Υπερφορολόγηση στην Ελλάδα με «εργαλεία» του 1955

Σαφής αύξηση έχει καταγραφεί την τελευταία 50ετία στη φορολογική επιβάρυνση των Ελλήνων αναλογικά, με τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις να σημειώνονται στη δεκαετία του 1980, καθώς και στην περίοδο κατά την οποία οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης έγιναν εντονότερες, ήτοι μετά το 2010, όπως υποστηρίζει -σε μελέτη του- ο Σύλλογος «Έλληνες Φορολογούμενοι».

Την ίδια στιγμή, το ελληνικό φορολογικό σύστημα εξακολουθεί ουσιαστικά να χρησιμοποιεί τις ίδιες έξι γενικές κατηγορίες επαγγελμάτων, που είχαν θεσπισθεί το 1955,

όταν δηλαδή εισήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα η σύγχρονη έννοια φορολογίας εισοδήματος: εισοδηματίες, εμπόρους-βιομηχάνους, μισθωτούς, γεωργούς, ελεύθερους επαγγελματίες και συνταξιούχους.

Τα πρώτα ευρήματα της μελέτης -η επίσημη παρουσίαση της οποίας θα γίνει στις 8 Απριλίου- θα παρουσιάσει ο πρόεδρος του Συλλόγου, οικονομολόγος Γιάννης Σιάτρας, σε εκδήλωση του χρηματοοικονομικού πολυσυνεδρίου «Money Show», την Κυριακή, στη Θεσσαλονίκη. Τι έδειξε η μελέτη; Σύμφωνα με τον κ.Σιάτρα (και με βάση συγκεκριμένες υποθέσεις εργασίας), η φορολογική επιβάρυνση του εισοδήματος εξελίχθηκε σημαντικά στα τελευταία 50 χρόνια.

Από το 0,1% στο 8% μέσα σε λίγα χρόνια

Έως και το 1975 κινείτο σε πολύ χαμηλά επίπεδα (0,1%-0,9% για τους μισθωτούς και 0,3%-2,0% για τους ελεύθερους επαγγελματίες). «Αυτό είναι φυσιολογικό, αφού τα εισοδήματα της εργασίας ήταν ακόμη χαμηλά, ενώ η φορολογική πολιτική εξακολουθούσε να βασίζεται κυρίως στους έμμεσους φόρους», επισημαίνει ο ομιλητής.

Άλλωστε, την περίοδο εκείνη, τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος ήταν μόλις το 10%-13% των συνολικών εσόδων του προϋπολογισμού. Από το 1975 η εικόνα αλλάζει άρδην και στην περίοδο 1976-1980, η επιβάρυνση κυμάνθηκε μεταξύ 1,5% και 5,7% για τους μισθωτούς και μεταξύ 3,0% και 10,5% για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Η φορολογική επιβάρυνση σταθεροποιήθηκε σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, καθ” όλη τη δεκαετία του 1980, όταν -σύμφωνα με τον κ.Σιάτρα- «ο πληθωρισμός, η επέκταση του κράτους και η ελλειμματικότητα των προϋπολογισμών επέβαλλαν την αύξηση της φορολόγησης». Στη δεκαετία αυτή, η φορολογική επιβάρυνση του μέσου εισοδήματος έφθασε στο 8,0% για τους μισθωτούς και στο 15,4% για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Το «πισωγύρισμα» του ’90 και η “ανάκαμψη” του 2000

Παρά τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα εκείνης της περιόδου, οι φορολογικοί συντελεστές μειώθηκαν σημαντικά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και διατηρήθηκαν χαμηλοί στη διάρκειά της. Αυτή τη δεκαετία, η φορολογική επιβάρυνση του μέσου εισοδήματος έφθασε στο 3,4% για τους μισθωτούς και στο 4,1% για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Τη δεκαετία του 2000 η επιβάρυνση διατηρήθηκε σε επίπεδα άνω του 10%, χωρίς έντονες αυξομειώσεις, ενώ δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ της φορολογίας μισθωτών και της φορολογίας των ελευθέρων επαγγελματιών. Στην περίοδο αυτή, η φορολογική επιβάρυνση του μέσου εισοδήματος έφθασε στο 10,4% για τους μισθωτούς και στο 11,4% για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η φορολογία “εκτοξεύθηκε”, σύμφωνα με τον κ.Σιάτρα, σε δυσθεώρητα ύψη μεταξύ των ετών 2011 και 2013, ενώ σε αυτή την περίοδο επανήλθε και η διαφοροποίηση στη φορολογική επιβάρυνση μεταξύ μισθωτών ελευθέρων επαγγελματιών (η μέση φορολογική επιβάρυνση φθάνει στο 13,9% για τους μισθωτούς και στο 21,5% για τους ελεύθερους επαγγελματίες).