ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ: ΠΩΣ ΘΑ ΖΗΣΟΥΝ ΟΙ “10” ΤΩΝ 158.000 ΜΕΡΙΔΙΟΥΧΩΝ

Μείζονος σημασίας υπόθεση η επιβίωση των 10 συνεταιριστικών τραπεζών με τους 158.000 μεριδιούχους και τις καταθέσεις των 2,6 δισ. ευρώ

Μπορεί το τραπεζικό σύστημα να έχει βρει ισορροπία μέσα από το consolidation των προηγούμενων ετών και τη σημαντική ανακεφαλαιοποίηση στη συνέχεια των τραπεζικών σχημάτων που δημιουργήθηκαν, υπάρχει ωστόσο και ένας ακόμη τομέας, εκείνων των Συνεταιριστικών Τραπεζών, για τον οποίο ακόμη αναζητείται

Στην παρούσα συγκυρία, σε λειτουργία βρίσκονται 10 Συνεταιριστικές Τράπεζες, μετά την ανάκληση της άδειας άλλων 6 την περίοδο 2012-2013. Οι 10 αυτές τράπεζες απασχολούν 905 εργαζόμενους και διαθέτουν 129 καταστήματα. Την 31/12/2013 είχαν ενεργητικό 3,2 δισ. ευρώ, καταθέσεις 2,6 δισ. και χορηγήσεις 2,9 δισ. ευρώ. Στις Συνεταιριστικές Τράπεζες έχουν επενδυθεί 342 εκατ. ευρώ αποκλειστικά από αποταμιεύσεις συνολικά 158.000 μεριδιούχων. Οι πλέον ισχυροί οργανισμοί βρίσκονται στην Κρήτη με 105 χιλιάδες μεριδιούχους (!).

Τι δείχνουν οι μελέτες

Στην παρούσα φάση έχει ανατεθεί σε δύο διεθνείς οίκους από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) να αξιολογήσουν την ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού τους. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ενδέχεται να προκύψουν κεφαλαιακές ανάγκες ύψους 350-400 εκατ. ευρώ, όσο δηλαδή είναι περίπου σήμερα τα ίδια κεφάλαιά τους. Όμως, μέχρι στιγμής, και με βάση τα ισχύοντα, είναι εξαιρετικά δύσκολο –και λόγω συγκυρίας– να συγκεντρωθούν τα κεφάλαια αυτά, ιδιαίτερα από τη στιγμή που κάθε ιδιώτης δεν μπορεί να ξεπεράσει το 2% ως προς το ποσοστό που μπορεί να κατέχει σε μία Συνεταιριστική Τράπεζα. Ενώ παράλληλα υπάρχει και η πίεση του χρόνου για την υλοποίηση των αυξήσεων κεφαλαίου από την κεντρική τράπεζα, γεγονός που επίσης δυσχεραίνει τη δυνατότητα εξεύρεσης λύσης.

Οι επιπτώσεις για το ΤΧΣ

Το θέμα δεν είναι απλό, αλλά αρκετά σοβαρό. Γιατί μπορεί μέχρι σήμερα να μην είχε δοθεί προτεραιότητα στο ζήτημα των Συνεταιριστικών Τραπεζών, όμως με δεδομένες τις πιέσεις που υπάρχουν πλέον και από την Τρόικα, ο κίνδυνος να «σκάσει» η συγκεκριμένη αγορά είναι ορατός. Και σε αυτή την περίπτωση, η επιβάρυνση για το Ελληνικό Δημόσιο θα είναι μεγάλη. Σύμφωνα με μελέτη κορυφαίου ελεγκτικού οργανισμού, αν ανακληθούν οι άδειες των 10 Συνεταιριστικών Τραπεζών, η εκτιμώμενη επίπτωση για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα κυμανθεί στα 2,5 δισ. ευρώ! Σημειώνεται ότι από την ανάκληση της άδειας των 6 τραπεζών, το ΤΧΣ επιβαρύνθηκε με 765 εκατομμύρια ευρώ. Και γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι μια τέτοια εξέλιξη σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επιθυμητή. Αντίθετα, θα μπορούσε να αποβεί για τους σχεδιασμούς κυβέρνησης αλλά και δανειστών ως καταστροφική!

Οι επιλογές και τα σενάρια

Βεβαίως, μια συντονισμένη προσπάθεια της ΤτΕ αλλά και του οικονομικού επιτελείου θα μπορέσει να εξασφαλίσει και τη διατηρισιμότητα του θεσμού, αλλά και την ενίσχυσή του. Σημειώνεται, πάντως, ότι η υπόθεση των Συνεταιριστικών Τραπεζών συνδέεται άμεσα και με τις εξελίξεις στην Πανελλήνια Τράπεζα, στην οποία βασικοί μέτοχοι είναι Συνεταιριστικές Τράπεζες και ιδιαίτερα οι κρητικές. Κατ’ αρχήν, είναι σαφές ότι απαιτείται κάποια ελαστικότητα ως προς το χρονοδιάγραμμα άντλησης κεφαλαίων από τους μεριδιούχους, δηλαδή ουσιαστικά από τις οικονομίες των τοπικών κοινωνιών. Οι μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι ένα σενάριο που μπορεί να λειτουργήσει είναι να καλυφθεί άμεσα ένα ποσοστό των κεφαλαιακών αναγκών, και στη συνέχεια να ολοκληρωθεί η διαδικασία μέσα σε ένα χρονικό διάστημα έως και τριετίας.

Το ζήτημα του 2%

Αν αυτή η ελάφρυνση συνοδευτεί και από αύξηση του επιτρεπόμενου ποσοστού συμμετοχής ανά μεριδιούχο, για παράδειγμα στο 5%, όπως ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τότε είναι αρκετά πιθανόν να βρεθούν σε σημαντικό βαθμό τα απαιτούμενα κεφάλαια. Και τούτο καθώς φαίνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν πρόθυμοι επενδυτές, οι οποίοι ωστόσο όσο δεσμεύονται από το όριο του 2% δεν μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε και σε μηδενική επιβάρυνση του Δημοσίου. Όμως, αν αυτό δεν είναι εφικτό, θα μπορούσαν να υπάρξουν και άλλες ρυθμίσεις και επιλογές, όπως η μερική συμμετοχή του ΤΧΣ, σε συνδυασμό με πώληση και επαναμίσθωση ακινήτων των Συνεταιριστικών Τραπεζών, ανταλλαγή κρατικών ομολόγων με μερίδες (κοινές ή προνομιούχες) κατά τα πρότυπα του Νόμου Αλογοσκούφη κ.λ.π.

Σε κάθε περίπτωση, ο θεσμός θα πρέπει να διαφυλαχθεί. Άλλωστε, και στο μνημόνιο αναφέρεται ότι η ΤτΕ θα πρέπει να αναπτύξει μια στρατηγική για τον συνεταιριστικό τομέα με την οπτική της διασφάλισης της σταθερότητας και της ποιοτικής αναβάθμισής του.

ΑΞΙΑ – ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΔΗΜ.ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ