Διακόσια χρόνια μετά, η λάμψη της Ελληνικής Επανάστασης φωτίζει το μέλλον

Δεν αρκεί να γιορτάσουμε τα διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Πρέπει και να κατανοήσουμε σε βάθος τα ιστορικά γεγονότα: Εν γνώσει μας ή εν αγνοία μας, παραμένουν πάντοτε ζωντανά, διατρέχοντας την καθημερινότητά μας, ορίζοντας την εθνική μας ταυτότητα, προδιαγράφοντας ως ένα βαθμό το μέλλον μας ως λαού. Για αυτό και έχουν τόσο μεγάλη σημασία εκδηλώσεις και δράσεις όπως αυτές που προγραμματίζει για το 2021 και το 2022 η «Πρωτοβουλία 1821-2021».

Μια σημαντική Πρωτοβουλία

Έχοντας συνδεθεί από την πρώτη στιγμή της ιστορίας της με την ανάπτυξη του ελληνικού κράτους,

η Εθνική Τράπεζα δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της διακοσιετηρίδας από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης. Με αυτό το σκοπό, ανέλαβε την πρωτοβουλία να προσεγγίσει τα μεγαλύτερα Ιδρύματα της χώρας μας προκειμένου από κοινού να συστήσουν έναν φορέα σχεδιασμού και υλοποίησης επιστημονικών, καλλιτεχνικών και πολιτιστικών δράσεων που θα βοηθήσουν τον ελληνικό πληθυσμό όχι μόνο να κατανοήσει την ιστορία του, αλλά και να διακρίνει τους τρόπους με τους οποίους αυτή αλληλεπιδρά με το παρόν και προδιαγράφει το μέλλον.

Ιστορικές εκδηλώσεις για το πλέον ιστορικό γεγονός

Έτσι, σε συνεργασία δεκαπέντε κοινωφελών και πολιτιστικών ιδρυμάτων με την πολυεπίπεδη υποστήριξη της Εθνικής Τράπεζας, διαμορφώθηκε ένα πλούσιο πρόγραμμα δράσεων και εκδηλώσεων που θα απλωθούν σε όλο το 2021, αλλά και στο 2022. Συνέδρια, ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, υποτροφίες, εκδόσεις, μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, αφιερώματα θα πλημμυρίσουν την Αθήνα και άλλες ελληνικές πόλεις, αλλά και χώρες του εξωτερικού που συνέβαλαν με τον δικό τους τρόπο στον Εθνικό Αγώνα. Ανάμεσά τους, η Μεγάλη Βρετανία, η Ελβετία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία.

Μέσα από αυτές, οι φορείς επιδιώκουν να αναδείξουν το βασικό αξίωμα επί του οποίου στήθηκε ολόκληρο το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα: Η Ιστορία αποτελεί πηγή έμπνευσης για το μέλλον.

Τέσσερις εκδηλώσεις ρίχνουν φως στην Ελληνική ΕπανάστασηΕπιδημίες του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος

Η θέση της Πρωτοβουλίας ότι η ανασκόπηση του παρελθόντος αποτελεί πολύτιμο οδηγό για το παρόν και το μέλλον μας, αντανακλάται γλαφυρά στην πρώτη εκδήλωση που έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ήδη από τα τέλη Ιανουαρίου. Αντί να αντιμετωπίσει την πανδημία απλώς ως ένα εμπόδιο στις προσπάθειες σχεδίασης των εορτασμών, η Πρωτοβουλία τη μετέτρεψε σε αφετηρία για ένα σημαντικό επιστημονικό συμπόσιο.

Το συμπόσιο «Επιδημίες: Μια διαχρονική απειλή, μια πρόκληση για το μέλλον» που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη από τις 27 Ιανουαρίου σε διαδικτυακό περιβάλλον και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 30 Ιανουαρίου 2021, από το Ινστιτούτο Παστέρ και άλλους φορείς, θα φιλοξενήσει τις εισηγήσεις κορυφαίων επιδημιολόγων, νομικών, ιστορικών, ψυχιάτρων και ψυχολόγων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, γύρω από τις πανδημίες που έχουν διασταυρωθεί με την ανθρωπότητα στη μακραίωνη ιστορία της.

Η ιστορία επαν-αναλαμβάνεται

Τι άλλο μπορεί να μας μάθει το ιστορικό μας αρχείο; Αυτή την ερώτηση κλήθηκαν να απαντήσουν δεκατρείς νέοι ιστορικοί (διδάκτορες, υποψήφιοι διδάκτορες ή/και διπλωματούχοι ιστορικών σπουδών), εκπονώντας πρωτότυπες εργασίες από αρχειακό υλικό γύρω από τα γεγονότα και τις προεκτάσεις του 1821. Και οι απαντήσεις τους διέφεραν εντυπωσιακά, αποκαλύπτοντας τις αμέτρητες πτυχές του Εθνικού Αγώνα: Από την εικαστική αναπαράσταση των ηρώων στα μετεπαναστατικά τους χρόνια, μέχρι το αρματωλίκι, το μακεδονικό Ζάλογγο, τις Εφημερίδες της Επανάστασης και τις επιδράσεις της Ελληνικής Επανάστασης –μιας από τις πρώτες εθνικές επαναστάσεις στον κόσμο- στην πολιτική και καλλιτεχνική ζωή άλλων κρατών, τα αποτελέσματα είναι τόσο πλούσια όσο και το υλικό από το οποίο αντλήθηκαν.

Το ερευνητικό έργο των νέων ιστορικών θα παρουσιαστεί στις 26 και 27 Μαρτίου στην Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με το οποίο συνδέονται οι επιστήμονες που τις εκπόνησαν, με τις εισηγήσεις να κυκλοφορούν στη συνέχεια ως συλλογικός τόμος.

Μια έκθεση που διαφέρει από όλες τις άλλες

Για πρώτη φορά, μια έκθεση για την Ελληνική Επανάσταση θα περιλαμβάνει διαδραστικό εκπαιδευτικό υλικό που θα «ζωντανεύει» το περιεχόμενό της για τους μικρούς και μεγάλους επισκέπτες της. Και δεν πρόκειται για την μοναδική της πρωτοτυπία. Η επετειακή κεντρική έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου που φέρει τον τίτλο ΕΠΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ’21 εντυπωσιάζει με τις καινοτομίες της.

Πρώτα από όλα, με το εύρος των θεματικών που καλύπτει. Ξεκινώντας από τις προετοιμασίες και το ξέσπασμα της Επανάστασης, στέκεται σε καθένα από τα μοναδικά της χαρακτηριστικά, για να φτάσει στην ακτινοβολία της που διαρρηγνύει το πέπλο του χρόνου, για να κινηθεί από το χθες μέχρι το σήμερα –όλα αυτά, μέσα από σπάνια κειμήλια και αρχειακό υλικό.

Παράλληλα, εστιάζει στις εξαιρετικές καταστάσεις και τις κοινωνικές και ιδεολογικές επιρροές, που όχι μόνο μεταμόρφωσαν τους Έλληνες του ’21 σε ήρωες, όχι μόνο οδήγησαν στη σύσταση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, αλλά και διαμόρφωσαν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο μέχρι και σήμερα.

Ίσως, όμως, το πιο μοναδικό χαρακτηριστικό της να μην αφορά το ταξίδι της στον χρόνο, αλλά στον χώρο. Ξεκινώντας από την Αθήνα, τον Μάρτιο του 2021, η έκθεση θα ξεκινήσει τη διαδρομή της για έντεκα ελληνικές πόλεις με κεντρική σημασία για την Ελληνική Επανάσταση, πριν λειτουργήσει ως… πλωτή έκθεση, στρέφοντας την προσοχή του επισκέπτη στη σημασία των ελληνικών θαλασσών για την απελευθέρωση.

Συναυλία από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου

Τα 200 χρόνια από την Επανάσταση εμπνέουν όχι μόνο τους κατοίκους της Ελλάδας αλλά και από τις χώρες του εξωτερικού. Γι' αυτό και η πρώτη συναυλία της χρονιάς από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου (London Symphony Orchestra) είναι αφιερωμένη στην Ελληνική Επανάσταση. Υπό τη διεύθυνση του Sir Simon Rattle και με σολίστ τον Λεωνίδα Καβάκο θα ακουστούν έργα όπως το Κοντσέρτο για Βιολί του Μπεργκ και τη Συμφωνία Νο 9 – «Η Μεγάλη Συμφωνία» του Σούμπερτ: έργα που οι συντελεστές τους τα περιγράφουν ως μία «μουσική από την καρδιά» καθώς και μία «αιώρηση από τη βαθιά θλίψη στην απέραντη χαρά».

Σημαντική είναι η έναρξη της εκδήλωσης όπου η Ορχήστρα θα παίξει τη συμφωνική απόδοση του Ελληνικού Εθνικού Ύμνου, προς τιμήν της Ελλάδας, της επετείου της Επανάστασης  και του βρετανικού φιλελληνισμού.  Η συναυλία έχει ήδη μαγνητοσκοπηθεί στον ναό του St. Luke με όλα τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα εξαιτίας της πανδημίας.

Τη συναυλία υποστηρίζει η Εθνική Τράπεζα, στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας 1821-2021. Θα μεταδοθεί από την ΕΡΤ2, το Σάββατο 30 Ιανουαρίου σε μια ειδική εκπομπή διάρκειας 90 λεπτών και με σχόλια του κ. Αλέξη Κωστάλα. Ταυτόχρονα, θα είναι διαθέσιμη για 30 ημέρες στα κανάλια επικοινωνίας της Πρωτοβουλίας.

120 δράσεις για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση

Συνολικά, η Πρωτοβουλία 1821-2021 αναμένεται να πραγματοποιήσει περισσότερες από 120 (!) σημαντικές δράσεις και εκδηλώσεις. Ανάμεσά τους συνέδρια με ανθρωπιστικό περιεχόμενο, ιστορικά ερευνητικά προγράμματα, εκθέσεις με ιστορικά κειμήλια και διαδραστικά εκθέματα και μουσικές συναυλίες στο εξωτερικό αφιερωμένες στη χώρα μας. Εκτός της ευρύτερης υποστήριξης που θα προσφέρει η Εθνική Τράπεζα στο πρόγραμμα της Πρωτοβουλίας, νέα βιογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια πρόκειται να εκδοθεί με την επιμέλεια του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας.

Μάθετε περισσότερα για την Πρωτοβουλία 1821-2021, τις δράσεις της και τον τρόπο που μπορείτε να συμμετέχετε, εδώ.