Προστασία πρώτης κατοικίας: Η πλατφόρμα χρειάζεται διόρθωση – Ελάχιστοι δανειολήπτες περνάνε από τα “γρανάζια” της – Κοινωνικό πρόβλημα εν όψει

Η 30ή Απριλίου πλησιάζει, το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας λήγει, ο υπουργός Οικονομικών και άλλοι υπουργοί απευθύνουν έκκληση στους δανειολήπτες να σπεύσουν να ρυθμίσουν τα δάνειά τους , αλλά η πραγματικότητα δεν συμφωνεί με τις προσδοκίες. Η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία θα επιτάχυνε κατά τρόπο αδιάβλητο τη διαδικασία των πραγματικά αδύναμων δανειοληπτών σε καθεστώς προστασίας, ελάχιστα έως καθόλου έχει αποδώσει.

Αν δεν υπάρξουν έστω την τελευταία στιγμή αλλαγές στα “γρανάζια”

της πλατφόρμας, ελάχιστοι θα είναι οι “αδύνατοι” δανειολήπτες που θα μπορέσουν να τύχουν προστασίας, με ορατό το κοινωνικό πρόβλημα. Οι τράπεζες βιάζονται – και σωστά – να ξεμπερδεύουν με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά το ερώτημα είναι τι θα πράξουν με την πλειοψηφία που ενώ δεν είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές, δεν περνάνε τα …tests της πλατφόρμας.

Όπως παραδέχθηκε ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταικούρας μιλώντας στη Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα «δεν είναι αυτό που θα θέλαμε», αναφέροντας ότι έχουν υποβληθεί 1.928 αιτήσεις και έγιναν δεκτές μόνον 273 περιπτώσεις.

Η λειτουργία της πλατφόρμας είχε ξεκινήσει από τον Ιούλιο με πολύ υψηλές προσδοκίες. Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, είχε σπεύσει στις αρχές Ιουλίου να γνωστοποιήσει ότι από την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας της είχαν εισέλθει στην πλατφόρμα συνολικά 17.605 χρήστες, ενώ 6.813 χρήστες έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ από τα 24,7 δισ. ευρώ που είναι τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια, τα περίπου 7,6 δισ. ευρώ βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας.

Η πρώην υπουργός και συντάκτης του ομώνυμου νόμου για την προστασία των δανειοληπτών (3869/2010) κυρία Λούκα Κατσέλη απέδωσε την χαμηλή συμμετοχή των δανειοληπτών στην ηλεκτρονική πλατφόρμα τόσο στα πολύ χαμηλά εισοδηματικά κριτήρια που έχουν τεθεί, με αποτέλεσμα να έχει περιοριστεί σημαντικά η βάση των δικαιούχων, αλλά και στις τράπεζες οι οποίες καθυστερούν πάρα πολύ να προχωρήσουν τις υποθέσεις εκείνες που πληρούν τα σχετικά κριτήρια. Η ίδια υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει να καταργηθεί το δικαίωμα των δανειοληπτών να προσφεύγουν στα δικαστήρια, εκτιμώντας ότι στην εξωδικαστική διαδικασία η τράπεζα έχει το πάνω χέρι. Η τράπεζα αποφασίζει αν ο οφειλέτης μπορεί να ρυθμίσει τα χρέη του και να προστατέψει την πρώτη του κατοικία, άρα καταστρατηγείται το κοινωνικό δικαίωμα του οφειλέτη να έχει μία δίκαιη μεταχείριση γι΄αυτό πρέπει να προβλεφθεί έστω και στο πέρας της εξωδικαστικής διαδικασίας να μπορεί ο οφειλέτης να προσφύγει στα δικαστήρια.

Η κυβέρνηση όπως ανέφερε ο κ. Σταικούρας με το νέο θεσμικό πλαίσιο που προωθεί, θα επιχειρήσει μία «ολιστική προσέγγιση», για ενοποίηση των 8 διαφορετικών συστημάτων που υπάρχουν σήμερα, πρόσθεσε ότι θα υπάρχει δεύτερη ευκαιρία για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αλλά καμία προστασία για στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους βλέπουν την επερχόμενη άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας ως το ύστατο μέτρο πίεσης προκειμένου να μειώσουν το απόθεμα των κόκκινων δανείων κάτω από το 20% το 2022 από περίπου 40% που είναι σήμερα.

Η άρση του πλαισίου προστασίας εκτιμάται ότι ξεμπλοκάρει όχι μόνο τις διαδικασίες πλειστηριασμού των κατοικιών που έχουν προσημειωθεί, αλλά κυρίως τις πωλήσεις ή τιτλοποιήσεις των δανείων αυτών.

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι από τα περίπου 72 δισ. ευρώ που είναι τα κόκκινα δανεια, τα 11,1 δισ. ευρώ, αφορούν απαιτήσεις οι οποίες έχουν υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας, για τις οποίες εκκρεμεί η έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, εκ των οποίων 6,4 δισ. ευρώ αφορούν απαιτήσεις που είχαν ήδη καταγγελθεί. Τα δάνεια αυτής της κατηγορίας αφορούν είτε φυσικά πρόσωπα είτε νομικά πρόσωπα. Σχετικά με τις επιμέρους κατηγορίες, περίπου το 31% των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων έχει υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα καταναλωτικά δάνεια είναι 19,9%.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ Α.ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ

Για το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας μίλησε ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «RealNews». «Θέλω να σωθεί το σπίτι εκείνου που πρέπει να προστατευτεί», τόνισε ο κ. Γεωργιάδης.

Σημείωσε δε, σχετικά με τα κοινωνικά κριτήρια και το εύρος προστασίας ότι δεν μπορούν να «χρεωθούν στον “νεοφιλελεύθερο Γεωργιάδη”, διότι το εύρος προστασίας της πλατφόρμας έχει αποφασιστεί από τον “αριστερό Τσίπρα”». «Αυτός την έφτιαξε», επεσήμανε και χαρακτήρισε «τραγελαφικό» το «να κατηγορείται από τον Τσίπρα για εφαρμογή του νόμου Τσίπρα».

Επίσης, αναφέρθηκε στην απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας, λέγοντας ότι αυτή θα σήμαινε «την πλήρη κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, καθ’ όσον κανείς δεν θα είχε λόγο να πληρώνει τα δανειά του».

Όσον αφορά στον νέο Πτωχευτικό Κώδικα, ξεκαθαρίζει ότι «θα υπάρχει πρόνοια για τους αδύναμους».