Προγραμματικές συμφωνίες: Κάν’το όπως η Γερμανία!

Μία σύγκριση και μόνο προκαλεί θλίψη. Πώς έφτασαν στη Γερμανία στην προγραμματική συμφωνία μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών και πώς έφτιαξαν την «προγραμματική συμφωνία» η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Ή, παλαιότερα, η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ.

Στη Γερμανία έγιναν επίπονες διαπραγματεύσεις,

αναλύθηκαν όλες οι λεπτομέρειες μέχρι αηδίας, τα δύο κόμματα –και οι Χριστιανοκοινωνιστές, φυσικά- τα έδωσαν όλα. Πάρε-δώσε, ανταλλάγματα, προτάγματα τις τελευταίας στιγμής, «κόκκινες γραμμές», ιδεολογική και πολιτική οριοθέτηση των δύο πλευρών. Οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν σχεδόν δυο μήνες και το αποτέλεσμα ήταν μία πολυσέλιδη και αναλυτική προγραμματική συμφωνία, η οποία περιγράφει τον οδικό χάρτη για τη Γερμανία ως το 2017. Το πρόβλημα, βεβαίως, είναι ότι δεν περιγράφεται εξίσου αναλυτικά ο οδικός χάρτης για την Ευρώπη ως το 2017, αλλά αυτή είναι άλλη συζήτηση. Αν δει, εξάλλου, κανείς, τις μείζονες «υποχωρήσεις» των Σοσιαλδημοκρατών, θα δει ότι «πούλησαν» το όραμα της «άλλης Ευρώπης». Όπως έκανε μερικά χρόνια νωρίτερα και Σοσιαλιστής Ολάντ. Αλλά κι αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.

Υποταγή μονοκομματικής φύσεως

Αυτά στη Γερμανία. Εδώ τα πράγματα ήταν διαφορετικά, πρόχειρα και απολύτως προσχηματικά. Η αρχική προγραμματική συμφωνία, που συνομολογήθηκε πέρυσι τον Ιούνιο από την –τότε- τρικομματική κυβέρνηση ήταν ένα «ευχολόγιο», που απείχε κατά πολύ από την πραγματικότητα. Αλλά και από τις απαιτήσεις της τρόικας. Ήταν ένα κείμενο-σύνθεση των –ακόμη νωπών- προεκλογικών υποσχέσεων των τριών εταίρων, όταν ο Σαμαράς μίλούσε για «επαναδιαπραγμάτευση», ο Βενιζέλος για «στρατηγική αποδέσμευσης από το Μνημόνιο» και ο ΚΟυβέλης για «σταδιακή απαγκίστρωση από το Μνημόνιο».
Η πραγματικότητα ήρθε πολύ σύντομα να διαψεύσει την προγραμματική συμφωνία της τρικομματικής. Με ευθύνη και των δύο «μικρών» εταίρων, οι οποίοι ουδέποτε τράβηξαν μία σοβαρή «κόκκινη γραμμή», είτε επρόκειτο για τον διοικητή του ΟΑΕΔ, είτε για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο και τον νόμο Ραγκούση, είτε για το «λουκέτο» στην ΕΡΤ.
Σε ό,τι αφορά την τωρινή προγραμματική συμφωνία, ακόμη κι αν η κυβέρνηση πάρει τα μισά από τα μέτρα που ζητεί η τρόικα, θα πεταχτεί κι αυτή, νωπή ακόμη, στον κάλαθο των αχρήστων. Αν και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ κυβερνούν πιο «άνετα» χωρίς τις «κόκκινες γραμμές» Κουβέλη, η προγραμματική συμφωνία της δικομματικής ήταν άλλο ένα θεωρητικό κείμενο, που δεν πάταγε στην πραγματικότητα και γράφτηκε απλώς για να υπάρχει.

Δικαιολογίες

Ευλόγως, θα πει κανείς. Άτοπη η σύγκριση, θα προσθέσει. Η Γερμανία έχει βαθιά και πολύχρονη κουλτούρα συνεργασιών, άρα τα κόμματα έχουν χαραγμένο στο πολιτικό DNA τους και το ενδεχόμενο του συμβιβασμού και της συνεργασίας. Επίσης, η Γερμανία, κατά το ίδιο σκεπτικό, έχει την «πολυτέλεια» να χαράσσει προγραμματικές συμφωνίες με όρους στρατηγικής, διότι δεν έχει καμία τρόικα πάνω από το κεφάλι της. Όμως, πέρα και πάνω από όλα, η γερμανική προγραμματική συμφωνία δείχνει ότι οι πολιτικοί του Βερολίνου έχουν σχέδιο. Βλέπουν τα πράγματα στρατηγικά και σκέφτονται πώς θέλουν να είναι η κατάσταση στην χώρα τους και στην Ευρώπη σε 10 χρόνια από σήμερα.

Οι Γερμανοί, λοιπόν, έχουν σχέδιο κι εμείς έχουμε τρόικα. Ή, μήπως, εμείς έχουμε τρόικα επειδή οι Γερμανοί έχουν σχέδιο; Σε κάθε περίπτωση, έχουμε τρόικα επειδή δεν είχαμε ποτέ και συνεχίζουμε να μην έχουμε σχέδιο.