Η Οικονομία του πρώτου πολίτη

Προς διευκόλυνση αποτύπωσης των σκέψεών μου, τολμώ και απομονώνω μια πρόταση από την του Θουκυδίδη Ιστορία: «Έτσι, το πολίτευμα λεγόταν μεν δημοκρατία, στην πραγματικότητα όμως διαμορφωνόταν σε διακυβέρνηση από τον πρώτο πολίτη».

Η πρόταση αυτή αποτελεί επιστέγασμα και φυσικά, χωρίς την ανάγνωση του υπόλοιπου κειμένου, δεν λέει πολλά. Παροτρύνω στην ανάγνωση του πλήρους κειμένου στο Βιβλίο Β 65, Θουκυδίδη Ιστορία.

Το εντυπωσιακό στη πρόταση, δεν βρίσκεται στον χαρακτηρισμό του πολιτεύματος ως δημοκρατία (με μικρό δ), αλλά στον άμεσο συσχετισμό του τρόπου διακυβέρνησης με το πρόσωπο

του πρώτου πολίτη (και τα δύο π με μικρό). Ωστόσο, το εντυπωσιακότερο όλων, βρίσκεται στην δυναμική προβολή της αντίθεσης μεταξύ του Φαίνεσθαι (…λεγόταν μεν…) και του Είναι (… στην πραγματικότητα όμως…).

Η ύπαρξη αδιαμφισβήτητων αρετών που διακατέχουν τον πρώτο πολίτη, όπως οι πνευματικές ικανότητες, το κύρος, η σύνεση, η απόλυτη ακεραιότητα και η ικανότητα καθοδήγησης των συμπολιτών του, είναι αυτή που, πέρα από θεσμούς και νόμους, θωρακίζει το πολίτευμα. Οι αρετές αυτές συμβάλουν, ώστε το «Φαίνεσθαι» να λάβει σάρκα και οστά, και να γίνει «Είναι».

Μια τέτοιου είδους διακυβέρνηση, φέρνει τιμή και οφέλη στην ευρύτερη πολιτεία και όχι σε μεμονωμένα άτομα. Στο πλαίσιο μιας τέτοιας διακυβέρνησης, οι εύποροι δεν έχουν πρόβλημα να χάσουν και οι έχοντες λίγους πόρους δεν έχουν πρόβλημα να στερηθούν.

Στην σημερινή σκληρή Ελληνική πραγματικότητα, η επιτυχία μας δεν σχετίζεται μόνο με την θέσπιση σύγχρονου νομικού πλαισίου και την ύπαρξη εύρυθμα λειτουργούντων θεσμών. Η επιτυχία μας σχετίζεται περισσότερο, με το να πιστέψουν οι πολίτες ότι εκείνοι που κρατούν τα ηνία, πράγματι ενστερνίζονται και πράγματι διακατέχονται από τις αρετές του πρώτου πολίτη.

Η επιδίωξη μας, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της μετάβασης από την ύφεση στην ανάπτυξη, είναι να εντοπίσουμε και να τοποθετήσουμε στην Δημόσια Διοίκηση, στην Δικαιοσύνη, στην δημοσιογραφία, στο Κοινοβούλιο, στην μακροοικονομία, στις επιχειρήσεις και σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής μας, τους ενάρετους εκείνους πρώτους πολίτες, που θα είναι επιφορτισμένοι με το πρώτο γεννώμενο.

Η στιγμή της μετάβασης στην ανάπτυξη, είναι η πιο κρίσιμη. Και αυτό, επειδή τα λάθη είναι πια πίσω μας και τα όσα είναι να πράξουμε από εδώ και στο εξής, πρέπει να τα πράξουμε σωστά στηριζόμενοι σε υγιείς δομές και νοοτροπίες.

Επιτέλους να αντιληφθούμε ότι δεν βαστάμε Θερμοπύλες και ότι δεν δίδουμε την μάχη των Θερμοπυλών. Η μάχη των Θερμοπυλών χάθηκε με προδοσία και τελικά επιλέχθηκε η θυσία. Αντίθετα, δίνουμε Μαραθώνια μάχη, δύσκολη και διαρκή μεν, με θετική έκβαση δε.

Ίππο-Κριτής