Αναψε πράσινο φως για τα Θαλάσσια Πάρκα

Αντίστροφη μέτρηση ξεκινά από τη Δευτέρα για την ανακοίνωση των Θαλάσσιων Πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο, με την κυβέρνηση να προσανατολίζεται να τα παρουσιάσει πριν από το ορόσημο της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς (9-13/6) στη Νίκαια της Γαλλίας, όπου την πρώτη ημέρα αναμένεται να πραγματοποιήσει σχετική παρέμβαση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Οι κρίσιμες συσκέψεις

επί του θέματος μεταξύ συναρμόδιων υπουργείων και Μεγάρου Μαξίμου ολοκληρώθηκαν, με τον Πρωθυπουργό να ανάβει τελικά το πράσινο φως ώστε να διευθετηθούν άμεσα τα όποια τεχνικά ζητήματα και να είναι η Ελλάδα σε θέση να αναρτήσει τα Θαλάσσια Πάρκα σε δημόσια διαβούλευση, προτού ο ίδιος αναχωρήσει για τη διεθνή διάσκεψη στην Κυανή Ακτή.

Εφόσον λυθούν και ορισμένες εκκρεμότητες (οι οποίες αφορούν αποφάσεις γύρω από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε πάρκου) σε σύσκεψη που σχεδιάζεται να γίνει αύριο με τη συμμετοχή των αρμόδιων μελετητών, η κυβέρνηση θα έχει πλέον στα χέρια της ολοκληρωμένα τα Θαλάσσια Πάρκα, τα οποία είχε προαναγγείλει την άνοιξη του 2024, στο πλαίσιο της Διάσκεψης των Ωκεανών στην Αθήνα.

Παρότι η μελέτη για το πάρκο του Νοτίου Αιγαίου κρίνεται τη δεδομένη στιγμή πιο ώριμη από αυτήν του Ιονίου, η λογική της κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι να ανακοινωθούν και τα δύο πάρκα ταυτόχρονα, με τις όποιες αναγκαίες παρεμβάσεις να μετατίθενται για το «εποικοδομητικό διάστημα» της δημόσιας διαβούλευσης, όπου θα υπάρξει το χρονικό περιθώριο για επιμέρους βελτιώσεις.

«Ουσιαστική διαχείριση και έλεγχος»

Με τη διάσκεψη της Νίκαιας να λειτουργεί κατ’ ουσίαν ως καταλύτης για την ανακοίνωση των πάρκων, βασικός στόχος της Ελλάδας είναι να προκύψουν περιοχές προστασίας σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο όπου θα μπορούν στη συνέχεια οι αρμόδιοι φορείς να επιτηρούν ότι όλα λειτουργούν βάσει των κανόνων που ετέθησαν και όπου θα μπορούν να επιβάλλονται και οι ανάλογες κυρώσεις σε όποιον δεν τηρεί αυτούς τους κανόνες.

Οπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, η εν λόγω «άσκηση», όσον αφορά την επιτυχή ολοκλήρωση και των δύο πάρκων, είναι «αρκετά σύνθετη», με τα κριτήρια λειτουργικότητας του πρότζεκτ να συνοψίζονται στη φράση «ουσιαστική διαχείριση και έλεγχος».

Στην περίπτωση του Νοτίου Αιγαίου, η δυσκολία έγκειται περισσότερο σε ζητήματα διαχειριστικά που απορρέουν από τον «κατακερματισμό» του πάρκου προκειμένου να «χωρέσουν» οι περιοχές προστασίας εντός των χωρικών μας υδάτων και να μπορεί, παράλληλα, να γίνεται «αποτελεσματική διαχείριση».

Οσο για το αν τελικά θα ενταχθεί εξαρχής στο συγκεκριμένο πάρκο και το νότιο τμήμα της Αμοργού, αυτό μένει να αποφασιστεί εν καιρώ από την ομάδα μελέτης.

Στο δε πάρκο του Ιονίου, το ζητούμενο είναι να διευκρινιστούν ζητήματα που αφορούν χρήσεις γης, έπειτα από την προσθήκη – όπως είχαν αποκαλύψει «ΤΑ ΝΕΑ» (10/5) – και παράκτιων τμημάτων της ηπειρωτικής χώρας (Κυπαρισσιακός Κόλπος, Μάνη κ.ά.) στις προστατευόμενες περιοχές, καθώς και ακτών μεγάλων νησιών όπως η Λευκάδα, η Κεφαλονιά και τα Κύθηρα, όπου φωλιάζουν θαλασσοπούλια και θαλάσσια θηλαστικά.

Δεδομένη, πάντως, θα πρέπει να θεωρείται η επέκταση και των δύο πάρκων σε σχέση με το αρχικό πλάνο, με το πάρκο στο Ιόνιο να αγγίζει πλέον τα 20.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το πάρκο στο Νότιο Αιγαίο να ξεπερνά σε έκταση τα 8.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Ως προς τη μορφή, τώρα, των δύο πάρκων, του Ιονίου θα χαρακτηρίζεται περισσότερο από μια «συνέχεια» αναφορικά με τα τμήματα θαλάσσιας προστασίας ενώ του Νοτίου Αιγαίου θα παραπέμπει περισσότερο σε «κατακερματισμένες» ζώνες προστασίας που θα περιλαμβάνουν νησίδες, βραχονησίδες, ορισμένα κατοικημένα νησιά (Φολέγανδρος, Ανάφη) και τις θαλάσσιες περιοχές τους, με όριο πάντα τα έξι ναυτικά μίλια.

Εφόσον τηρηθούν τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα ώστε να μπορεί ο Πρωθυπουργός, βάσει σχεδιασμού, να προβάλει τα δύο θαλάσσια πάρκα στην παρέμβασή του στην επικείμενη Διάσκεψη της Νίκαιας, η Ελλάδα θα έχει τηρήσει ακόμα μία δέσμευσή της μετά και την υποβολή Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στην Κομισιόν, χωρίς να επηρεάζονται οι αποφάσεις της – όπως της καταλογίζουν – από τις σφοδρές αντιδράσεις της Τουρκίας, η οποία, εν προκειμένω, και όπως έχει επισημάνει το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφορικά με το πάρκο στο Νότιο Αιγαίο, «πολιτικοποιεί ένα αμιγώς περιβαλλοντικό ζήτημα».

Ανεξάρτητα, πάντως, από την τελική μορφή που θα λάβουν τα δύο πάρκα έπειτα και από την ενσωμάτωση των παρατηρήσεων που θα προκύψουν από τη διαβούλευση, το βέβαιο είναι πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην επόμενη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είτε αυτή γίνει στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη (24-25/6), είτε στο πλαίσιο του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας «εντός του θέρους» στην Αγκυρα, θα έχει αναμφίβολα στις αποσκευές του και τα δύο θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο.