Ο αυταρχικός πρωθυπουργός Ερντογάν

Του Στέφανου ΤσουλάκηΗ δίκη του αιώνα έλαβε τέλος την Δευτέρα στην Τουρκία. Η υπόθεση Εργκένεγκον μόλις είχε κλείσει μετά από πέντε χρόνια δικαστικής διαμάχης, όπου και καταδικάστηκαν 16 άτομα από τους συνολικά 275 κατηγορούμενους σε ισόβια κάθειρξη ενώ 60 άτομα έλαβαν ποινές που κυμαίνονται από 12 μήνες έως 47 έτη φυλάκισης.

Το όνομα που ξεχώριζε από όλους τους κατηγορούμενους; Ο πρώην επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας Ιλκέρ Μπασμπούγ.

Τι είναι η Εργκένεκον

Εργκένεκον είναι η ονομασία που δόθηκε από τις αρχές για να χαρακτηρίσει την «υπερεθνικιστική» οργάνωση στη Τουρκία που

φέρονται τα μέλη της να προέρχονται από το λεγόμενο βαθύ κράτος της γείτονας χώρας και περιλάμβανε εκτός από στρατιωτικές παρουσίες και διανοούμενους όπως και καλλιτέχνες. Το όνομα Εργκεγκον προέρχεται από το μυθικό μέρος που βρισκόταν σύμφωνα με τον μύθο κοντά στις κοιλάδες των βουνών Αλτάι.

Η οργάνωση που φημολογείται ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που προσπάθησε ετσιθελικά να παρέμβει στα εσωτερικά της χώρας και να παραβλέψει την ψήφο των πολιτών. Η ίδια οργάνωση είχε κατηγορηθεί και για την συμμετοχή της στην επιχείρηση «Βαριοπούλα» που είχε και πάλι στόχο να αποσταθεροποιήσει την Τουρκική κυβέρνηση. Τα φερόμενα σαν μέλη της οργάνωσης έχουν κατηγορηθεί ότι σκόπευαν να προβούν σε δολοφονίες πολιτικών, ανθρώπων της διανόησης, δικαστές και στρατιωτικούς ώσπου να επιτύχουν τον στόχο τους που ήταν η ανατροπή της κυβέρνησης.

Ομάδες Gladio

Το μοντέλο πάνω στο οποίο βασίστηκε η κυβέρνηση Ερντογάν για να εκριζώσει αυτή την «επικίνδυνη» οργάνωση ήταν ο τρόπος λειτουργίας των παραστρατιωτικών ομάδων Gladio και Counter-Guerilla. Οι δυο αυτές ομάδες που λειτουργούσαν υπό την σκέπη του ΝΑΤΟ είχαν σαν μόνο στόχο την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου.

Βασιζόμενοι σε αυτό τον τρόπο λειτουργίας, οι ακόλουθοι του Ερντογάν προχώρησαν από τον Απρίλιο του 2011 σε σειρές συλλήψεων που είχαν σαν αποτέλεσμα την κράτηση περισσότερων από 500 πολιτών, με σχεδόν 300 από αυτούς να τους απαγγέλλονται κατηγορίες. Οι κύκλοι της κυβέρνησης κατηγορούν την οργάνωση πως ευθύνεται για κάθε αναταραχή που συνέβαινε στην χωρά τα τελευταία 30 χρόνια.

Κάπου στη μέση

Οι κατηγορίες για την «περιβόητη» και επικίνδυνη οργάνωση φυσικά έρχονται από την πλευρά του κόμματος του Ερντογάν. Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στους συλληφθέντες και τους καταδικασθέντες βρίσκονται πολλοί πολιτικοί αντίπαλοι του AKP.

Στην αρχή η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης φαινόταν πειστική, καθώς τα γεγονότα φαινόντουσαν να δένουν απόλυτα. Στη συνέχεια όμως άρχισε να χάνεται η αξιοπιστία των λεγομένων της κυβέρνησης, ενώ υπήρχε η έντονη φημολογία πως πολλές από τις δολοφονίες που είχαν αποδοθεί στην οργάνωση ήταν πράγματι έργο της κυβέρνησης Ερντογάν. Σειρά παραβλέψεων και παρατυπιών έδωσαν την θέση τους στο ανεξάρτητο έργο της δικαιοσύνης.

Πολύκροτη δίκη

Η πολύκροτη δίκη η οποία διήρκεσε πέντε χρόνια, διάστημα κατά το οποίο οι κατηγορούμενοι κρατούνταν ήδη έχει επικριθεί έντονα από την τουρκική κοινωνία, καθώς ο αυταρχισμός του Ερντογάν δείχνει πως η Τουρκία βαδίζει προς μια νέα σελίδα ολοκληρωτικού δημοκρατικού αυταρχισμού. Τούρκοι διανοητές και καλλιτέχνες εδώ και καιρό καλούν τον λαό να συμμετέχει σε μαζικές διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης Ερντογάν.

Η υπόθεση Εργκένεκον υπήρξε τα τελευταία χρόνια βασικό σημείο τριβής στη πολιτική ζωή της Τουρκίας όπως επίσης και θέμα μείζονος σημασίας για την κυβέρνηση Ερντογάν που ήταν εξ’ αρχής αντίθετος με την έντονη παρουσία του στρατού στον πολιτικό και κοινωνικό ιστό.

Σε αραβικές χώρες

Είναι αλήθεια πως ο στρατός έχει έντονη παρουσία σε όλες τις αραβικές χώρες, ενώ η Τουρκία έχει φανεί αρκετές φορές στο παρελθόν ότι επηρεάζεται τα μάλλα από τις αποφάσεις του στρατού. Δεν πρέπει να λησμονείται πως η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Τουρκίας η Τανσού Τσιλέρ που ανέβηκε στην εξουσία με τις «πλάτες» των Γκρίζων Λύκων έπεσε το ίδιο εύκολα και γρήγορα μόλις απώλεσε την στήριξη του στρατού. Η πρώτη προσπάθεια του στρατού να εισέλθει στο κοσμικό κράτος μέσω μιας γυναίκας πολιτικού δεν είχε στεφθεί τελικά με επιτυχία και η κερκόπορτα για την άνοδο των φανατικών ισλαμιστών είχε ανοίξει.

Όπως και στην Αίγυπτο έτσι και στην Τουρκία ο στρατός με τα χρόνια και τις συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, έχει καταφέρει να υπεισέρθει στην κοινωνική ζωή και να διαμορφώνει συνειδήσεις. Μια πρακτική που δεν διαφέρει κατά πολύ από τον άμεσο και βίαιο τρόπο που επιβαλλόταν σε κάθε σημείο του πλανήτη μια στρατιωτική χούντα.

Τρέφεται από αναταραχές

Η απόφαση του δικαστηρίου έδωσε νέα λαβή για συζητήσεις καθώς η αντιπολίτευση και οι Κεμαλιστές κατηγορούν την κυβέρνηση πως χειραγώγησε την δικαιοσύνη σε ένα «θέατρο του Ερντογάν» όπου εκείνος αποφάσισε την εξέλιξη του έργου.

Από την πλευρά της η κυβέρνηση Ερντογάν, έχει αποδείξει την έντονη ισλαμική καταβολή της και την προσπάθεια που κάνει να απομακρυνθεί η Τουρκία από την διαδρομή της μετατροπής της σε ένα κοσμικό κράτος. Το κοσμικό κράτος στην Τουρκία, όπως και σε άλλες αραβικές χώρες βρίσκει την βάση του στο κρυφό χώρο των στρατιωτικών, τρέφεται από τις αναταραχές και προχωράει παρακάμπτοντας κάποιες θεσμικές και βασικές αξίες.

Προσπαθώντας να βρει τρόπο να κερδίσει ακόμα περισσότερο τον κόσμο, οι στρατιωτικοί προσπαθούν να επηρεάσουν τον λαό, τις συνειδήσεις, την κοινή γνώμη, πάντα με την έξωθεν συμμαχία κάποιων «αγνώστων» δυνάμεων. Επειδή όμως στην Ελλάδα η μνήμη δεν χρειάζεται να πάει και τόσο μακριά, ο οποιοσδήποτε μπορεί να καταλάβει από πού μπορεί να προέρχεται η στήριξη αυτή προς τον στρατό και που μπορεί να αποσκοπε