Επενδυτές μόλις τελειώνουν το σχολείο

«Πολλοί τον πλούτον εμίσησαν, τη δε δόξα ουδείς», λέει το γνωστό ρητό, αλλά φαίνεται να ξεθωριάζει η ισχύς του με τον καιρό, ειδικά από τις νεότερες γενιές που κυνηγούν αυτό που ονομάζουμε εύκολο χρήμα περισσότερο από τη δόξα. Το κάνουν με πολλούς τρόπους και κυρίως από τις οθόνες των κινητών τους σε όποιο μέρος κι αν βρίσκονται. Την προηγούμενη δεκαετία θα μας φαινόταν πιο εντυπωσιακό ή παράδοξο ένας φοιτητής από την Κυψέλη να κερδίζει ή να χάνει χρήματα από το κινητό του τοποθετώντας τις οικονομίες του για παράδειγμα στον S&P 500 ή στον χρυσό ή σε κάποιο κρυπτονόμισμα που δεν ξέρουμε καν το

Ολο και περισσότεροι νέοι ηλικίας από 18 έως 25 μπαίνουν στη διαδικασία να επενδύσουν ή και να τζογάρουν τα χρήματά τους μέσω εφαρμογών που τους δίνουν τη δυνατότητα να το κάνουν, με απλά βήματα, σε χρηματοοικονομικά προϊόντα για τα οποία κάποτε θα ήταν απαραίτητοι επενδυτικοί σύμβουλοι και πιο περίπλοκες διαδικασίες. Αρκετοί μάλιστα περιμένουν να ενηλικιωθούν για να έχουν τους δικούς τους λογαριασμούς και να μη χρησιμοποιούν με σκιώδη τρόπο τον λογαριασμό κάποιου ενήλικου συγγενούς. Και δεν είναι μόνο οι επενδύσεις σε ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά και άλλες διαδικασίες όπως διαμεσολάβηση πωλήσεων κ.λπ.

Η γνώση όμως γύρω από αυτά τα θέματα δεν φαίνεται να είναι ανάλογη με τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των νέων που τοποθετούν τα χρήματά τους εύκολα και γρήγορα σε χρηματιστηριακής λογικής προϊόντα. Το αντίθετο μάλιστα. Από πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ προκύπτει ότι οι Ελληνες λίγο πριν από την ενηλικίωση έχουν μέσο δείκτη χρηματοοικονομικής παιδείας 56/100, λίγο πάνω από τη βάση. Ουσιαστικά δεν γνωρίζουν βασικές έννοιες των χρηματοοικονομικών όπως τι είναι πληθωρισμός, επενδυτικές αποδόσεις, μέρισμα, επιτόκιο, κίνδυνος και διασπορά, τον περίπλοκο τρόπο που λειτουργεί η αγορά των κρυπτονομισμάτων κ.ά.

Παρ’ όλα αυτά, στο μυαλό της Gen Z φαίνεται να απομακρύνεται το σενάριο της μακροχρόνιας επένδυσης στο πλαίσιο της επιχειρηματικότητας που απαιτεί σαφώς μεγαλύτερο κόπο και να κερδίζει έδαφος η βραχυχρόνια επένδυση σε προϊόντα με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας. Κι αυτό συμβαίνει την ώρα που οι γονείς αυτής της γενιάς έχουν την πικρή εμπειρία του ελληνικού χρηματιστηρίου που κατέρρευσε το 1999, με αποτέλεσμα τεράστιες οικονομικές ζημιές και για τα φυσικά πρόσωπα που είχαν επενδύσει μεγάλα ποσά.

Τι οδηγεί τους νέους σε επενδύσεις μεγάλου ρίσκου; Λίγο ότι οι εργασίες τους δεν καλύπτουν τα μηνιαία τους έξοδα (χαμηλοί μισθοί σε συνδυασμό με ακρίβεια), λίγο τα χιλιάδες βίντεο που μπορεί να βρει κανείς στα social media με συμβουλές επένδυσης και «συνταγές επιτυχίας», με χορηγούς πολλές φορές τις πλατφόρμες που παρέχουν τη δυνατότητα γρήγορων επενδύσεων, λίγο οι ίδιες οι πλατφόρμες που έχουν γίνει πανεύκολες στη χρήση τους και μπορείς με απλά βήματα να αγοράσεις και να πουλήσεις – ας πούμε – μετοχές, λίγο το Fomo που λένε οι νέοι, δηλαδή η αίσθηση ότι όλοι με κάποιο τρόπο βγάζουν χρήματα την ώρα που εκείνοι ζουν μια μίζερη, σφιχτή ζωή, λίγο οι ειδήσεις με παραδείγματα επενδυτικών success stories, ανοίγουν τον δρόμο για να ρισκάρουν τα χρήματά τους, με τις περισσότερες φορές να χάνουν μέρος ή και ολόκληρο το ποσό που διέθεσαν.

Βέβαια, πολλοί το θεωρούν καλύτερη λύση για να βγάλουν χρήματα από τον καθαρό ηλεκτρονικό τζόγο και τις στοιχηματικές εταιρείες στις οποίες επίσης κατατίθενται μεγάλα ποσά από νέους. Εδώ μπαίνει και το μεγάλο κομμάτι της ψυχολογίας καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι νέοι που χάνουν χρήματα στην προσπάθειά τους να κερδίσουν εύκολα λεφτά από το κινητό τους, ντρέπονται να πουν ότι τα έχασαν και ισχυρίζονται το ακριβώς αντίθετο σε μια προσπάθεια να κερδίσουν τον θαυμασμό των ομηλίκων ακόμα και των μεγαλύτερων.

Το φαινόμενο φυσικά δεν είναι ελληνικό. Σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται έντονη άνοδος των νεαρών επενδυτών. Παρότι οι Μillennials ήταν η πρώτη γενιά που επένδυσε με ευκολία μέσα από τον ψηφιακό κόσμο, η Gen Z είναι εκείνη που επενδύει σε μικρότερη ηλικία από οποιαδήποτε άλλη.

Μια μεγάλη πανευρωπαϊκή έρευνα γνωστής ψηφιακής τράπεζας είχε δείξει ότι μόλις το 35% αυτής της γενιάς δεν έχει επενδύσει ποτέ πουθενά, την ώρα που για ηλικίες 55 και άνω, το ποσοστό αυτό αγγίζει το 50%, ενώ συγκεκριμένα για την Ελλάδα 1 στους 5 Ελληνες (18%) στην ηλικιακή ομάδα 18-24 δήλωσε ότι είναι διατεθειμένος να πάρει μεγαλύτερο ρίσκο για να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα, αρκετά υψηλότερο από το 6% εκείνων που θα έπαιρναν ρίσκο για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα και είναι από 55 ετών και πάνω.