
Η ιστορική ομιλία της ΜελίναςΜπορεί η διεκδίκηση για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα να επιχειρήθηκε από αρκετούς πολιτικούς, ανθρώπους της τέχνης και διανοούμενους ωστόσο ανάμεσα σε όλους αυτούς, ξεχώρισε η προσπάθεια της Μελίνας Μερκούρη η οποία στις 30 Ιουλίου του 1982 θέτει στη Διάσκεψη των υπουργών Πολιτισμού της UNESCO το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Η ομιλία της έμεινε στην ιστορία και ακόμη και σήμερα συγκινεί όποιον την διαβάσει ή την ακούσει. Η Μελίνα Μερκούρη, 37 χρόνια πριν τόνιζε στη Διάσκεψη των υπουργών Πολιτισμού ότι η Ελλάδα δεν θα εγκαταλείψει ποτέ το αίτημα για επιστροφή των Γλυπτών. Έλεγε τότε, γεμίζοντας με υπερηφάνεια κάθε Έλληνα τι σημαίνουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα για τη χώρα μας.
«Είναι η υπερηφάνειά μας, είναι οι θυσίες μας. Είναι το ευγενέστερο σύμβολο τελειότητας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι οι φιλοδοξίες μας και το ίδιο τ’ όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας».
Γνωρίζοντας τι σημαίνουν τα γλυπτά αυτά για τον ελληνικό λαό δεν είναι εύκολο να μιλήσω ψύχραιμα για το πως πάρθηκαν από την Ελλάδα, αλλά θα προσπαθήσω τόνιζε η Μελίνα Μερκούρη. «Το υπόσχομαι…. Για να αφηγηθώ όλη την τερατωδία χρειάζεται αρκετός χρόνος και αρκετή ψυχραιμία. Οι λέξεις «λεηλασία», «ερήμωση», «αχαλίνωτη καταστροφή», «αξιοθρήνητη συντριβή και συμφορά» δεν είναι δικές μου για να χαρακτηριστεί το γεγονός. Ειπώθηκαν από σύγχρονους του Elgin.
Ο Horace Smith αναφέρεται στον Elgin σαν τον «ληστή των μαρμάρων». Ο Lord Byron τον αποκάλεσε πλιατσικολόγο. Ο Th. Hardy χαρακτήρισε αργότερα τα μάρμαρα σαν «αιχμάλωτους σ’ εξορία».
Η κυβέρνησή μου έχει ζητήσει την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Μας το αρνήθηκαν. Ας σημειωθεί ότι δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ το αίτημα αυτό.
Επικρατεί διαφορετική ηθική, θα ήταν ενδιαφέρον να ξέραμε ποιο θα ήταν το πόρισμα μιας Εξεταστικής Επιτροπής σήμερα, αν λάβαινε υπόψη την μαρτυρία εκείνων που κλήθηκαν να καταθέσουν ενώπιον της – και τις κρίσεις εκείνων που δεν κλήθηκαν. Θα έβαζα ένα μικρό στοίχημα, ακόμα και μεγάλο, ότι το πόρισμα θα ήταν διαφορετικό.
Ελπίζω η συζήτηση να προκαλέσει μερικές ερωτήσεις. Θέτω μερικές από αυτές :
Τα μάρμαρα πάρθηκαν κακώς; Και αν κακώς πάρθηκαν, είναι σωστό να κρατούνται;
Ακόμα, αν είναι σωστό το ότι πάρθηκαν, είναι λάθος να επιστραφούν;
Τι βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στο επιχείρημα ότι αν δεν τα είχε πάρει ο Elgin, άλλος Άγγλος ή Γάλλος θα τα είχε πάρει;».
Η Μελίνα Μερκούρη υποστήριξε τότε πως η Αγγλία και η Ελλάδα είναι φίλες χώρες. «Αγγλικό αίμα έτρεξε στα ελληνικά χώματα στη διάρκεια του πολέμου κατά του φασισμού. Και οι Έλληνες έδωσαν τη ζωή τους για να προστατεύσουν τους Άγγλους πιλότους. Διαβάστε τον Churchill, μιλά για το πόσο σημαντικός ήταν ο ελληνικός ρόλος στην αποφασιστική νίκη στην έρημο κατά του Ρόμελ.
Στο όνομα αυτής της φιλίας σας λέμε, έγινε μια αδικία που μπορεί τώρα ν’ αποκατασταθεί.
Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν για μας τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Είναι η υπερηφάνειά μας, είναι οι θυσίες μας. Είναι το ευγενέστερο σύμβολο τελειότητας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι οι φιλοδοξίες μας και το ίδιο τ’ όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας.
Είμαστε έτοιμοι να πούμε ότι θεωρούμε όλη την πράξη του Elgin σαν άσχετη προς το παρόν.
Λέμε στην Βρετανική Κυβέρνηση. Κρατήσατε αυτά τα γλυπτά για δύο σχεδόν αιώνες. Τα φροντίσατε όσο καλύτερα μπορούσατε, γεγονός για το οποίο και σας ευχαριστούμε. Όμως τώρα στο όνομα της δικαιοσύνης και της ηθικής παρακαλώ δώστε τα πίσω.
Ειλικρινά πιστεύω ότι μια τέτοια χειρονομία εκ μέρους της Μεγάλης Βρετανίας θα τιμούσε πάντα τ’ όνομά της».
Η ιστορία της διεκδίκησηςΤα Ελγίνεια Μάρμαρα φιλοτεχνήθηκαν για να στολίσουν την Ακρόπολη των Αθηνών. Από το 1799 έως το 1803 αφαιρούνταν από τον Τόμας Μπρους, κόμη του Έλγιν και πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και μεταφέρθηκαν τελικώς στην Βρετανία το 1806. Ο κόμης του Έλγιν απέκτησε φιρμάνι, δηλαδή επίσημη άδεια, από τον Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους με σκοπό τη μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε γύψινα σχέδια και στη συνέχεια τα αφαίρεσε και τα φυγάδευσε. Τα γλυπτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816 και το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό.
Η συλλογή γλυπτών περιλαμβάνει μερικά από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών, που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 1/2 από ό,τι απομένει από τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα που διασώθηκε: 75 μέτρα από τα αρχικά 160 μέτρα, 15 από τις 92 μετόπες, 17 τμηματικές μορφές από τα αετώματα, όπως επίσης και άλλα τμήματα της αρχιτεκτονικής.
Τα αποκτήματα του Έλγιν περιλαμβάνουν ακόμη αντικείμενα από άλλα κτίρια της Αθηναϊκής Ακρόπολης: το Ερέχθειο, που μεταβλήθηκε σε ερείπιο κατά τον ελληνικό αγώνα της Ανεξαρτησίας (1821-33), τα Προπύλαια και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Ο λόρδος Έλγιν πήρε περίπου τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα και από τα υπόλοιπα δημιουργήθηκαν εκμαγεία σε γύψο. Έκτοτε τα Μάρμαρα αναφέρονται συχνά ως Ελγίνεια.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Λουκέτο σε γνωστό εστιατόριο στο Ψυχικό
- Εμμηνόπαυση: 7 «παράδοξα» συμπτώματα πλην των εξάψεων
- «Με απείλησαν δίπλα στον τάφο του παιδιού μου. Το παιδί μου, μου το σκότωσαν»
- Ασύλληπτη τραγωδία: Νεκρή σε τροχαίο και η αδελφή του Αναστάση Σκόνδρα
- Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα 3 Σεπτεμβρίου
- ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ Ξηρομέρου: Κάτοικος έφτιαξε αυθαίρετα στέγαστρο στάθμευσης, καταλαμβάνοντας το μισό δρόμο!!!
- «Πριν πω στους γονείς σου ότι έφυγες από τη ζωή, θα κοιτάξω το προφίλ σου στο Facebook»
- Φωτιά στον περιφερειακό του Υμηττού
- Σεισμός ταρακούνησε την Πάτρα
- Δραματική προειδοποίηση από τον πρωθυπουργό του Πακιστάν
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Τα Νεα
- Πολιτική κρίση στην Τουρκία: Ο Ερντογάν έτοιμος να αποπέμψει τον Νταβούτογλου
- Παρακολουθούσε η ΕΥΠ τον Τσίπρα; Τι φοβόταν ο πρώην πρωθυπουργός;
- Αναδρομικά: Δικαίωση συνταξιούχων, τον τελευταίο λόγο έχει το ΣτΕ
- Διαβάστε στα «ΝΕΑ» της Τρίτης για τα Μάρμαρα: «Θα εξετάσουμε το αίτημά σας αν...»
- Τα έξι μέτρα που απαιτούνται για να μην ξαναζήσουμε τον εφιάλτη του 2015
- Brexit: Με εκλογές απειλεί ο Τζόνσον, όλα τα σενάρια
- Καιρός: Αλλαγή του καιρού με βροχές και καταιγίδες
- Ο ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει στο... αντάρτικο: Σκληρή γραμμή κατά της κυβέρνησης
- Εθνική : Ο Φαν’τ Σιπ κάλεσε Γιαννούλη αντί Σταφυλίδη
- Τελευταία Νέα Τα Νεα
- Brexit: Με εκλογές απειλεί ο Τζόνσον, όλα τα σενάρια
- Καιρός: Αλλαγή του καιρού με βροχές και καταιγίδες
- Πολιτική κρίση στην Τουρκία: Ο Ερντογάν έτοιμος να αποπέμψει τον Νταβούτογλου
- Αναδρομικά: Δικαίωση συνταξιούχων, τον τελευταίο λόγο έχει το ΣτΕ
- Ο ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει στο... αντάρτικο: Σκληρή γραμμή κατά της κυβέρνησης
- Παρακολουθούσε η ΕΥΠ τον Τσίπρα; Τι φοβόταν ο πρώην πρωθυπουργός;
- Διαβάστε στα «ΝΕΑ» της Τρίτης για τα Μάρμαρα: «Θα εξετάσουμε το αίτημά σας αν...»
- Τα έξι μέτρα που απαιτούνται για να μην ξαναζήσουμε τον εφιάλτη του 2015
- Εθνική : Ο Φαν’τ Σιπ κάλεσε Γιαννούλη αντί Σταφυλίδη
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ώρα μηδέν στη Βρετανία ενόψει Brexit – Με εκλογές απειλεί ο Τζόνσον
- Έρευνα: Η 20ετής καθιστική ζωή διπλασιάζει τον κίνδυνο θανάτου
- Έξαλλη η Ξανθή Τζερεφού: Με έλεγε μίνι φαλαινίτσα και burger με πόδια
- Εξάρχεια ΜΑΤ: Αναρχικοί με μολότοφ επιτίθενται σε αστυνομικούς – Βίντεο ντοκουμέντο
- «Με απείλησαν δίπλα στον τάφο του παιδιού μου. Το παιδί μου, μου το σκότωσαν»
- Τρακτέρ φορτωμένο με εκρηκτικά αντιτάχθηκε στην Καμπούλ
- «Ο τρίτος άνθρωπος» επέστρεψε στη Βιέννη: Αφιέρωμα στην κλασική ταινία 70 χρόνια από την παγκόσμια πρώτη προβολή της
- Με ατζέντα Βερολίνου στη Χάγη ο πρωθυπουργός
- ΕΝΦΙΑ : Ετσι θα αποφύγετε τα λάθη που σας ζημιώνουν