Ο Κρόνος κυοφορεί… νέο φεγγάρι

Νέες εικόνες από τον διαστημικό σταθμό της NASA, Cassini-Huygens, δόθηκαν στη δημοσιότητα και, απ’ ότι διακρίνεται, ο πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος Κρόνος είναι σε διαδικασία δημιουργίας ενός νέου δορυφόρου του. Ένα φεγγάρι το οποίο πήρε από τους επιστήμονες το όνομα Peggy.

Ο μικρός, γεμάτος πάγους φυσικός δορυφόρος δεν έχει εντοπιστεί ακριβώς ακόμα, αλλά ένα εξόγκωμα στο Α’ δαχτυλίδι του Κρόνου (το εξωτερικό και πιο φωτεινό από τα δαχτυλίδια του) δείχνει ότι μια νέα

άφιξη θα πραγματοποιηθεί σύντομα στην εντυπωσιακή ‘οικογένεια’ του Κρόνου που αριθμεί 62 φεγγάρια.

“Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι παρόμοιο στο παρελθόν” λέει ο αστρονόμος Carl Murray, επικεφαλής της έρευνας στο Icarus και εκείνος που ανακάλυψε το νέο φεγγάρι. “Αυτή τη στιγμή μάλλον παρακολουθούμε τη διαδικασία της γέννησης, όπου η μάζα εγκαταλείπει τα δαχτυλίδια και ακολουθεί το δικό του δρόμο για να γίνει φεγγάρι”

Τα δαχτυλίδια του Κρόνου αποτελούνται σχεδόν αποκλειστικά από πάγο και κάποια ίχνη βραχώδους υλικού και εκτείνονται από τα 7000 χμ έως τα 80000 χμ πάνω από την επιφάνεια του ισημερινού του Κρόνου, με το πάχος τους να ποικίλει από τα 10 μέτρα έως το 1 χμ.

Τα δαχτυλίδια δεν είναι συμπαγή αλλά αποτελούνται από αμέτρητα κομμάτια, ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, με μέγεθος που ποικίλει από σωματίδια μικρά όσο ένας κόκκος άμμου μέχρι κοτρώνες που εκτείνονται σε αρκετά μέτρα πλάτος. Πιστεύεται ότι τα δαχτυλίδια αυτά λειτουργούν σα ‘νηπιαγωγείο’ για τα φεγγάρια του Κρόνου, με τα υλικά σταδιακά να συνενώνονται μέχρι να συγκεντρωθεί αρκετή ποσότητα ώστε να ‘ανεξαρτητοποιηθούν’ σαν ένα καινούργιο φεγγάρι.

“Η θεωρία λέει ότι αρκετά παλιότερα ο Κρόνος είχε πολύ πιο συμπαγές σύστημα δαχτυλιδιών, ικανό να ‘γεννήσει’ μεγαλύτερα φεγγάρια” αναφέρει ο Murray “Καθώς τα πρώτα φεγγάρια σχηματίστηκαν στην εξωτερική στοιβάδα, εξάντλησαν το χώρο και αναπτύχθηκαν αρκετά, οπότε τα φεγγάρια που σχηματίστηκαν πρώτα είναι τα πιο μεγάλα και τα πιο απομακρυσμένα”

Το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου είναι ο Τιτάνας με διάμετρο μεγαλύτερη των 5000 χμ και μάζα σχεδόν διπλάσια του δικής μας Σελήνης. Αν η Peggy μεγαλώσει αρκετά ώστε να αυτονομηθεί, θα είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τα άλλα φεγγάρια του Κρόνου με μόνο 0,5 μίλι διάμετρο.

Παρόλο που πολλοί από τους δορυφόρους του Κρόνου βγαίνουν σε τροχιά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον πλανήτη, άλλοι μένουν πιο κοντά σμιλεύοντας τα δαχτυλίδια αφού μαζεύουν ‘αδέσποτο’ υλικό και ακονίζοντας τις άκρες τους δημιουργούν λεπτά κενά λειτουργώντας σαν τεράστιες χιονόμπαλες.

Παρόλα αυτά, από το μέγεθος της Peggy εικάζεται ότι η δυνατότητα του Κρόνου να γεννά δορυφόρους σύντομα θα εκλείψει, με κάθε καινούργιο φεγγάρι που θα δημιουργείται να είναι όλο και μικρότερο από το προηγούμενο καθώς το υλικό για το σχηματισμό τους θα εξαντληθεί.

“Το συγκεκριμένο σώμα δεν αναμένεται να μεγαλώσει άλλο ενώ δεν έχει αποκλειστεί η πιθανότητα και να διαλυθεί” λέει το εργαστήριο Jet Propulsion της NASA. “Απ’ την άλλη, η διαδικασία του σχηματισμού του και της κίνησης του προς εξωτερικές στοιβάδες βοηθάει στην κατανόηση του πως τα φεγγάρια του Κρόνου, συμπεριλαμβανομένων του νεφελώδους Τιτάνα και του Εγκέλαδου με τον σχηματισμένο ωκεανό, σχηματίστηκαν πολλά χρόνια πριν από πιο συμπαγή δαχτυλίδια”