Έκθεση HSBC: Η ανάπτυξη η μόνη λύση για την Ελλάδα μετά το μνημόνιο

Το Eurogroup έκανε ό,τι έπρεπε και συμφώνησε ουσιαστική ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα, τώρα χρειάζεται ανάπτυξη, τονίζει η HSBC σε ανάλυσή της για τη χώρα μας.

Αυτό ανοίγει το δρόμο για μια επιτυχημένη έξοδο από το πρόγραμμα και μια εκταμίευση 15 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 9,5 δισ. ευρώ πρέπει να διατηρηθούν ως ταμειακό απόθεμα εάν χρειαστεί).

Το Eurogroup επίσης συμφώνησε σε 10ετή παράταση στη λήξη και την πληρωμή τόκων για τα δάνεια του EFSF

Ωστόσο, δεν υπήρχε αναφορά των ενδεχόμενων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους μετά το 2033 και, ειδικότερα, για τον μηχανισμό που αναφέρθηκε στην ανακοίνωση του Eurogroup τον περασμένο Ιούνιο, η οποία οδήγησε στην επαναδιαμόρφωση του χρέους.
Ωστόσο, η συμφωνία του Eurogroup αναφέρει ότι το θέμα θα επανεξεταστεί το 2032 και ότι θα μπορούσε να χορηγηθεί περισσότερη ελάφρυνση του χρέους προκειμένου να διατηρηθούν οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας κάτω από το 20% του ΑΕΠ, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα συμμορφώνεται με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.

Δεν είναι αρκετό για το ΔΝΤ

Όπως ανέμενε η HSBC, το ΔΝΤ θα εξακολουθήσει να συμμετέχει στην εποπτεία μετά το πρόγραμμα, αλλά η πιθανότητα να βάλει τη σφραγίδα του στην ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA) έχει μειωθεί λόγω της απουσίας του γαλλικού μηχανισμού, που θα συνέβαλε στη συμφιλίωση των διαφορών στις μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, Πράγματι, η Λαγκάρντ δήλωσε ότι το ΔΝΤ έχει ακόμα “επιφυλάξεις” για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Η Ελλάδα χρειάζεται ανάπτυξη

Ένας θετικός κύκλος ανάπτυξης θα βελτιώσει το DSA και θα μειώσει τις αποδόσεις των ελληνικών τίτλων, αναφέρει η HSBC.
Η συμφωνία του Eurogroup μπορεί να μην είναι αρκετά καλή ώστε να επιστρέψει το χρέος της Ελλάδας σε μια βιώσιμη βάση, σύμφωνα με το ΔΝΤ, αλλά η HSBC εκτιμά ότι εξακολουθεί να είναι αρκετά καλή για να περιμένουμε από τους οίκους αξιολόγησης να αναθεωρήσει τις αξιολογήσεις της Ελλάδας κατά μία ή δύο βαθμίδες – η S & P έχει ήδη αναβαθμίσει την Ελλάδα από το Β στο Β + στις 25 Ιουνίου.
Εάν η Ελλάδα μπορεί να δείξει, τα επόμενα χρόνια, ότι μπορεί να δημιουργήσει υψηλή (και βιώσιμη) ανάπτυξη, τότε θα μπορούσαμε να δούμε έναν θετικό κύκλο υψηλότερης ανάπτυξης, ώστε να βελτιωθεί η βιωσιμότητα του χρέους και οι αποδόσεις να μειωθούν.
Βέβαια, καθώς η χαλάρωση στην αγορά εργασίας διαβρώνεται, μια σημαντική ώθηση της παραγωγικότητας φαίνεται να είναι σημαντική για την ενίσχυση της ανάπτυξης, ιδίως υπό το πρίσμα των αρνητικών δημογραφικών στοιχείων.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εντείνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάσωσης – από την αγορά εργασίας έως τις συντάξεις.
Αλλά, κατά την άποψη της HSBC, οι επενδύσεις είναι επίσης το κλειδί.
Οι επενδύσεις εξακολουθούν να είναι λιγότερο από το 40% του επιπέδου πριν από την κρίση και σήμερα αντιπροσωπεύει περίπου το 13% του ΑΕΠ, το ήμισυ του επιπέδου πριν από την κρίση (25%).
Εν μέρει αυτό οφείλεται στις περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις – αν και το περασμένο έτος, οι δημόσιες επενδύσεις αυξήθηκαν στο 4,6% του ΑΕΠ από το 2,5% το 2012 – και τον αντίκτυπο της κρίσης στην εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Αλλά, κατά την άποψη της HSBC, η χρόνια ανικανότητα της Ελλάδας να προσελκύσει επενδύσεις διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις είναι επίσης σημαντικές καθώς βελτιώνουν την παραγωγικότητα. Η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σχετικά με την έξοδο ή όχι της Ελλάδας από την ευρωζώνη που υπήρχε αρκετό καιρό, μείωσε την ελκυστικότητά της για τους ξένους επενδυτές. Αλλά τώρα που οι φόβοι έχουν εκμηδενιστεί (τουλάχιστον για τώρα), η Ελλάδα έχει μια μεγάλη ευκαιρία να δείξει ότι είναι ανοιχτή στις επενδύσεις, το οποίο συνεπάγεται μια ισχυρότερη πορεία στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.

Υποτονικό το κλίμα στα ελληνικά ομόλογα

Ο γαλλικός μηχανισμός θα προσέφερε εγγυήσεις στους επενδυτές ότι, εάν η Ελλάδα εκπληρώνει τους δημοσιονομικούς της στόχους, το χρέος της θα ήταν βιώσιμο κάνοντας τους ιδιώτες επενδυτές πιο” ανώτερους” (senior) σε σχέση με τους επίσημους πιστωτές, οι οποίοι θα ήταν οι πρώτοι που θα επιβαρύνονταν από τις ζημιές εάν η ανάπτυξη απογοήτευε.

Η απροθυμία των εταίρων της ευρωζώνης να δώσουν το πράσινο φως σε έναν τέτοιο μηχανισμό φαίνεται λογική, καθώς υπάρχουν φόβοι ότι θα μπορούσε να μειώσει τα κίνητρα για την Ελλάδα να προχωρήσει στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – ή να ακυρώσει τις ήδη εφαρμοσμένες – που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τόνωση της ανάπτυξης.

Ωστόσο, όπως τονίζει η HSBC, ο γαλλικός μηχανισμός σε συνδυασμό με τη σφραγίδα του ΔΝΤ στο DSA θα μπορούσε να είχε συμβάλει στην πολλαπλή αναβάθμιση των αξιολογήσεων της Ελλάδας και κατά συνέπεια στη διεύρυνση της επενδυτικής βάσης των επενδυτών, που είναι και αυτό για το οποίο παλεύει η χώρα εδώ και καιρό.

Αυτό εξηγεί την αρκετά υποτονική αντίδραση της αγοράς στη συμφωνία, ιδίως στα μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα. Εάν οι αποδόσεις συνεχίσουν να βρίσκονται στα σημερινά επίπεδα, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κάποια αβεβαιότητα όσον αφορά τη στρατηγική έκδοσης ομολόγων της Ελλάδας.

Επιπλέον, η ένταξη της Ελλάδας στο QE παραμένει εξαιρετικά απίθανη λόγω της επιθυμίας της ελληνικής κυβέρνησης να έχει μια “καθαρή” έξοδο παρά μία προληπτική πιστωτική γραμμή, η οποία και θα διατηρούσε το waiver της ΕΚΤ.

Ο γαλλικός μηχανισμός δεν ήταν πανάκεια

Πάντως, όπως επισημαίνει η HSBC, ο γαλλικός μηχανισμός δεν ήταν πανάκεια. Η Ελλάδα συνεχίζει να έχει να κάνει πολλά στο δημοσιονομικό μέτωπο, ενώ ο σχεδιασμός ενός τέτοιου μηχανισμού θα μπορούσε να είναι πολύ περίπλοκος. Επιπλέον, ο μηχανισμός πιθανόν να μην χρειαζόταν πριν το 2033. Μέχρι τότε, σύμφωνα με το DSA που έκανε η HSBC, χάρη στις χαμηλές πληρωμές τόκων ακόμη και με χαμηλότερη ανάπτυξη (1%), το χρέος της Ελλάδας θα εξακολουθούσε να είναι κοντά – αν όχι ελαφρώς χαμηλότερο – από εκείνο της Ιταλίας και της Πορτογαλίας. Επίσης, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα είναι επίσης χαμηλότερες χάρη στην παράταση των λήξεων των δανείων.

Πλήρη χρηματοδότηση μέχρι το 2020 τουλάχιστον

Σύμφωνα και με το Eurogroup η Ελλάδα είναι πλήρως χρηματοδοτημένη για 22 μήνες, σχεδόν έως το τέλος του 2020. Υποθέτοντας ότι η Ελλάδα έπρεπε να συνεχίσει να επιτυγχάνει τους κύριους στόχους της για πλεόνασμα, τότε το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι αρκετό για να πληρώσει όλες τις πληρωμές τόκων για το δημόσιο χρέος το 2021 και 2022. Έτσι, θα χρειαστεί να βγει στις αγορές για μόλις 8 δισ. ευρώ το 2021 και το 2022, εκ των οποίων τα μισά θα πληρωθούν οι ιδιώτες επενδυτές και το ήμισυ των οφειλών στο ΔΝΤ.

Κίνδυνος πολιτικής κρίσης

Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση φαίνεται να δεσμεύεται να ολοκληρώσει τη θητεία της, ωστόσο, η πρόσφατη συμφωνία με την ΠΓΔΜ, έχει προκαλέσει κάποια διαφωνία μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων Δύο μέλη των ΑΝΕΛ έχουν ήδη αποχωρήσει από το κόμμα, αφήνοντας την κυβέρνηση με μια μικρή πλειοψηφία 152 βουλευτών. Επομένως, υπάρχει κίνδυνος μιας πιθανής κυβερνητικής κρίσης όταν η συμφωνία έλθει στη Βουλή, καταλήγει η HSBC.

Όπως ανέμενε η HSBC, το ΔΝΤ θα εξακολουθήσει να συμμετέχει στην εποπτεία μετά το πρόγραμμα, αλλά η πιθανότητα να βάλει τη σφραγίδα του στην ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA) έχει μειωθεί λόγω της απουσίας του γαλλικού μηχανισμού, που θα συνέβαλε στη συμφιλίωση των διαφορών στις μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, Πράγματι, η Λαγκάρντ δήλωσε ότι το ΔΝΤ έχει ακόμα “επιφυλάξεις” για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.