Έγκλημα διαρκείας

Του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ

Η πολιτική που ασκείται τα τελευταία χρόνια στο μείζον ζήτημα της απασχόλησης δεν είναι καν λανθασμένη, δεν αντέχει σε χαρακτηρισμούς, ούτε καν σε αφορισμούς. Ξεκινώ με τη διαπίστωση αυτή διαβάζοντας κάθε μήνα τα εφιαλτικά ποσοστά ανόδου της ανεργίας, η οποία έχει υπερβεί το 25% και κατά τη ΓΣΕΕ το 30%. Και πάλι η δημοσιοποίηση αυτών των μεγεθών δεν αποσκοπεί στο να καταδείξει το μέγεθος του προβλήματος, αλλά να κατατρομάξει τον κόσμο και να τον αποπροσανατολίσει από την εννοιολογική διάσταση της εργασίας. Μαθαίνουμε ότι ένας στους τέσσερις είναι άνεργος και πως

το 55% των νέων ψάχνει ματαίως για δουλειά, αλλά στα… ψιλά γράμματα της στατιστικής ανάλυσης, όπου βρίσκεται η ουσία, δεν δείχνει κανείς τη δέουσα προσοχή.
Ποια είναι αυτά; Ότι ο αριθμός των απασχολουμένων στον ιδιωτικό τομέα με σχέση έμμισθης εργασίας έχει μειωθεί κοντά στις 300.000! Δηλαδή, ένας στους τρεις εργάζεται με σύμβαση ορισμένου χρόνου ή ως ωρομίσθιος ή κατά περιόδους. Αυτή η λεγόμενη «ευέλικτη μορφή εργασίας» αποτελεί την ταφόπλακα της οικονομικο-κοινωνικής υφής της χώρας.
Όσα δισεκατομμύρια και αν πέσουν στην αγορά, όσο και αν μειωθούν λογιστικά τα χρέη και τα ελλείμματα, όσο και αν επιτύχει η κυβέρνηση να αναστρέψει τη δραματική ύφεση, η οποία εισέρχεται στο πέμπτο έτος της διάρκειάς της, η κοινωνία θα οδηγείται σε ακόμη μεγαλύτερο μαρασμό. Και τούτο γιατί η ψυχή και ο κεντρικός προορισμός του ανθρώπου εξαρτάται από την ανταπόκρισή του στην επιβίωση, στην καθημερινότητα.
Πώς θα αποδώσει παραγωγικά ένας συμβασιούχος ή ένας ωρομίσθιος, όταν γνωρίζει ότι σε λίγο καιρό θα συνωθείται στις ουρές του Ταμείου Ανεργίας με χιλιάδες άλλους «ομοιοπαθείς»; Πώς θα αναπτύξει τη σκέψη του, τις συναναστροφές του, πώς θα μοιραστεί τους προβληματισμούς του, όταν βλέπει ότι δεν μπορεί να εξασφαλίσει την επόμενη μέρα στην εργασία;
Η κεντρική κατεύθυνση προς «την οποιαδήποτε δουλειά, με οποιουσδήποτε όρους και οποιονδήποτε χρόνο διάρκειας, αρκεί να μειωθεί το ποσοστό ανεργίας» είναι επιεικώς εγκληματική και οδηγεί με ακρίβεια σε ιστορικό φαινόμενο χρεοκοπίας και της κοινωνίας και της οικονομίας.
Κανένα σοβαρά δομημένο κράτος δεν αναπτύχθηκε βάσει της περιστασιακής ή της κατ’ αποκοπή εργασίας. Μέχρι και το μονεταριστικό μοντέλο της Αμερικής δίνει έμφαση στην έμμισθη και διαρκή εργασία, υπό την προϋπόθεση βέβαια της αναλογούσας παραγωγικότητας του εργαζομένου.
Αυτή η μεγάλη μορφή του φιλελληνισμού, ο Σκωτσέζος νομικός Γεώργιος Φίνλεϊ, έγραφε ότι «οι ελεύθεροι άνθρωποι κατέχουν την πολιτική τέχνη, την τέχνη της πολιτικής κρίσης». Πώς να αισθανθεί κανείς ελεύθερος, βιώνοντας ένα τέτοιο εργασιακό αδιέξοδο;