ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΡΤΖΟΠΟΥΛΟΣ: Η σκιά του Σαμαρά

Του Δ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Προσεγγίζοντας κανείς την πολιτική προσωπικότητα ενός ψυχιάτρου θα μπορούσε κάλλιστα να περιέλθει στην εξής πλάνη: να εστιάσει στο υποκείμενο, χάνοντας την αφετηρία, το στίγμα, το περίγραμμα και τα επιμέρους αντικείμενα που τον οδήγησαν στην απόφαση να ασχοληθεί με την πολιτική, πόσω μάλλον με το ντόπιο «ένστικτό» της.
Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που ουδέποτε απασχόλησε την επικαιρότητα, παρά μόνο σημειολογικά, ο ψυχίατρος Δημήτρης Βαρτζόπουλος. Όσες φορές και να γύριζε τον χρόνο πίσω, θα επέλεγε ξανά και ξανά την επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη

από την παγωμένη Βόνη, όπου έκανε τη διατριβή του τη δεκαετία του ’80, και την ενασχόλησή του με τη Νέα Δημοκρατία. Θα επέλεγε τις ευφυείς συζητήσεις με τους συναδέλφους του στα συνέδρια, τα σεμινάρια, τα συμβούλια και τα κλασικά καφέ μπαρ της πόλης του και όχι το βαρύ κλίμα της γερμανικής πόλης, μολονότι εκεί δόμησε τη γνώση του και επέκτεινε την επιστημονική του σκέψη.
Πριν από λίγα εικοσιτετράωρα, ο Σαμαράς του ανέθεσε καθήκοντα γενικού γραμματέα του πρωθυπουργικού γραφείου, με προφανή στόχο να δικαιολογήσει και θεσμικά τη συνεχή παρουσία του στο Μαξίμου. Είναι το πλέον έμπειρο κομματικό στέλεχος, με διαρκή και αδιάλειπτη παρουσία από την ίδρυση της ΝΔ, ενώ το όνομά του στη Θεσσαλονίκη έχει ταυτιστεί με τη ΝΟΔΕ και παλαιότερα με την ΟΝΝΕΔ.
Η θητεία του ως υφυπουργού Υγείας στη μεταβατική κυβέρνηση Παπαδήμου, διήρκεσε όσο έπρεπε, καθώς ο Βαρτζόπουλος, αυτός ο ιδιόρρυθμος και ταυτόχρονα ευγενής και προσεγγίσιμος ψυχίατρος, αντιμετωπίζει τη δημόσια διοίκηση με απείρως μεγαλύτερο σεβασμό από ό,τι η ίδια τον εαυτό της.
Ως εκ τούτου, η παραμονή του σε «καρέκλες» δεν έχει κανένα νόημα από τη στιγμή που συγκρούεται όχι μόνο με το συνειδητό, αλλά κυρίως με το ασυνείδητό του. Ελάχιστοι, πλην των δημοσιογράφων που καλύπτουν το κυβερνητικό ρεπορτάζ, τον βλέπουν δίπλα στον Σαμαρά. Κι, όμως, είναι ο μοναδικός εκ των συνεργατών του που τον ακολουθεί σχεδόν παντού καθήμενος δίπλα του στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου του.

Στα πρότυπα του Ράιχ
Ελάχιστοι αναφέρονται σε αυτόν, όταν καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα «ποιοι κινούν τα νήματα στο Μαξίμου», μιας και ο Βαρτζόπουλος δεν προέρχεται από τις φροϋδικές σχολές, όπως οι περισσότεροι υποψιασμένοι φαντάζονται, αλλά ακολουθεί πιστά το μοντέλο του Βίλχελμ Ράιχ.
Αγαπημένος τού γράφοντος, ο Ράιχ εγκατέλειψε το τυπικό της ψυχανάλυσης πριν από τον πόλεμο και κάθισε απέναντι από τον ασθενή και όχι πίσω, όπως συνηθιζόταν μέχρι τότε. Επεδίωξε την οπτική επαφή, ώστε να επιτεθεί άμεσα στην αντίσταση που επεδείκνυε ο αναλυόμενος.
Έτσι κατάφερνε να υπερτονίζει στον αναλυόμενο το γεγονός αυτό καθ’ αυτό, να το περιγράφει και παράλληλα να «αποτυπώνει» τις στάσεις, τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις του ασθενούς. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιτύγχανε τη συναισθηματική του αποφόρτιση και, σε δεύτερη φάση, το ξεπέρασμα του γενεσιουργού προβλήματος που ταλαιπωρούσε τον ασθενή.
Πολλές από τις θεραπευτικές διαδικασίες του