Europol: Με κυβερνοεπιθέσεις και δολιοφθορές προσπαθεί να αποδυναμώσει την Ευρώπη η Ρωσία

Η αξιολόγηση της Europol (EU-SOCTA) παρουσιάζει μια ανησυχητική εικόνα του τρόπου με τον οποίο κρατικοί φορείς, όπως η Ρωσία, προωθούν με πολιτικά κίνητρα κυβερνοεπιθέσεις, δολιοφθορές και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, εκμεταλλευόμενοι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες για την επίτευξη στόχων υβριδικού πολέμου εντός της Ευρώπης.

Η εμφάνιση υβριδικών απειλών και εγκληματικών δικτύων

Ένα από τα βασικά ευρήματα

της EU-SOCTA είναι η αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ εγκληματικών δικτύων και φορέων υβριδικών απειλών, όπως οι ομάδες που πρόσκεινται σε κράτη.

Αν και η έκθεση δεν κατονομάζει ρητά τη Ρωσία ως φορέα υβριδικής απειλής, υπογραμμίζει την αυξανόμενη τάση των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο με πολιτικά κίνητρα που προέρχονται από τη Ρωσία και τις χώρες που βρίσκονται στη σφαίρα επιρροής της.

Οι επιθέσεις αυτές στοχεύουν κρίσιμες υποδομές και δημόσιους οργανισμούς, συμβάλλοντας σε μια ευρύτερη στρατηγική που αποσκοπεί στην αποσταθεροποίηση της εσωτερικής σταθερότητας της ΕΕ.

Η αξιολόγηση της Europol εντοπίζει ένα ευρύ φάσμα εγκληματικών δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται από αυτούς τους «εγκληματικούς πληρεξουσίους», όπως δολιοφθορές, κυβερνοεπιθέσεις, εμπρησμούς, κλοπή δεδομένων και λαθρεμπόριο μεταναστών.

Για παράδειγμα, μια πρόσφατη κυβερνοεπίθεση σε νοσοκομείο της ΕΕ διέκοψε την ιατρική περίθαλψη για αρκετές ώρες και οι επιχειρήσεις διακίνησης μεταναστών στα σύνορα με τη Λευκορωσία διεξάγονται με υψηλούς ρυθμούς, στις οποίες συμμετέχουν τόσο κρατικοί φορείς όσο και εγκληματικές συμμορίες από τη Μέση Ανατολή και την Τουρκία.

Ένας νέος τύπος εγκληματικής συνεργασίας

Οι εγκληματικές συμμορίες χρησιμοποιούν έναν «τρόπο δράσης δρυοκολάπτη», δηλαδή τα περιστατικά «αρχικά αξιολογούνται ως μεμονωμένα γεγονότα, όπως σαμποτάζ κρίσιμων υποδομών, ύδρευσης, παροχής ενέργειας για παράδειγμα, εμπρησμός εκφοβισμός, απαγωγές».

Αργότερα όμως μπορεί να αποδειχθεί ότι τα περιστατικά αποτελούν «μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού στόχου αποσταθεροποίησης, που περιλαμβάνει επίμονες, στοχευμένες και σωρευτικές διαταραχές και όχι μια μεμονωμένη, συντριπτική επίθεση».

«Όπως ένας δρυοκολάπτης αποδυναμώνει ένα δέντρο με την πάροδο του χρόνου μέσω επανειλημμένων χτυπημάτων, έτσι και οι φορείς υβριδικών απειλών προβαίνουν σε συνεχείς, φαινομενικά ασήμαντες ενέργειες που διαβρώνουν συλλογικά τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη στους θεσμούς», δήλωσε η Europol.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής ενέργειας και νερού, αποτελούν μέρος ενός στρατηγικού στόχου για τη διάβρωση της εμπιστοσύνης του κοινού στη διακυβέρνηση και τους κοινωνικούς θεσμούς.

Ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης και της ψηφιοποίησης στο οργανωμένο έγκλημα

Μια άλλη ανησυχητική πτυχή του εξελισσόμενου τοπίου του οργανωμένου εγκλήματος είναι ο αυξανόμενος ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και των αναδυόμενων τεχνολογιών.

Η άνοδος της εγκληματικής δραστηριότητας με βάση την Τεχνητή Νοημοσύνη συμβάλλει σε αυτό που η Europol αποκαλεί «επιδημία» διαδικτυακής απάτης, καθιστώντας δυσκολότερο για τα αστυνομικά δίκτυα να συμβαδίσουν.

Η τεχνητή νοημοσύνη όχι μόνο επιταχύνει την κλίμακα του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, αλλά διευκολύνει επίσης ένα νέο επίπεδο αποτελεσματικότητας στην εκτέλεση παράνομων επιχειρήσεων, από την κλοπή δεδομένων έως τις επιθέσεις ransomware (κυβερνοεπιθέσεις κατά τις οποίες κακόβουλο λογισμικό κρυπτογραφεί τα δεδομένα του θύματος και οι επιτιθέμενοι απαιτούν λύτρα για την αποκρυπτογράφησή τους).

Οι επιπτώσεις για την ασφάλεια της ΕΕ

Η έκθεση προειδοποιεί ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία και η ευρύτερη γεωπολιτική αστάθεια στην Ευρώπη έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στο οργανωμένο έγκλημα.

Τα εγκληματικά δίκτυα εκμεταλλεύονται όλο και περισσότερο αυτές τις ασταθείς συνθήκες, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές τους σε τομείς όπως η μαύρη αγορά όπλων και πυρομαχικών.

Στην Πολωνία, για παράδειγμα, εγκληματικές συμμορίες συνεργάζονται με κρατικούς φορείς για τη λαθραία διακίνηση μεταναστών, ενώ την ίδια στιγμή, η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών έχει συνδεθεί με εμπρηστικές επιθέσεις σε εμπορικά κέντρα στη Λιθουανία και την Πολωνία.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, και ο αρχηγός της αστυνομίας της χώρας, Μάρεκ Μπορόν, έχουν αμφότεροι τονίσει τον διαρκή αντίκτυπο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ιδίως όσον αφορά την πιθανή αύξηση των δραστηριοτήτων της μαύρης αγοράς και την εξάπλωση της εγκληματικής επιρροής.

Η χρήση εγκληματικών ομάδων ως πληρεξουσίων των κρατικών φορέων επιδεινώνει αυτές τις προκλήσεις, περιπλέκοντας τις προσπάθειες για τη διατήρηση της τάξης και της ασφάλειας σε ολόκληρη την ΕΕ.