ALPHA BANK: Η ανεργία το μεγαλύτερο πρόβλημα για την Ελλάδα

Η ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους θεσμούς θα επιτρέψει τη στροφή του ενδιαφέροντος της οικονομικής πολιτικής στο μεγαλύτερο πρόβλημα που άφησε πίσω της η παρατεταμένη οικονομική ύφεση των τελευταίων έξι ετών, την ανεργία”, αναφέρει η Alpha Bank στο τελευταίο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων.

Όπως αναφέρει, “τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2015 επιβεβαιώνουν την ανησυχία επικρατήσεως συνθηκών ακαμψίας του ποσοστού ανεργίας. Η υποχώρηση της ανεργίας από το ιστορικά υψηλό επίπεδο του

27,9% (Σεπτέμβριος 2013) ήταν αργή σε όλη την διάρκεια του 2014 και φαίνεται πλέον να έχει ανακοπεί όπως αποτυπώνεται στην άνοδο του ποσοστού ανεργίας στο 26,6% στο πρώτο τρίμηνο 2015, από 26,1% το τέταρτο τρίμηνο 2014 και έναντι, ωστόσο, 27,8% του πρώτου τριμήνου 2014.
Τα επίπεδα αυτά καθιστούν ιδιαίτερα δυσχερή την αποκατάσταση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας που πλήττονται από την υποχρησιμοποίηση του βασικού παραγωγικού της συντελεστή, καθώς και με την εκροή υψηλής ποιότητας ανθρωπίνου δυναμικού στο εξωτερικό. Αν και η ανάσχεση της πτωτικής πορείας του ποσοστού ανεργίας αντανακλά την παρατηρούμενη υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας στο πρώτο τρίμηνο 2015 ως συνέπεια της αυξημένης αβεβαιότητας, εξαιτίας των παρατεταμένων διαπραγματεύσεων με τους εταίρους, μεγεθύνει έτι περαιτέρω το πρόβλημα της μακροχρόνιας ανεργίας (πρώτο τρίμηνο 2015: 910,6 χιλ μακροχρόνιοι άνεργοι). Η επί μακρόν παραμονή εκτός εργασίας συνεπάγεται την απαξίωση των δεξιοτήτων και του ανθρώπινου κεφαλαίου.

Παράλληλα, εξαιτίας της οικονομικής κρίσεως, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας έχει ήδη εισέλθει σε μεταβατική φάση. Μια χώρα που στηριζόταν παλαιότερα στη εγχώρια ιδιωτική κατανάλωση, οφείλει πλέον να επιταχύνει τον βηματισμό της υιοθετώντας ένα μοντέλο ενισχύσεως των εξαγωγικών της δραστηριοτήτων. Η στροφή προς την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας σε δεξιότητες που βρίσκονται σε στενότητα, ενώ υπάρχει πλεονάζον δυναμικό σε ειδικότητες χαμηλής πλέον ζητήσεως.

Η ανθεκτικότητα (persistence) του φαινομένου της ανεργίας συνεπάγεται την αύξηση του δομικού της μέρους. Το ύψος της διαρθρωτικής ανεργίας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα υψηλό και απαιτεί μικροοικονομικού τύπου παρεμβάσεις. Μια σειρά ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας απαιτείται να υιοθετηθούν. Η υποστήριξη αυτής της προσπάθειας θα έπρεπε μάλιστα να ήταν από τις πρώτες προτεραιότητες στην ατζέντα των συζητήσεων για μια συμφωνία με τους εταίρους. Οι μικροοικονομικές παρεμβάσεις φυσικά δεν γίνεται να υποκαταστήσουν τον μακροοικονομικό σχεδιασμό για τον περιορισμό της κυκλικής ανεργίας. Στο πλαίσιο αυτό η επιστροφή στην πορεία ανακάμψεως που κατεγράφη το δεύτερο εξάμηνο 2014 συνιστά αδήριτη ανάγκη, ώστε η χώρα να διαφύγει οριστικά από την υφεσιακή φάση του οικονομικού κύκλου.
Το αποπληθωριστικό περιβάλλον που επικρατεί τα τελευταία χρόνια διευρύνει το παραγωγικό κενό της ελληνικής οικονομίας. Όπως παρατηρούμε στο σχετικό Γράφημα 1 υφίσταται μια θετική εμπειρική συσχέτιση μεταξύ του ύψους του παραγωγικού κενού, που αντανακλά την επάρκεια της συνολικής ενεργού ζητήσεως και του επιπέδου του πληθωρισμού. Η χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας, που αναμένεται να κινηθεί με μηδενικό ρυθμό μεταβολής κατά μέσο όρο στην τριετία 2014-2016 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνδυασμό με την περιορισμένη αύξηση της απασχολήσεως και η διατήρηση του πληθωρισμού σε αρνητικό επίπεδο, υποδηλώνει την διατήρηση αρνητικού παραγωγικού κενού (δηλαδή της διαφοράς μεταξύ πραγματικού και δυνητικού ΑΕΠ) στην επόμενη διετία.

Συνεπώς, ο ασθενικός ρυθμός κάμψεως της ανεργίας αναμένεται να συνεχισθεί παράλληλα με την αποπληθωριστική διαδικασία, κατά την διάρκεια του 2015 (Γράφημα 2: άνω αριστερά σκιασμένη περιοχή). Η μόνη δυνατότητα αποτροπής αυτής της εξελίξεως θα μπορούσε να ήταν ένα θετικό shock της άμεσης ανακτήσεως της επενδυτικής εμπιστοσύνης μέσα από μία ισχυρή και διατηρήσιμη συμφωνία με τους εταίρους, που θα δρομολογούσε την επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές και θα ενδυνάμωνε τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας”.